شاید در جریان زندگی روزمره خود؛بارها با این دو واژه متوجه شده باشید – تهمت و افترا
تهمت و افترا هم معنی هستند و در لغت در واقع همان نسبت دادن جرمی به شخصی می باشد که البته قابل اثبات نیست
اینکه امروزه تهمت زدن بی مورد کار بسیار آسانی شده باعث شده که تعداد شکوائیه های تهمت و افترا روز به روز افزایش پیدا کند و تعداد افرادی که بر سر این امر به دادگاه های حقوقی مراجعه میکنند بیشتر شود.
زمانی که شخصی به دیگری در مورد مسئله ای افترا میزند در صورت عدم اثبات آن ؛ فردی که مورد تهمت قرار گرفته است می تواند اعاده حیثیت کند و مفتری را به مجازات خود برساند.
اگر فردی بدون دلیل و مدرک و با علم به بی گناه بودن یک شخص ؛ به او جرمی را نسبت دهد در واقع مرتکب به جرم افترا شده است.
و اما اگر فردی از روی شک و گمان نسبت بدی را به کسی دهد اصطلاحا به آن بهتان زدن میگویند.
نه تنها در قانون بلکه در کتاب مقدس شیعیان (قرآن) سخنان و پندهای بسیار زیادی آمده است که تهمت به افراد باعث مجازات الهی نیز می شود و در آیه های زیادی خداوند منان و همچنین در احادیث بسیاری پیامبران و امامان در این باره به ما هشدار داده اند و ما را به قولی از این کار منع کرده اند.
«وَ مَنْ یَکْسِبْ خَطِیئَةً أَوْ إِثْمًا ثُمَّ یَرْمِ بِهِ بَرِیئًا فَقَدِ احْتَمَلَ بُهْتَانًا وَ إِثْمًا مُبِینًا» آیه ۱۱۲ سوره نسا
«و کسی که خطا یا گناهی مرتکب شود سپس بی‌گناهی را متهم سازد، بار بهتان و گناهِ آشکاری بر دوش گرفته است.
«وَ الَّذِینَ یَرْمُونَ الْمُحْصَنَاتِ ثُمَّ لَمْ یَأْتُوا بِأَرْبَعَةِ شُهَدَاءَ فَاجْلِدُوهُمْ ثَمَانِینَ جَلْدَةً وَ لَا تَقْبَلُوا لَهُمْ شَهَادَةً أَبَدًا ۚ. وَ أُولَٰئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» آیه ۴ سوره نور
«و کسانی که زنان پاک‌دامن را متهم میکنند، سپس چهار شاهد (بر مدعای خود) نمی‌آورند، آن‌ها را هشتاد تازیانه بزنید و شهادتشان را هرگز نپذیرید و آن‌ها همان فاسقان‌اند.»
امام صادق (ع) در این باره می فرمایند : تهمت بدترین نوع دروغ است زیرا اگر ثابت بشود حرفی که زده راست بوده؛ باز هم غیبت به حساب می آید.
تهمت زدن نه تنها با آبروز افراد بازی می کند بلکه باعث از بین رفتن دوستی و اعتماد بین دو شخص می شود
همانطور که می دانید غیبت با تهمت دارای تفاوتی است که حضرت محمد (ص) برای تعریف این تفاوت سخنی این چنین فرمودند که وقتی از برادر مؤمنت چیزی را بگویی که می‌دانی و واقعاً در او هست غیبتش را کرده‌ای، اما اگر آن چه می‌گویی در او نباشد به او تهمت زده‌ای.
و امام صادق (ع) نیز در این باره فرموده اند : غیبت آن است که در مورد برادرت آنچه را خدا پوشانده بیان کنی و بهتان آن است که آنچه در او نیست را به او نسبت دهی.
حکم تهمت و افترا بدین گونه است که در ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی در تعریف افترا قولی مقرر می‌دارد: هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جراید یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحا نسبت دهد یا آن‌ها را منتشر کند که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت کند جز در مواردی که موجب حد است به یک ماه تا یک سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق یا یکی از آن‌ها حسب مورد محکوم خواهد شد.
واردی از افترا که موجب حد می‌باشد نسبت دادنِ زنا یا … به دیگران است که در اصطلاحِ حقوقی «قذف» نامیده می‌شود و قذف‌کننده مستحق مجازات به میزان هشتاد ضربه شلاق است.
ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی افترا را اینگونه تعریف می‌کند: هر کس عالما عامدا، به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او می‌گردد، بدون اطلاع آن شخص، در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد کند و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از شش ماه تا سه سال و یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود. در صورتی که مفتری نتواند تهمتی را که به شما زده اثبات کند، طبق ماده ۶۹۷ و ۶۹۹ قانون مجازات، به حبس از یک ماه تا یک سال یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
ثبت دیدگاه