- نویسنده : سردبیر بامردم
- 19 مرداد 1401
- کد خبر 203527
- بدون نظر
- ایمیل
- پرینت
سایز متن /
در بین همهی اجناسی که در دنیای امروز به تولید انبوه میرسند، قاعدتا وسیلههای دستساز، ارزش والایی دارند. ظروف سرامیک، در این مجموعه قرار میگیرند. محبوبیت بالای این ظروف مرهون مصارف بسیار متنوع آن است. هنرمندان، طیف وسیعی از ظروف سرامیک را در انواع شکل و طرح میسازند و این یعنی حق انتخاب بیشتر برای طرفداران این کالاها.
یک ظرف سرامیک را میتوان به عنوان یک وسیلهی دکوری و تزئینی به کار برد. همچنین میتوان مانند ظروفی با سایر متریالها، از ظروف سرامیک نیز برای مصارف کاربردی چون پذیرایی و سرو غذا استفاده کرد. در ادامه شما را با ابعاد و ویژگیهای این ظروف آشنا می کنیم تا نتیجهی خرید شما رضایت بخشتر شود.
ماگ و زیرلیوانی سرامیکی دستساز
پیشینهی ظروف سرامیک
ساخت ظروف سرامیک دستساز در زیر مجموعهی هنر سفال گری طبقه بندی میشوند. بر اساس تحقیقات و کاوشهای صورت گرفته، سه هنر سفالگری، کاشی کاری و ساخت ظروف سرامیک در ادوار مختلف تاریخی، نزد ایرانیان رونق زیادی داشتهاند. همچنین تاریخ نگاری آثار و اشیای کشف شده نشان از قدمت این هنرها در هزارههای پیش از میلاد دارند.
تاریخچهی قدیمی ترین سفالینههای کشف شده به حدود 10 هزار سال پیش از میلاد برمیگردد. واژهی کاشی برگرفته از یک قوم آریایی تحت عنوان «کاش» است. به باور بسیاری از کارشناسان نمونه کاشیهای به جا مانده از این قوم، 14 هزار سال قدمت دارند.
علت رواج این هنرهای زیبا و متنوع را نزد ایرانیان میتوان در طبیعت زیبا و متنوع این سرزمین یافت. وجود انواع گوناگون خاک، زمینهی ساخت انواع اشیای سفالی، کاشی و ظروف سرامیک را فراهم کرده است. در این میان نمیتوان از ذوق هنری مردمان این دیار چشم پوشی کرد.
علاقهی ایرانیان به هنرهای دستی از دیرباز تا به امروز زبانزد همگان است. در مورد اهمیت سفالگری نیز باید گفت که این هنر ترکیبی از چهار عنصر آب، خاک، باد و آتش است. همین امر این هنر را به نمادی از جهان هستی تبدیل میکند.
سرامیک چیست؟
ریشهی واژهی سرامیک (ceramic) به کلمهی یونانی کراموس (keramos) برمیگردد. این واژهی یونانی به لولهای از گل پخته شده تعبیر میشد و همین مفهوم، به برداشت امروزی ما از سرامیک بسیار نزدیک است. از لحاظ فنی، ظروف سرامیک به فرآوردههایی گفته میشوند که با خاکهای اولیه ساخته میشوند.
آن دسته از خاکها به خاکهای اولیه تعبیر میشوند که از زمان تشکیل کرهی زمین در یک جا ثابت بوده و باد و باران و سیل و … آنها را جابهجا نکرده باشد. از جملهی انواع خاکهای اولیه، میتوان به خاک سفید اشاره کرد.
ظرف سرامیکی چیست؟
به آن دسته از ظروفی که به طور کامل از سرامیک خاک رس ساخته میشوند، ظروف سرامیک گفته میشود. در واقع برای ساخت این ظروف، سرامیک خاک رس فرایندهای شکل دادن، خشک شدن، حرارت دیدن در کوره و در نهایت لعاب زدن را از سر میگذرانند. سپس یک ظرف سرامیک آمادهی استفاده به دست میآید.
همان طور که پیشتر نیز اشاره کردیم ظروف سرامیک، کاربردهای متنوعی دارند. از جملهی کاربرهای باستانی این ظروف طبخ غذا است.
هر چند با تولید و رواج ظروفی با ترکیبات فلزی چون مس و … استفاده از ظروف سرامیک به مرور زمان رو به کاستن نهاد، اما امروزه مشاهده میکنیم که افراد خوش ذوق بسیاری، علاوه بر سرو غذا، دوباره به منظور پخت غذا، رو به سوی استفاده از این ظروف آوردهاند. ظروف سرامیک از بهترین وسیلهها برای پخت و پز هستند و از قرنهای گذشته مورد استفادهی همهی اقشار مردم قرار گرفتهاند.
در واقع به موازات پیشرفت تکنولوژی در همهی جنبههای گوناگون زندگی، ساخت محصولات سرامیکی برای آشپزی نیز از این پیشرفتها بی بهره نمانده و تغییرات مفیدی در آنها به وجود آمده است. تغییرات صورت گرفته در جهت ایمن کردن این محصولات و آسیبزا نبودن آنان به وقوع پیوسته است. در قابلمهها و تابههای امروزی که از ترکیبات فلزی ساخته میشوند، از سرامیک نیز بهره میبرند.
بدین صورت که روی لایهی فلزی که عموما از جنس آلومینیوم، چدن و … هستند، یک لایهی سرامیکی قرار میگیرد. بدین سان علاوه بر اینکه از تماس مستقیم غذا با فلز جلوگیری به عمل میآید، باعث میشود که غذا نیز به ظرف نچسبد. همین امر باعث شستشو و پاکسازی آسان ظرف شده و از نظر سلامتی بسیار مفید است.
ظروف سرامیکی رنگی
تفاوت ظرف سرامیک و سفال در چیست؟
یک نظریهی رایج و البته اشتباه این است که بسیاری از افراد ظروف سرامیک و ظروف سفالی را یکی میشمارند. در کل واژهی سرامیک معنای عامتر و گستردهتری نسبت به سفال دارد. در واقع سرامیک را میتوان اینگونه تعبیر کرد: مادهای معدنی و غیر فلزی، که اگر تحت دمای 600 درجهی سانتی گراد قرار بگیرد، ماهیت آن تغییر میکند. طبق این تعریف خاک رس در سفالگری نیز به عنوان نوعی سرامیک محسوب میشود.
ترکیبات ساخت ظروف سرامیک و ظروف سفال از یکدیگر متفاوت است. همچنین این تفاوت در شکل اولیهی آنان نیز مشهود است. سفال به صورت خمیر مانند و اصطلاحا پلاستیکی است. همین ویژگی است که سبب میشود به راحتی به وسیلهی دست یا چرخ سفالگری بتوان آن را شکل داد. این در حالی است که برای ساخت ظروف سرامیک قضیه تا حدودی پیچیدهتر است. فرمولاسیون و ترکیبات ظروف سرامیک پیچیدهتر است.
این ماده غلظتی دوغابی مانند دارد (چیزی در میانهی غلظت دوغ و غلظت عسل). همین حالت سرامیک باعث میشود که نتوان آن را با چرخ دستی یا دست حالت داد. بلکه برای ساخت ظروف سرامیک از قالب استفاده میشود.
مراحل ساخت ظرفهای سرامیکی
برای ساخت گلهای مختلف سرامیکی به طور معمول موارد زیر به کار میروند:
- انواع خاک رس
- انواع کائولن
- انواع کوارتز و کوارتزیت
- انواع فلدسپات
- گاها کربنات کلسیم و اکسید روی و تالک
بعد از مخلوط شدن موارد فوق، ترکیب به دست آمده در آسیابی استوانهای شکل ریخته میشود. در این آسیاب گلولههایی وجود دارند که یا از جنس چینی سخت هستند یا سیلکس. ترکیب به دست آمده با مقداری آب مخلوط شده و برای مدتی در داخل آسیاب به گردش درمیآید تا به میزان نرمی مورد نظر برسد. سپس آنچه که حاصل شده (دوغآب یا slip) در دستگاهی به نام آژیراتور ریخته میشود.
آژیراتور دارای یک پروانهی متحرک است و مواد را از یک الک ریز میگذراند. با این کار آب اضافی ترکیب به وسیله ی دستگاه فیلتر پرس گرفته میشود. سپس محصولی که به دست میآید به مدت یک ماه در انبارهای مخصوص نگهداری گل قرار داده میشوند تا تخمیر لازم روی آن صورت گیرد.
ظروف سرامیک
پس از گذشت یک ماه، گل فرآوری شده آمادهی تبدیل شدن به محصول نهایی است. هنرمندان خوش ذوق و توانمند به این خاک و آب، جان میبخشند و از آن محصولات کاربردی یا تزئینی بی نظیری میسازند. از جمله این محصولات میتوان به مواردی چون کوزه، گلدان، پایهی آباژور، مجسمه، انواع و اقسام ظروف سرو غذا و … اشاره کرد.
در این چند سال اخیر مجموعهی هنرهای زیبای کشور، ماشین آلات جدیدی را به منظور تهیهی گل و انجام سایر مراحل مربوطه، تهیه کردهاند. این دستگاهها در نوع خود اولین مواردی بودند که به کشور راه یافتند. پس از آن، دیگر موسسات و کارگاهها با مشاوره و راهنمایی مجموعهی هنرهای زیبا، ماشین آلاتی از این دست را تهیه کردند.
لعاب و رنگ ظرف سرامیکی
لعاب به آخرین لایهی کار شده روی ظروف سرامیک و سفالی گفته میشود. این لایه یک حالت شفاف و براق به محصول تولید شده میدهد. البته درخشان کردن وسیلهی تولید شده تنها وظیفهی لعاب نیست. بلکه لعاب علاوه بر زیبایی، به میزان مقاومت و ماندگاری ظرف نیز میافزاید. دیگر خاصیت لعاب را میتوان ضد آب کننده بودن آن برشمرد. در واقع با افزودن لعاب به ظرف، از نفوذ آب نیز جلوگیری به عمل میآید.
لعاب کاری ظروف سرامیک معمولا با استفاده از رنگهی معدنی و اکسیدهای فلزی انجام میشود. همچنین بدین منظور از رنگهای روغنی، لاکها و یا پوشش دهندههای شفاف نیز میتوان بهره برد. مثل همهی مواد دیگر، لعابها نیز انواع مختلفی دارند و در نتیجه با کیفیتهای متفاوتی نیز ساخته میشوند. این تفاوتها ریشه در فرمول ساخت آنها – یعنی درصد مواد ترکیب شده – دارند. ترکیباتی چون اکسید آهن، اکسید کبالت، اکسید کروم، اکسید مس و کربنات مس، به وفور در ساخت لعاب به کار میروند.
لعاب ظروف سرامیکی
رنگ کردن ظرف سرامیکی
برای کسانی که به ظروف سرامیک علاقه دارند، یا خود در ساخت یک ظرف سرامیک نقش دارند، اصطلاحاتی چون نقاشی زیر لعابی و نقاشی رو لعابی، آشنا است. این دو روش رنگ آمیزی، اصلیترین روشهای رنگ کردن ظروف سرامیک هستند. در ادامه با هر دو روش آشنا میشویم.
نقاشی زیر لعابی
نقاشی زیر لعابی به متدی گفته میشود که در آن اکسید فلزی مربوط به رنگ مورد نظر، با لعاب بیرنگ مخلوط میشود. به آن ترکیب آب و چسب نیز افزوده شده و همهی مواد به خوبی با هم مخلوط میشوند. در این حالت ترکیب مشابه با آبرنگ به دست میآید که با آن میتوان ظروف سرامیک را رنگ آمیزی کرد.
با افزودن یک لایه لعاب شیشهای بر روی نقاشی و سپس قرار دادن آن در کوره، به طبع نقاشی در زیر لعاب قرار گرفته و آن را «نقاشی زیر لعابی» میخوانند.
نقاشی رو لعابی
دیگر متد نقاشی ظروف سرامیک، رو لعابی نام دارد. این متد خود به دو صورت اجرا میشود. اولی نقاشی روی لعاب خام و دومی نقاشی روی لعاب پخته. در روش اول، ظرف مورد نظر با لعاب سفید یا بیرنگ پوشانده میشود تا مات شود. سپس با قلم مو روی آن نقاشی میکشند و بعد از آن به منظور پخته شدن در کوره قرار میگیرد.
در این روش لعاب سفید زیر نقاشی، رطوبت قلم مو را گرفته و ادامهی کار را با مشکل مواجه میکند. برای جلوگیری از این اتفاق مقداری صمغ عربی یا کمی شکر به لعاب افزوده میشود. روش دوم بسیار ساده است و معمولا با لعابهای درجه پایین انجام میشود. در این روش میتوان در صورت اشتباه بودن طرح، آن را به راحتی پاک و ترمیم کرد. ظرفهای چینی عموما با این روش نقاشی میشوند.
نقاشی ظروف سرامیکی
انواع ظروف سرامیک کدامند؟
تا اینجا به جوانب مختلفی از جمله گستردگی انواع ظروف سرامیک پرداختیم. دسته بندی این ظروف میتواند بر اساس فاکتورهای گوناگونی از جمله طریقهی ساخت، نوع لعاب به کار رفته، کاربرد ظروف، میزان محبوبیت و … صورت پذیرد. انواع طریقهی ساخت این محصولات را به طور کامل تشریح کردیم. در ادامه ظروف سرامیک را با توجه به کاربردهای آنان نیز دسته بندی میکنیم:
- برای مصارف تزئینی و دکوری
- برای مصارف کاربردی: پذیرایی و سرو خوراکیها
- برای مصارف کاربردی: پخت و پز
برای یک ظرف سرامیک که از آن به عنوان یک شیء دکوری استفاده میشود، زیبایی نهایی محصول اهمیت دارد. اما در دستهی دیگری از ظروف سرامیک که در امور آشپزخانه به کار برده میشوند، علاوه بر زیبایی، کیفیت محصول نیز اهمیت والایی دارد. همین طور مهم است که ظرف به راحتی قابل شست و شو باشد.
مقاومت در برابر حرارت نیز از دیگر فاکتورهایی است که به یک ظرف سرامیک اعتبار دو چندان میبخشد. در ضمن باید مواد به کار رفته در ظرف سرامیک به گونهای باشند که در صورت تماس با مواد غذایی، مشکل ساز نشوند. از محبوبترین دستههای ظروف سرامیک که به طور معمول از آنها استفاده میشود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ظروف سرامیکی رنگی برای تزئینات
- ظروفی که ترکیب سرامیک و چوب هستند.
- ظروف سرامیکی که در فر قابل استفاده هستند.
- ظروف سرامیکی درب دار (مثلا قندان)
- ظروف سرامیکی سفید ساده برای سرو غذا
قیمت و خرید ظروف سرامیکی
مثل همهی ظروف دیگر، اندازه و ابعاد ظرف در تعیین قیمت ظروف سرامیک نقش دارند. همچنین مواردی چون طریقهی ساخت، نوع لعاب، نوع بدنه، ترکیبات به کار رفته و … نیز بر روی قیمت نهایی محصول اثر میگذارند. بنابراین در هنگام خرید این محصولات لازم است که دقت کافی داشته باشید.
هر گونه عیب ظاهری، نشان از کیفیت پایین کار است. با توجه به اینکه امروزه بسیاری از افراد ترجیح میدهند خریدهای خود را به صورت اینترنتی انجام دهند، باید دقت کنید که خرید خود را از فروشگاهی انجام دهید که معتبر باشند.
برای اطمینان از اینکه خرید ظروف سرامیکی را به صورت صحیح انجام میدهید باید یقین حاصل کنید که عکس داخل وبسایت، دقیقا عکس همان محصولی میباشد که قرار است برای شما ارسال شود. اگر عکسهایی از زاویههای مختلف محصول نیز موجود باشد، میتواند به شما کمک کند انتخاب بهتری داشته باشید.
همچنین ذکر سایز و اندازهی ظروف سرامیک نیز کاملا ضروری است. فروشگاه رسین به شما این اطمینان را میدهد که ظروف سرامیک دستساز بسیار با کیفیت را در اختیار شما قرار خواهد داد.
این فروشگاه به پشتوانهی تجربهی خود علاوه بر تضمین کیفیت محصول، نحوهی بسته بندی و ارسال آن را نیز کاملا ضمانت میکند. با خرید از رسین علاوه بر ظروف سرامیک بینظیر، یک تجربهی خرید اینترنتی عالی را نیز به دست میآورید.
https://baamardom.ir/?p=203527