استعفای شهردار تهران، نوعی احساس مسوولیت در قبال مردم و آسیب دیدگان سانحه پلاسکو

به گزارش «بامردم»، فاجعه حریق ساختمان پلاسکو تهران، حادثه ای کم نظیر در تاریخ کشور می باشد که شدت تاثر آن زمانی بود که مامورین آتش نشانی و یا بعبارت بهتر مامورین جان فشان ما، حماسه آفریدند و  تعدادی از آنان به شهادت رسیدند، نوع حادثه بگونه ای بود که قلب هر انسانی را به درد آورده و همه ملت بزرگ ایران خود را در کنار بازماندگان جانباختگان این سانحه می بینند و در بسیاری از شهرهای کشور در طی روزهای گذشته مراسم یادبود برای این حماسه آفرینان عزیز برگزار نموده اند، اما فارغ از عمق فاجعه و شدت درد و آلام آن، آنچه که در طی روزهای گذشته و از آغازین لحظات این فاجعه بزرگ در اذهان عمومی مورد سوال می باشد، این است که چرا با وجود اشراف مسوولین ذیربط نسبت به خطرات احتمالی این ساختمان، قبل از وقوع سانحه، نسبت به رفع و دفع خطرات آن، اقدامات قانونی صورت نگرفته است؟ در خبرها امده است که ریاست محترم شورای شهر تهران در سخنرانی خود در نماز جمعه تهران، اعلام نموده است، 14 اخطار و تذکر در خصوص ناامن بودن ساختمان پلاسکو داده شده است و همینطور شهردار تهران که مراتب اخطار و تذکر را تائید و ابرام نموده است و بلافاصله بخشی از نامه نگاری های صورت گرفته، از طریق فضای مجازی منتشر شده است تا شاید دلیلی برای رهایی از مسوولیت قانونی و اجتماعی باشد، در حالیکه با وصف همه نامه نگاری های مورد ادعای مسوولین شهرداری، ساختمان پلاسکو تهران با عمری 54 ساله و با وجود خطرات آن، در مرکز شهر تهران باقی مانده و به کار خود ادامه داده است، بدیهیست که صرف نامه نگاری و عدم تحقق نتیجه، به منزله عدم مسوولیت یا رافع مسوولیت مدیران شهری تهران نخواهد بود، چرا که علیرغم نامه نگاری های صورت گرفته و لیکن فعل زیانبار کماکان باقی مانده و نتیجه آن، فاجعه ای شد که مشاهده می شود. به استناد ماده 55 قانون شهرداری ها و اصلاحات بعدی آن، شهرداری مسوول رفع و دفع خطرات احتمالی ناشی از سازه های شهری در قبال جان و مال مردم است، شهرداری تهران اگرچه مدعیست نامه نگاری های متعدد در این زمینه داشته است، چطور با وصف عدم توجه مالکین، در اجرای بند 14 ماده 55 قانون اخیرالذکر، راسا نسبت به اجرای قانون اقدام ننموده است، چطور سالها اجازه تمدید پروانه های کسب و ادامه فعالیت به ساکنین داده شده است، چطور می شود که شهرداری تهران میلیاردها تومان عوارض از مردم دریافت می کند اما در زمان صرف هزینه، به وظایف قانونی خود عمل نمی کنند، چطور می شود که طرح ضربتی برای جمع آوری دست فروشان اجرا می شود اما با وصف اشراف بر خطرات جانی و مالی ساختمانهای فرسوده از جمله ساختمان پلاسکو، شهرداری به وظایف قانونی خود عمل نمی کند، چطور شرکت بیمه با وصف وجود اخطارهای مکرر که شهرداری تهران مدعیست به مالکین داده است، نسبت به بیمه تعدادی از مراکز آن مجتمع اقدام نموده است،پرواضح است که  شایسته نیست بخاطر حوادثی که قابلیت پیشگیری دارند ، عده ای از هموطنان عزیزمان جان خود را از دست بدهند. شهرداری تهران علیرغم علم و اطلاع از امکان آتش سوزی و نا امن بودن ساختمان پلاسکو و عدم انجام وظیفه ذاتی و قانونی خود و صرف اکتفا به نامه نگاری و تذکر، قانونا مسوول شناخته می شود، هرچند که میزان مسوولیت می تواند متفاوت باشد، برای مثال اگر گسترش آتش و فروریختن ساختمان، ناشی از نقص وسایل و تجهیزات شهرداری باشد، تردیدی نیست که تمام خسارتها بر عهده شهرداری است مگر مالکی که آتش سوزی ناشی از فعل وی بوده باشد، متاسفانه این گونه حوادث در شهر تهران در سالهای اخیر به دلیل ضعف و بی توجهی به اصول ایمنی و نادیده گرفتن بافت فرسوده و ضعف مدیران شهری بسیار زیاد دیده می شود و مهمتر از همه اینکه بعد از گذشت مدتی، از یاد می رود و مسوولیت از یک فرد به فرد دیگر و از یک نهاد به نهاد دیگر سپرده می شود، از نمونه این حوادث،  می توان حادثه مترو میدان قیام در منطقه جنوب شهر تهران که موجب کشته شدن یک کارگر و یک آتش نشان شد را نام برد و یا انفجار ایستگاه مترو منطقه شهران واقع در غرب تهران که منجر به کشته شدن تعدادی از کارگران مترو شد و موارد دیگر که همه آنها به نظر می رسد ناشی از ضعف مدیران شهری تهران است، جا دارد که دستگاه محترم قضا با افتتاح پرونده ای در این زمینه، تحقیقات کامل انجام دهد و مسببین فاجعه پلاسکو را به مجازات برساند تا دیگر شاهد موارد مشابه نباشیم، فارغ از ابعاد حقوقی مسئله باید تاکید نمود که در این سانحه دلخراش ، ده ها نفر از آتش نشانان جان فشان، جان باختند و ده ها نفر مفقود هستند و بسیاری مجروح شده اند، صدها میلیارد خسارت به زندگی مردم تحمیل شده است، بنابراین مسوولیت متوجه اشخاصی است که نظارت شهری در چهارچوب مدیریت شهری و قانون داشته اند، مسوولیت متوجه شهرداری تهران و به طریق اولی̍، متوجه عالیترین مقام مدیریت شهری یعنی شهردار محترم تهران است، در همه کشورهای دنیا، در صورت بروز چنین حوادثی، مدیر یا مدیران خاطی بلافاصله استعفا داده و یا از سوی مراجع نظارتی عزل و برکنار می شوند، با این وصف شایسته به نظر می رسد تا شهردار محترم تهران در راستای احساس مسوولیت در قبال جان و مال مردم، از سمت خود استعفا دهد و از مردم عذرخواهی کند و جای خود را به مدیر دیگری بدهد. هرچند که استعفا و عذرخواهی نیز نمی تواند از مسوولیت حقوقی افراد بکاهد.

سید مجید احمدی

    حقوقدان