جنبش دانشجویی ؛جنبشی جهان سومی

دکترحمید امیدی : جنبش دانشجویی به نظر هایدن -از رهبران جنبش دانشجویی دهه هفتاد-در ادامه جنبش های طبقه متوسط شهری با ویژگی راست اندیشی و درست کرداری است.آرمان خواه ودر پی الغاء مناسبات تبعیض آمیز اجتماعی اند از این رو در مناسبات جامعه شناسی سیاسی بخشی مهم از نیروهای اجتماعی اند.
جنبش های دانشجویی عمدتا جنبش های جهان سومی اند با طیفی از دانش آموختگان مهندسی که به نظر «میخلز» حاکمیت آنان مشخصه چنین جوامعی می باشد.در این جوامع نخبگان علوم انسانی و سیاسی نه قدر می بینند و نه بر صدر می نشینند .
جنبش های دانشجویی اما عمدتا ساده لوحانه عمل می کنند برای چیزی به پا می خیزند که ما به ازاء خارجی ندارد ، نه استحکام بخش نظام سیاسی اند و نه قدرت اختلال در روند آن را دارند،به نظر می رسد شباهت بیشتری به کودکان بازیگوش دارند.این جنبش ها گاهی هزینه هایی از حیث سازمانی و سرمایه اجتماعی می پردازندکه از منظر هزینه فایده حتی ارزش محاسباتی ندارند.
جنبش دانشجویی منتهی به حوادث میدان« تیان مین» چین مثال خوبی برای آن است .چه چیز نصیب آنان شد ؟جز سرکوب !!!از هم پاشیدگی !!!سر خوردگی !!!ودر نهایت بعد از چندسال یک جایزه حقوق بشری که آن هم از سوی اردوگاه غرب بیشتر یاد آوری این نکته بود که به چین یاد اور شوند چه سابقه بدی در زمینه عدم رعایت حقوق بشر داشته است.
جنبش دانشجویی کره جنوبی هم مثال واضحی از بازیچه دست سیاستمداران بودن این جنبش بازیگوش پر انرژی است.جز چند استعفا و خروج از درب که در انتخابات بعدی از پنجره وارد قدرت سیاسی شدند،چیزی دیگری نصیب جنبش دانشجویی کره جنوبی شده است؟ وضع در بسیاری از کشورهای جهان سوم همین گونه است .این دو کشور نمونه ای از پیشروترین ها بودند که به چنین سرنوشتی دچارند.
مثال مناسبتی ما شانزدهم آذر ماه هزاررسیصد و سی و دو هجری شمسی و جنبش دانشجویی آن روز های ماست.
از شانزده آذر هزار و سیصد و سی و دو شمسی برای تاریخ سیاسی ما دو خاطره به جا مانده است ؛نخست این که جنبش دانشجویی آن روزگار و مشخصا آن روزبه تحریک جریان های چپ مارکسیستی حادثه آن روز را رقم زدند -با اندکی تسامح جریان های ملی-البته علی رغم اصرار بر مارکسیست بودن دانشجویان شهید آن روز من چنین اعتقادی ندارم.
جنبش های دانشجویی تاریخ معاصر ایران حول دو محور عمده بوده اند؛عدالت طلبی و مبارزه با امپریالیسم.اولی نه برای جنبش دانشجویی که برای تمام جویندگان آن از جمله فیلسوفان ، جامعه شناسان و حتی سوسیالیست های تخیلی چون سن سیمون و بعدها مارکسیست ها و پسا مارکسیست ها گمگشته نهانی بوده و هیچگاه به آن نرسیده اند ،با این توضیح تکلیف جنبش های دانشجویی بیش از همیشه معلوم است . واما دومی یعنی مبارزه با امپریالیسم همیشه شکل غربی آن و مشخصا ایالات متحده آمریکا مد نظر بوده است و شانزده آذر مورد بحث ما در پی مبارزه یک سویه با یک لبه از دو لبه تیز امپریالیسم جهانی شکل گرفت، امپریا لیسم ساخته و پرداخته جریان های مارکسیستی پس از انقلاب اکتبر هزار و نهصد و هفده.
جنبش های دانشجویی همچون اتحادیه دانشجویی حزب توده تا مذهبی ترین آنها پس از پیروزی انقلاب اسلامی همچون تحکیم وحدت جز در روز های اولیه که شعار نه شرقی نه غربی سر می دادند دیگر هیچ گاه از امپریالیسم شرقی که نماد آن شوروی_ و بعدها روسیه_بود و آزادی خواهان زیادی را زیر چکمه های ارتش سرخ خود از بهار پراگ تا تجاوز به افغانستان له کرده بودند خبری نبود .
نگاهی به این اسامی و عملکرد آنان مدعای ما را بیش از پیش ثابت میکند؛اتحاد دانشجویی حزب توده ،نهضت خدا پرستان سوسیالیست به سردمداری افرادی چون محمد نخشب،چریک های فدایی خلق با چهره هایی چون بیژن جزنی وامیر حسین پویان و… اوج جنبش دانشجویی پس از پیروزی انقلاب ،تسخیر سفارت آمریکاست که باز هم خبری از امپریالیسم شرقی در آن نیست .
به ابتدای سخن بر می گردم که جنبش دانشجویی هر چه که هست اما جنبشی درست کردارانه و راست اندیشانه ست . جنبشی که سوگمندانه باالاصاله وجود ندارد و تابعی است از بازی بازیگردانان سپهر سیاسی جامعه ای که در آن زندگی می کنند

پایگاه خبری تحلیلی با مردم :انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.