بامزدم/ مهدی فخاری:
اصلاح‌طلبی و اصولگرایی!
اصلاح‌طلب و اصولگرا؟ دو واژه‌ای که همواره در بحث و جدل‌های سیاسی کشور به کار برده می‌شود.
احزاب و گرایشات سیاسی در هر کشوری بسیار متنوع می‌باشد. در ایران، اصلاح‌طلبان و اصولگرایان دو طیف اصلی سیاست تشکیل می‌دهند.
اما، به واقع اصلاح‌طلب کیست و اصولگرایی به چه معناست؟
در این چند سطر می‌خواهیم به طور اجمال به معرفی این دو واژه پرکاربرد در سیاست ایران بپردازیم:
همواره در کشورهای مختلف، با گذشت زمان و بنا به عوامل متعددی، تغییرات زیادی صورت می‌پذیرد. به طور مثال در انگلستان، مذهب کاتولیک و سلطنت مطلقه وجود دارد. در فاصله بین دو انقلاب انگلستان، (انقلاب ۱۹۶۴ و انقلاب ۱۹۸۸) برای تغییر اوضاع موجود که همان مذهب دگم کاتولیک و سلطنت مطلقه می‌باشد، مفاهیمی همچون پروتستان و سلطنت مشروطه اضافه شده است. پس از این دوران روشنگری و انقلاب صنعتی، تغییرات عمده‌ای چه در اذهان و چه در واقعیت به وجود آمده که در واقع وضعیت فعلی مغرب زمین نیز نتیجه‌ی همین غربال‌گری است. اما در ایران، به دلیل تفاوت در تاریخ و جغرافیا و فرهنگ، این تغییرات به صورتی دیگر آغاز شد.
امیر کبیر، عباس میرزا، طالب اُف، آخوندزاده، تقی زاده و خاتمی هر کدام پایه‌گذار نوعی تغییرات در کشور بوده‌اند که البته امیرکبیر و خاتمی به نوعی در این امر موفق‌تر و تأثیرگذارتر از سایرین به حساب می‌آیند.
همواره تغییرات از یک سری الگوهایی پیروی می‌کند. به طور مثال تغییر یا از رأس هِرَم و از سوی حکومت شکل می‌گیرد، یا از کف هِرَم و از جانب مردم. همچنین این تغییرات می‌تواند از بطن جامعه و توسط جامعه مدنی رخ دهد، یا این‌که تلفیقی از هر سه حالت مذکور باشد.
ولی آیا تا به حال در کشور ما، تغییرات به صورت همه‌جانبه و تلفیقی رخ داده است؟
پاسخ به این سؤال بسیار سهل و ساده است: خیر. بنابراین به راحتی می‌توان دلیل انجام نشدن اصلاحات و تغییرات اساسی و کارساز را در جامعه متوجه شد.
آنچه مسلم است این است که تمامی نظام‌های فکری دارای اصول و قواعد خاصی هستند. همچنین هیچ نظام حکومتی و فکری، عاری از اصول نیستند و بدون پایبند بودن به این اصول، راه به جایی نخواهند برد. با توجه به اصول اساسی مهم و غیرقابل تغییر نظام حکومتی ما، یعنی جمهوریت و اسلامیت، در واقع هم اصلاح‌طلبان و هم اصولگرایان به افرادی اطلاق می‌شوند که التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.
اما از نظر سلیقه‌ای و آنچه که در جامعه بدان اصلاح‌طلب یا اصولگرا اطلاق می‌شود، «اصلاح‌طلب» یعنی مشوق پویایی و حرکت و «اصولگرایی» یعنی نوعی محافظه‌کاری در اداره امور و عدم انعطاف برابر تغییر.
به عبارت بسیار ساده‌تر: اصولگرایی وضع موجود را مقبول می‌داند و اصلاح‌طلب وضع مطلوب را.
ثبت دیدگاه