روابط عمومی شغلی سخت، اما با عشق و امید

شاهین جهانگیر بلورچیان*:
27 اردیبهشت، که روز روابط عمومی و ارتباطات نام‌گذاری شده، فرصتی برای پرداختن به این هنرمندان عرصه هنر هشتم و ارتباطات می‌باشد. فرصتی برای معرفی افزون‌تر سربازان گمنام ادارات و سازمان‌ها که همیشه همچون عوامل پشت‌صحنه فیلم‌ها و سریال‌ها در پشت‌صحنه هستند و کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.
روز روابط عمومی، فرصتی برای بررسی چالش‌ها و همچنین تقویت این عناصر مهم در قلب و مغز سازمان‌ها و دستگاه‌ها می‌باشد.
بااینکه بیش از 70 سال از تأسیس نخستین روابط عمومی در ایران توسط دکتر نطقی، پدر روابط عمومی ایران، می‌گذرد، هنوز چالش‌های زیادی در پیش روی روابط عمومی در کشورمان وجود دارد. عده‌ای هنوز روابط عمومی را فقط برای تبلیغ یک‌سویه دستگاه متبوع می‌دانند درحالی‌که تبلیغات یکی از وظایف روابط عمومی است.
هدف روابط عمومی ایجاد تفاهم بین مخاطب و مجموعه خود است و باید باهنری که دارد این تفاهم را ایجاد کند. روابط عمومی باید انتقادات را به جان بخرد و برای بهبود شرایط و جلب رضایت‌مندی گام بردارد و اگر عواملی در سد راه وجود دارد باصداقت با مخاطب در میان گذارد.
روابط عمومی می‌تواند پلی واقعی بین مردم و دستگاه باشد و می‌تواند نقش خود را به‌عنوان مدعی‌العموم از سوی مردم در مواجهه با سازمان به‌خوبی ایفا کرده و از سوی دیگر وکیل مدافع دستگاه در برابر مخاطب باشد.
روابط عمومی می‌تواند دست رسانه‌ها را به گرمی فشرده و از اهالی رکن چهارم جامعه مردم‌سالار به‌عنوان یک بازوی قوی استفاده نماید و اگر حمایت رسانه‌ها را دید و در مقابل از آن‌ها به نحوی قدردانی کرد نباید انتظار تنها بله‌قربان‌گویی یک‌طرفه را از آن رسانه داشته باشد و اجازه دهد که رسانه‌ها هم به وظیفه ذاتی خود برای پرداختن به مشکلات عمل کرده و انتقادات مردم را منعکس کنند.
روابط عمومی‌ها باید خود را باور کنند که در عصر ارتباطات و فوران اطلاعات چگونه باید مخاطب را به‌سوی خبر درست سوق دهند و او را آگاه کنند. روابط عمومی باید به مردم احترام گذاشته و اعتماد او را جلب نماید. روابط عمومی‌ها با حضور در بین مردم می‌توانند از تشریفات اداری خود فاصله گرفته و بی‌واسطه شنونده درد دل مردم باشند و مشکلات آن‌ها را به دستگاه‌های خود منتقل کنند و برای آن راه‌حل پیدا کنند.
روابط عمومی‌ها می‌توانند برای تزریق امید در جامعه نقشی اساسی ایجاد کرده و عامل وحدت در بین مردم و مسئولان باشند. روابط عمومی‌ها می‌توانند با بالا بردن علم و دانش خود از تجربیات جهانی و داخلی برای بهبود عملکرد خود استفاده کنند.
اما باید عنوان کرد که روابط عمومی‌ها در جریان اجرای وظایف ذاتی خود چه میزان استقلال رأی و عمل دارند و کدام دستگاه تحمل انتقادپذیری دارد و کدام دستگاه حتی می‌تواند یک مدیر روابط عمومی متخصص مستقل را تحمل کند.
در روز روابط عمومی جلسات متعددی در سراسر کشور برای توجه به اهالی این حرفه برگزار می‌شود و هرسال هم بدون نتیجه‌ای این جلسات پایان می‌یابد، مباحثی تئوری در باب اهمیت روابط عمومی گفته می‌شود و شجاع بودن روابط عمومی‌ها و شرح وظایف آن‌ها به خودشان یادآوری می‌شود ولی آن‌ها که باید این وظایف و نوع رفتار روابط عمومی‌ها را بدانند در این مراسم‌ها و همایش‌ها اصلاً حضور ندارند.
باور کنید روابط عمومی که نتواند حمایت مدیر دستگاه خود را داشته باشد و مدیر سازمان و اداره و مجموعه بااهمیت روابط عمومی آگاه و متخصص آشنا نباشد شما هرچقدر تلاش کنید و از جهانی بودن این رشته صحبت کنید فایده‌ای نخواهد داشت. روابط عمومی‌ها می‌توانند بذر امید در جامعه بکارند و مردم را به‌سوی شادی و نشاط رهنمون کنند، اما این مهم به‌جز با حمایت رئیس دستگاه امکان‌پذیر نخواهد بود.
هرچند معتقدم که روابط عمومی‌ها هم باید خود را باور کرده و به‌روز بوده و آماده هر بحرانی باشند و بتوانند با قوی کردن خود باعث جلب اعتماد مدیر سازمان خود شوند ولی بازهم با اطلاعاتی که از همکاران مختلف کسب نموده‌ام متأسفانه هنوز بخشی از مدیران ما با وظایف روابط عمومی آشنا نیستند و تنها تبلیغ یک‌سویه در رسانه را وظیفه روابط عمومی خود می‌دانند.
روابط عمومی در سطح دنیا یکی از شغل‌های سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود و استرس این حرفه برای تمامی اهالی روابط عمومی قابل‌لمس است.
روابط عمومی شغلی حساس و پراسترس است که از یک‌سو می‌بایست مخاطب و مردم را راضی نگه دارد و از سوی دیگر باید رضایت مدیر خود را هم جلب کند.
اینکه در برگزاری درس گروهی‌ها، جشنواره‌ها و مراسم‌ها بهترین شرایط فراهم شود، اینکه خبرهای مربوط در سطح رسانه‌ها و وب‌سایت‌ها و پیام‌رسان‌ها به‌موقع کار شود و سرعت، صحت و دقت در خبر موردتوجه قرار گیرد، اینکه برخی مدیران به مقوله عکس خود توجه دارند و باید حتماً عکس آن‌ها در سایت و رسانه با بهترین حالت باشد و استرس عکس هم به مجموعه استرس‌ها افزوده شود، اینکه مواظب بود در مناسبت‌ها هیچ نقصی در کاردیده نشود و همچون یک ماشین باید بدون ایراد به وظیفه خود عمل کنید، اینکه تدارکات کار به‌خوبی پشتیبانی شود و صدها اینکه دیگر … همه این استرس‌ها باعث شده مدیران روابط عمومی با شغلی سخت و حساس در محیط کار خود روبرو باشند و اگر مدیری حامی روابط عمومی خود نباشد و به او امید و آرامش تزریق نکند، در درازمدت هم دستگاه و هم آن روابط عمومی مورد آسیب واقع خواهند شد.
پیشنهاد می‌شود، مدیران دستگاه‌ها دستورالعمل مربوط به آیین‌نامه و شرح وظایف روابط عمومی‌ها را که به تصویب دولت رسیده موردمطالعه قرار دهند و در سطح کشور و استان‌ها ابتدا برای مدیران ارشد کلاس‌هایی در مورد روابط عمومی، ارتباطات و رسانه برگزار شود و پس‌ازآن جلسات و همایش‌هایی مشترک با حضور مدیران اجرایی و مدیران روابط عمومی برای تبیین وظایف و اهمیت این حرفه برگزار شود و مصوبات آن‌هم ضمانت اجرایی داشته باشد.
روابط عمومی در دولت تدبیر و امید می‌تواند بهتر از گذشته باشد و دولت با به‌روز کردن وظایف و دستورالعمل‌ها به یاری و پشتیبانی روابط عمومی‌ها بپردازد و حمایت واقعی از آن‌ها را در دستور کار قرار دهد. مدیران روابط عمومی همواره در معرض تغییر ناشی از برخوردهای سلیقه‌ای هستند و تا زمانی که نگاهی تخصصی و حرفه‌ای به این شغل نشود ما همچنان در سال‌های آتی نیز از ابتدایی‌ترین موانع در سد راه روابط عمومی‌ها سخن خواهیم گفت.
دولت با تقویت روابط عمومی و اطلاع‌رسانی می‌تواند با مردم سخن گفته و حقایق را با ولی‌نعمتان خود در میان گذارد و مردم را با خدمات ارائه‌شده آشنا کند.
اگر روابط عمومی‌ها به‌صورت حرفه‌ای موردحمایت واقع شوند به‌یقین ما می‌توانیم شاهد ارتقای خدمات‌رسانی به مردم باشیم .
در استان‌ها نیز می‌بایست، روابط عمومی تنها به مرکز استان بسنده نشود بلکه در همه شهرستان‌ها باید مقوله روابط عمومی موردتوجه واقع‌شده و برای مدیران روابط عمومی شهرستانی نیز دوره‌های فشرده‌ای درزمینهٔ ارتقای آموزشی برگزار شود.
روابط عمومی‌ها سفیران وحدت و تفاهم و صلح هستند که برای ایجاد امید و نشاندن لبخند و جلب رضایت دوسویه تلاش می‌کنند و عاشق کار و حرفه خود هستند، بیاییم روابط عمومی‌ها باور کنیم.

*رئیس اداره ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری لاهیجان