راه‌اندازی سامانه جامع گمرکی گامی موثر در فرآیند صادرات و واردات

ناظر گمرکات گیلان و مدیر کل گمرک بندرانزلی متولد 1347 و دارای کارشناسی رشته اقتصاد و کارشناسی ارشد مدیریت دولتی است که در اسفندماه 96 به این مسئولیت انتخاب شده و پیش از این به عنوان مدیر کل گمرک استان‌های مازندران، گلستان و خراسان جنوبی خدمت نموده است. ابوالقاسم یوسفی نژاد در گفت و گوی اختصاصی با پایگاه اطلاع‌رسانی استانداری گیلان به تشریح اقدامات دولت تدبیر و امید در این حوزه در سطح استان پرداخته است.

 دغدغه فکری شما در زمان قبول تصدی گمرکات گیلان چه بود؟

گمرک سازمان دولتی است که زیر نظر وزارت اقتصاد و دارایی فعالیت می کند و بر ورود، خروج و ترانزیت کالا نظارت دارد. گمرک در مرزها پیشانی دولت و به عنوان مرزبان اقتصادی است و باید وظایفی را که نظام به او سپرده انجام دهد.

نوع انجام فرآیندها و خدمات رسانی از دغدغه های دولت بود که صادرکنندگان و واحد های تولیدی در این حوزه دچار مشکل بودند و از ظرفیت ترانزیت داخلی استفاده نمی شد و از همه مهمتر بحث قاچاق کالا از دغدغه های دیگر دولت بود که در سال 93 طرحی بعنوان سامانه جامع گمرکی بر اساس خدمات مبتنی بر دولت الکترونیک در دستور کار قرار گرفت. خوشبختانه با کمک سازمان جهانی گمرک بحث سامانه اجرایی و منجر به این شد که در سازمان جهانی گمرک دو سال به عنوان بهترین سازمان در مبارزه با مواد مخدر در جهان معرفی شدیم و دوسال متوالی نیز به عنوان بهترین کشور در شاخص های الکترونیک معرفی شدیم و عملا حرکتی که شروع شد و باید استمرار می یافت تا تجار و تولید کنندگان با نگاه به صادرات در این سامانه اقدام کنند.

صادرات کالاهای غیر نفتی و واردات از گمرکات گیلان چه میزان بوده و نوع ساختار گمرکات و نظارت ستاد بر این حوزه به چه نحوی است؟

گمرکات به عنوان یکی از معاونت های وزارت اقتصاد است و بعد از رییس کل گمرک، 8 حوزه نظارت در کشور داریم و برخی از این ها تعداد زیادی هم مدیر کل دارند. در حوزه نظارت گیلان قبلا به عنوان ستاد گمرکات شمال از آستارا تا مرز اینچه برون فعالیت می کردند که بعد از تفکیک آنها مستقل شدند و در حوزه گیلان دو مدیر کل داریم.

در 4 ماهه نخست امسال 318 هزار تن کالا صادرات به ارزش 158 میلیون دلار داشتیم که 136 درصد به صورت وزنی و 79 درصد ارزش دلاری افزایش داشتیم که بیشترین ارزش ما در گمرک آستارا است و همچنین 478 هزار تن کالا به ارزش 301 میلیون دلار واردات داشتیم که عموم واردات ما کالاهای اولیه و واسطه‌ای خطوط تولید در استان است.

بیشترین اقلام صادراتی که از گیلان صادر شده چه کالاهایی بوده است؟

بیشتیرین کالاهای صادراتی مواد پلاستیکی، محصولات غذایی، لبنیات، گچ، سبزی جات و میوه و تره بار بوده و در میان میوه‌جات سیب شاخص ترین بوده است و در مقابل انواع چوب، کاغذ و آهن وارد شده است.

تا چه اندازه با الکترونیکی شدن فرآیند گمرکی میزان قاچاق کالا را کاهش دادید؟

بازرگانان در گذشته با مشکلات زیادی در حوزه تردد و گرفتن مجوزهای موردی مواجه بودند که با ایجاد پنجره الکترونیک سازمان هایی که برای صادرات و واردات کالا مجوز می دادند؛ در سامانه جامع کاربردی گمرک که در دولت تدبیر و امید راه‌اندازی شده عضو هستند و مراجعه حضوری افراد و نیز زمان صادرات و واردات را کاهش داده است.

بازرگان می توانند از دفترکار خود دوراظهاری کنند و پرداخت ها را به صورت الکترونیکی انجام دهند و با این اقدام چیزی به عنوان فیش جعلی و مجوز جعلی وجود ندارد و اسناد کاغذی حذف شده و این سامانه قابلیت اتصال به پلیس را دارد و پلیس می‌تواند مجوزها را رصد و بازرگانان می توانند هر اقدامی را در سامانه خود مشاهده کنند.

میزان قاچاق از 25 میلیارد به 12 میلیارد رسیده و ایکس ری های پرسرعت، دستگاه های رد یاب و سگ های مواد یاب باعث شده سال قبل 154 هزار تن انواع مواد مخدر سنتی، صنعتی و پیش سازها را کشف و ضبط کنیم و در قاچاق انسان نیز موفق به کشف نزدیک به 200 نفر شدیم.

از طریق این سامانه با سوء استفاده از کارت های بارزگانی مبارزه و جلوگیری شده و باپیگیری سامانه تعداد زیادی از خودروها کشف و ضبط و با فرار از مالیات مقابله و تعداد زیادی از شرکت های سوری توسط این سامانه رد یابی و به دادگاه معرفی شده است.

اخیراً نیز برنامه کنترل اطلاعات نیز صادر شده که در بحث صادرات کالا توقف نداریم و تنها در مرز خروج پلمپ و صادر می شود و عملا گمرک کاری با کالاهای صادراتی در مسیر سبز ندارد.

در منطقه آزاد انزلی نیز سامانه راه اندازی شده تا پس از صدور از مبدأ و قبل از واردات کالا اظهار نامه آن صادر و کالا ترخیص شود.

با افتتاح راه آهن آستارا-آستارا، گمرک آستارا شاهد رونق بیشتری است. درخصوص کالاهای انتقالی توسط راه آهن و کاهش توقف کامیون ها در گمرک آستارا چه اقداماتی در حال انجام است؟

یکی از پروژه های مهم در دولت تدبیر و امید، کریدور شمال-جنوب است که نقطه تلاقی جاده ابریشم در گیلان است. دولت به دنبال این بود که ایران را به کشورهای حاشیه خزر و ابهای ازاد متصل کند و در کشور آذربایجان و ایران پروژه ای را که اخیرا به نتیجه رسیده راه آهن آستارا-آستارا است که عملا ورود واگن را شاهد بودیم و گمرک هم تمام اهتمام خود را به کار برد و اولین سازمانی بود که در آستارا حضور یافت و چون گمرک پیشتاز تجارت ریلی بود از ابتدای راه اعلام امادگی کردیم و عملیات شروع شده است.

در حال حاضر صادرات خوبی به کشورهای گرجستان و آذربایجان داریم 34 درصد صادرات از لحاظ وزنی و 39 درصد از نظر ارزش دلاری  به روسیه در کشور از گمرکات گیلان انجام می شود. در 4 ماهه نخست امسال صادرات ما 675 واگن و 43 هزار تن کالا و 667 واگن و 40 هزار تن واردات داشتیم و 91 واگن و 8  هزار تن هم ترانزیت بوده است.

بحث حمل و نقل ریلی بسیار ارزان تر از کامیون است و اگر این حمل و نقل به شبکه ریلی کشور وصل شود شاهد اشتغالزایی فراوانی خواهیم بود.

گمرک و یا هرسازمان اقتصادی دیگر تمام تلاش و سعیش این است که سهولت و شتاب در تجارت را در دستور کار داشته تا با اقدامات خود بتوانیم به فرآیند تولید و صادرات کمک کنیم.

هر عملکردی که گمرک داشته باشد می تواند نماد کلی از کشور به طرف مقابل ارائه دهد و تلاش ما بر این است که به اشتغال استان کمک کنیم و کارهای ما قطعاً در اشتغال استان تاثیر گذار است.

برنامه یکساله گمرک و چشم انداز شما برای سال آینده چیست؟

یکسری دستور العمل های جدید برای تجار اعلام شده که ترخیص کالا بر اساس ضمانت نامه های بانکی، نگهداری بخشی از کالا به عنوان وثیقه و ترخیص در صدی از کالا برای رفع مشکلات بازرگانان و تولید کنندگان، خودداری از ارسال مجدد کالا به آزمایشگاه توسط واحدهای تولیدی، انتخاب مسیر و اطلاعات کنترل و اعتماد به تجار نیز در دستور کار است و در مرز آستارا نیز عملاً تجارتمان شتاب گرفته است.

با شبکه های اجتماعی، مجازی و رسانه‌ها چقدر ارتباط دارید؟ آیا تلاش کرده اید با بهره گیری از این فضا با مخاطبین خود ارتباط برقرار کنید؟

تلاشم براین بوده تا خیلی از مسایل و مشکلات تجار را از این طریق پیگیری کنم و در این مسیر خود را پاسخگو می دانیم و هدف از ایجاد سامانه جامع گمرکی تشکیل یک اتاق نظارت شیشه ای در همین راستا بوده است.

رسانه ها چشم بینای مردم هستند و به خوبی می توانند به ما کمک کنند؛ انتقادات را موجب شکوفایی دستگاه خود می‌دانم و عملکرد کلیه دستگاه های دولتی را مثل زمین فوتبال می دانم و خیلی از چیز ها را شاید کسانی که بیرون گود هستند بهتر می بینند.