در حوزه طب سنتی ایران، گیاهانی داریم که خواصی دوگانه دارند یعنی در شرایطی خاص می‌توانند به‌عناوین مختلف، خواص درمانی متفاوتی را از خود نشان دهند از جمله این گیاهان دارویی می‌توان به گیاه مریم‌گلی، گیاه باباآدم، تخم گیاه خاکشیر، پوست درخت توت، هوفاریقون و خیلی از گیاهان دارویی دیگر اشاره داشت.
به‌عنوان مثال برگ گیاه مریم‌گلی در ترکیب با گیاهانی از جمله نعناع، فلفل و زعفران، ترکیبی لاغر‌کننده است اما در ترکیب با کتیرای گون و فلوس و حتی عسل، به ترکیبی چاق‌کننده تبدیل می‌شود.
چنانچه یک قاشق غذاخوری تخم گیاه خاکشیر را در یک لیوان آب جوش مخلوط کرده و با عسل شیرین کنید و مصرف کنید خاصیت ملیّن دارد اما مصرف آن با آب سرد یا مصرف آن به‌صورت بوداده از اسهال پیشگیری می‌کند؛ نکته جالب در این است که خاکشیر می‌تواند در دو شرایط عکس یکدیگر (یبوست و اسهال) مفید باشد.
در کتب سنگی از حکمای قدیم طب سنتی ایران آمده است که اگر پوست درخت توت سفید را برش دهید و آن را به‌طرف بالا بکشید و از درخت جدا کنید، جوشانده‌اش خاصیت قی‌آور دارد اما اگر به‌طرف پایین بکشید و از درخت جدا کنید، جوشانده‌اش خاصیت مسهلی دارد.
برگ گیاه کاسنی در ترکیب با سرکه و دارچین درمان‌کننده بسیار خوب اسهال است اما اگر همین گیاه را با گل‌سرخ + گل نیلوفر + برگ سنا + عناب + گل‌گاوزبان مخلوط کنیم و به‌صورت دمنوش تجویز کنیم، ترکیبی ملیّن و مسهل به‌شمار می‌آید.
نوشیدن دمنوش ریشه و برگ گیاه باباآدم، کاهنده هورمون رشد است اما “عرق گیاه باباآدم” افزاینده هورمون رشد است، بنابراین کسانی که در سنین رشد قرار دارند و مایل به افزایش قد هستند، بهتر است از شکل تقطیرشده آن استفاده کنند.
گیاه رازیانه یک فیتواستروژن است یعنی ذاتاً حاوی استروژن است؛ تخم این گیاه اثر چندانی در تنظیم قاعدگی ندارد اما عرق رازیانه یکی از مؤثرترین داروها در درمان بیماریهای زنان محسوب می‌شود.
لذا توصیه می‌شود از مصرف خودسرانه داروها و گیاهان دارویی چه به‌صورت تکی یا مفرده و چه به‌صورت ترکیبی و مرکب خودداری کرد و در هر حال برای مقاصد درمانی خاص، با طبیب حاذق طب ایرانی هماهنگ باشید.
حمزه سام دلیری؛ پژوهشگر طب سنتی
منبع: تسنیم
ثبت دیدگاه