بندر انزلی؛ شهری بر کرانه فرهنگ و تاریخ شمال

اگر اهل سفر و گشت و گذار هستید، حتما برای یک بار هم که شده گذرتان به شهر زیبا و ساحلی انزلی خورده است. در مورد تاریخ و فرهنگ بندرانزلی روایات زیادی وجود دارد که این شهر را به یکی از مهم­ترین مناطق گردشگری کشور تبدیل کرده. به نظر می­رسد این شهر بندری برای هر سلیقه و سبکی چیزی برای عرضه دارد.

از داستان تغییر نام انزلی به بندر پهلوی و سالیان بعد بازگشت به نام سابق آن، تا روایت مهاجرت آوارگان جنگ علی الخصوص لهستانی­ها در سال­های 1320 تا 1321، وجود سالن سینما و تئاتر در انزلی و اداره گمرک و شیلات که پیشتاز در بین شهرهای دیگر ایران بوده­اند. و همین طور تیم فوتبال ملوان بندر انزلی که با بیش از نیم قرن سابقه به شهر و تاریخ آن گره خورده است.

غازیان و انزلی

حتما بارها نام غازیان و انزلی به گوشتان خورده است. و اگر جزو افراد بومی این شهر نباشید این سوال برایتان پیش آمده که آیا این دو منطقه بخش­های جدا از هم و دو شهر مختلفند؟ یا علت نامگذاری و تفکیک انها بدین شکل برای چیست؟

این شهر بندری به سبب قرار گرفتن در بین آب­های دریای خزر، تالاب بین­المللی انزلی و رودخانه­های آن، شبه جزیره­ای سرسبز و زیباست. این شبه جزیره دارای جزیره­های کوچک و متعددی است که با پل­هایی به هم وصل شده­اند.

منطقه غازیان خود شبه­جزیره­ای در قلب بندر انزلی است که در ناحیه شرقی این شهر (یعنی ورودی جاده رشت به انزلی) واقع شده. پس می­توان اینطور بیان کرد که شهر انزلی متشکل از دو بخش اساسی به نام­های غازیان و انزلی است. پل­های غازیان و انزلی خط ارتباط این دو بخش به هم هستند.

غازیان با بیش از 400 سال قدمت

در بین مردم بومی انزلی، قدمتی 400 ساله برای منطقه غازیان متصورند که قبل از آن­که تبدیل به منطقه شهری و محل زندگی شود، تفرجگاهی برای شکار و صید ماهی بوده است. احتمالا یکی از اولین ساکنین غازیانِ انزلی مهاجرین بودند که از راه دریا به ساحل در منطقه غازیان وارد می­شدند.

بخشی از مهم­ترین مراکز اداری و تجاری بندرانزلی یعنی اداره بندر و گمرک انزلی و اداره شیلات که در دوران پهلوی بسیار رونق پیدا کردند در منطقه غازیان ساخته شده­اند.

غازیان امروز از محله طالب آباد که در ورودی شهر و از مسیر جاده رشت انزلی قرار دارد شروع شده و با رسیدن به شهرک توریستی دهکده ساحلی، میدان مبادی شهر، شهرک ساحلی قو، پل­های غازیان و انزلی منتهی می­شود.

شهرک دهکده ساحلی و ساحل قو از مهم­ترین و بورس­ترین مناطق غازیان و حتی انزلی از گذشته تاکنون­اند. دهکده ساحلی در دهه 40 خورشیدی و در حاشیه دریا ساخته شده است. این شهرک چیزی در حدود 80 هکتار مساحت دارد و با وجود گذشت چیزی در حدود 60 سال از عمر آن هنوز هم یکی از اصولی­ترین، زیباترین و به روز ترین معماری­های شهرک­سازی در ایران را داراست.

ساحل قو نیز در امتداد خط ساحلی دریا کشیده شده و بیش­ترین مراکز مهمان­پذیر و هتل­ها در کناره ان ساخته شده­اند. این منطقه به لحاظ موقعیت خود و چشم­انداز بی­نظیر دریا به یکی از بهترین مناطق خرید و فروش ویلا و آپارتمان تبدلی شده است.

پل غازیان از دیگر موارد دیدنی این بخش از شهر انزلی به شمار می­رود که در سال 1316 به بهره­برداری رسید. این پل برای عبور کشتی­ها به صورت متحرک طراحی شده بود که در نوع خود کم نظیر است.

انزلی بر کرانه فرهنگ و تاریخ

انزلی اولین بندر مهم شمالی کشور است و در کناراین­ که قطب اقتصادی مهمی از این حیث به شمار می­رود، دارای یکی از زیباترین بنادر و بارانداز تخلیه بار کشتی­هاست. بخش انزلی دارای ساختمان­ها و عمارت­های تاریخی و قدیمی بسیاری است که داستان تاریخ گذشته بر این شهر را روایت می­کنند.

بلوار ساحلی بندر انزلی، محل نواختن موزیک (موزیک جیگا)، مناره یا فانوس دریایی، عمارت شمس العماره، کاخ خوشتاریا، قبرستان لهستانی­ها، موج شکن قدیم و موج شکن جدید و … از مهم­ترین مناطق این بخش هستند که نباید دیدن­شان را از دست داد.

احتمالا قدیمی­ترین خیابان­های شهر بندرانزلی نیز در بخش انزلی واقع­اند. خیابان و بازار سپه، خیابان سی متری، خیابان ناصر خسرو و گلستان و … .

سپه یکی از قطب­های تجاری شهر انزلی است که از گذشته مرکز خرید و بازار برای توریست­ها و افراد محلی شهر بوده است. بازار سپه یک خیابان بلند و سنگفرش است که دو طرف آن فروشگاه­ها و مراکز خرید قرار گرفته­اند.

یکی از نخستین سینماهای پر رونق کشور در خیابان گلستان (یا مطهری امروز) انزلی ساخته شد. که در سال­های فعالیت بسیار مورد اقبال مردم شهر بود. بنای این سینما به رغم تعطیلی آن هنوز در خیابان گلستان به چشم می­خورد. برخی حمام­های قدیمی انزلی مانند حمام عمید نیز در این خیابان قرار دارد.