داستان سبزه های نوروزی و مراسم به آب انداختن آن ها در سیزده بدر چیست؟

اختصاصی با مردم / هما نوزاد : یکی از آیین های نوروزی، سبز کردن دانه ­ها و حبوبات است که در ظروف گوناگون به عمل آورده و روز سیزدهم نوروز و جشن بهاری دسته جمعی به بیرون شهر رفته و آن را به آب روان می سپارند. اما دلیل این کار چیست؟ و ریشه­ ی تاریخی آن به چه زمانی بر می­گردد؟

برابر با اسطوره­ ها آورده شده است که “تئی یاس” پادشاه سوریه دختری داشت به نام “میرا ” که بر اثر خشم آفرودیت ( ایزد بانوی زیبایی و بهار)، برانگیخته شد تا با پدر خود در آمیزد. و با کمک دایه خود دوازده شب موفق به این کار شد. اما در شب دوازدهم پدر پی به نیرنگ دختر برد و قصد کشتن او را کرد. دختر گریخت و به خدایان پناه برد و خدایان او را به صورت درخت “مر” در آوردند. ده ماه بعد، شکافی در پوست درخت پدید آمد و پسری که “آدونیس” نام گرفت از آن زاده شد. آفرودیت( ایزد بانوی زیبایی و بهار)  شیفته زیبایی کودک شد و او را در اختیار گرفت و ماموریت بزرگ کردن کودک را به پرسفون (رب النوع عالم مرگ و ارواح) سپرد، پرسفون نیز شیفته کودک شد و پس از بزرگ شدن او حاضر به پس دادنش به آفرودیت نشد. خدایان برای حل این مشکل مقرر کردند که آدونیس یک سوم سال را نزد آفرودیت ایزد بانوی زیبایی و بهار و یک سوم دیگر سال را نزد پرسفون رب النوع مرگ و ارواح و یک سوم دیگر سال را به میل خود باشد. اما آدونیس یک سوم به میل خود را نیز نزد آفرودیت ایزد بانوی زیبایی و بهار می­ماند، در این اسطوره بیان روییدن گیاهان به وسیله آدونیس که خود از درخت زاده شده بود و دو سوم سال نیز نزد آفرودیت ایزد بانوی زیبایی و بهار زندگی می­کرده، به تمثیل نقل شده است. در نهایت آدونیس توسط همسر یکی از خدایان به وسیله یک گراز کشته می­شود. مرگ آدونیس باعث به وجود آمدن مراسم جشن آدونیس می­شود.

در جشن آدونیس، یکی از رسوم رایج رویاندن و سبز کردن گیاهان بود. گیاهانی را سبز کرده و مراقبت کرده و پرورش می­داند که طی هشت روز خوب رشد می­کرد. آن گاه پس از هشت روز، طی آیین­ها و رسوم سوگواری برای مرگ آدونیس، آن سبزه ها را همراه با تندیس مرده ی آدونیس به کنار رود یا دریا برده و به آب می­دادند.

امروزه چنین رسمی در ایران و مراسم نوروزی هنوز زنده مانده است. اما به جای روز هشتم روز سیزدهم سبزه را  به آب می اندازند که این اختلاف بی گمان ناشی از شرایط اقلیمی و آب و هوا در مقدار رویش سبزه است.

منبع: رضی،هاشم،جشن­های آب، تهران، بهجت،1391.

پایگاه خبری تحلیلی با مردم :انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.