سفالگری به عنوان یکی از قدیمیترین اختراعات بشری شناخته میشود. قدمت اشیاء سفالی که توسط باستان شناسان کشف شده به هزاران سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد. سفالگری نمایانگر تمدن و فرهنگ بشری میباشد و سفالهای ساخته شده در هر دوره نمایانگر فرهنگ و روش زندگی افراد در آن زمان را به نمایش میگذارند. دانشمندان بسیاری با مطالعه نقوش نقش بسته بر سطوح ظروف سفالی به اطلاعات جالبی از زندگی گذشتگان دست پیدا کردهاند.
سفالگری در ایران نیز از قدمت قابل توجهی برخوردار است. قدیمیترین ظرفهای سفالی تزئین شده با نقش و نگار مربوط به ایران میباشد و گفته میشود که اولین چرخ سفالگری در شوش پیدا شده است. امروزه نیز صنعت سفال در شهرهای مختلف ایران رواج داشته و از رشد خوبی برخوردار میباشد. از شهرهای مهم و معروف فعال در صنعت سفالگری، شهر میبد در استان یزد، لالجین استان همدان و … میباشند.
با استفاده از هنر سفالگری میتوان ظروف و اشیاء نفیس و ارزشمندی تولید کرد. از جمله ظروف سفالی تولید شده با خاک رس میتوان به بشقاب، کوزه، گلدان، فنجان و اشیاء تزئینی اشاره کرد. تزئینات مختلفی روی ظروف سفالی انجام میشود که برخی از آنها قبل از مرحله پخت و برخی بعد از مرحله پخت ایجاد میشوند.
ماده اولیه مورد نیاز برای ساخت ظروف و اشیاء سفالی خاک رس میباشد. هر چه خاک رس مورد استفاده از مرغوبیت بیشتری برخوردار باشد، محصول با کیفیت بالاتری تولید میشود. پس از شکل دادن ظروف سفالی با دست یا با استفاده از چرخ، نوبت به مرحله پخت سفال میرسد. اشیاء و ظروف سفالی و سرامیکی در کوره حرارت دیده و به اصطلاح پخته میشوند.
کوره به عنوان پایه و اساس صنعت سفالگری شناخته میشود که بدون حضور آن هنر ساخت سفال تکمیل نمیشود. در گذشته با سوزاندن چوب و گیاهان خشک حرارت مورد نیاز برای پخت ظروف سفالی تامین میشد. وجود نشانههایی همچون سوختگی و عدم تقارن در سطوح ظروف سفالی نشاندهنده این موضوع است که در گذشته پخش دما داخل محیط کوره بدرستی انجام نمیشد.
خرید کوره سفالگری هم کار سختی نیست و با کمی جستجو در اینترنت، میتوانید از فروشگاههای معتبر و مختلف خرید کنید. در حال حاضر دماگستر، یک سایت فعال در زمینه کورههای سفالگری میباشد که میتوانید به آن مراجعه کنید.
امروزه کورههای سفالگری در دو نوع الکترونیکی و گازی ارائه میشوند و روش کار هر کدام متفاوت است. کورههای گازی مصرف انرژی بسیار کمی دارند و امکان اجرای انواع تکنیکهای پخت که نیازمند دوده و شعله مستقیم هستند در آنها فراهم شده است. در کورههای الکتریکی المنتهایی تعبیه شده که با استفاده از انرژی برق گرم شده و حرارت و دمای مورد نیاز کوره را تامین میکنند.
مصرف انرژی در این نوع کوره نسبت به کوره گازی بالاتر است. بنابراین توصیه میشود از روشن کردن کوره الکتریکی در ساعات اوج مصرف خودداری کنید. استفاده از کوره برقی بسیار ساده است، کافی است کوره را روشن کنید و درجه حرارت مورد نیاز خود را تنظیم کنید.
کوره سفالگری در سایزهای مختلفی ارائه میشود و هیچ محدودیتی در اندازه آن وجود ندارد. معمولا تمامی کورههای سفالگری دارای طبقهبندی هستند تا ظروف و اشیا با فاصله مناسب و در کنار یکدیگر قرار داده شوند. قیمت کوره سفالگری نسبت به سایز و نوع برقی یا الکتریکی و امکانات آنها متغییر است. معمولا برای استفادههای خانگی و افراد مبتدی کورههای سبک و کم حجمتر توصیه میشوند. کورههای صنعتی بزرگ و سنگین برای استفاده در مراکز و صنایع بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند. کوره صندوقی و کوره آزمایشگاهی از انواع شناخته شده کوره میباشد که در ادامه به معرفی آن میپردازیم.
کوره آزمایشگاهی: کوره تست یا آزمایشگاهی توان تولید دما با درجه حرارت بالا را داشته و همچنین از مقاوت دمای بالایی برخوردار میباشند. از کورههای آزمایشگاهی عموما در آزمایشگاههای صنایع پزشکی، پتروشیمی، دانشگاهها و … استفاده میشود. کاربرد کوره تست یا آزمایشگاهی در جهت آنالیز و ارزیابی عملیات حرارتی و برنامههای تحقیقاتی میباشد و برای انتقال برنامههای حرارتی استفاده میشود.
از این کورهها برای حرارت دادن شدید و گاهی سوزاندن و ذوب کردن برخی فلزات مانند طلا و نقره نیز استفاده میشود. همچنین در صنعت سفالگری از این نوع کورهها برای پخت نمونههای کوچک اشیاء سفالی و سرامیکی استفاده میشود. برای کسب نتایج بهتر و حفظ کیفیت و کارایی، لازم است کوره در یک فضای صاف و مسطح و بدون وجود شیب قرار داده شود.
کوره صندوقی: کورههای صندوقی ظاهر متفاوتی دارند و درب آنها از بالا باز میشود و به همین دلیل با نام کوره صندوقی شناخته میشوند. این نوع از کورهها دارای فضای زیادی هستند اما چیدن اشیاء سفالی در داخل آنها نیازمند صرف انرژی بیشتری میباشد. شکل کوره صندوقی بصورت مکعبی شکل میباشد و به دلیل اندازه کوچک آن مناسب فضاهای کوچکتر است.
کوره صندوقی از ایمنی بسیار بالا برای استفاده در منازل و کارگاهها برخوردار است و اندازههای 100، 125 و 150 لیتری آنها قابل استفاده در منازل میباشد. استفاده از این کورهها ساده است و قابل طبقهبندی با پایه و صفحات سرامیکی میباشد. این کوره به دلیل دارا بودن شکل مکعبی قابلیت چینش قطعات بیشتری را دارا بوده و از دقت عالی در ثبیت دما برخوردار است.
البته کوره های شناخته شده دیگری هم مثل کوره استوانه ای و کوره ایستاده در بازار موجود است. ولی برای تهیه کوره سفالگری مناسب لازم است مواردی را در نظر داشته باشید؛ ابتدا لازم است تصمیم بگیرید که قصد تولید چه نوع محصولاتی را دارید و برای تولید آنها به چه درجه حرارتی نیاز دارید. همچنین لازم است سایز اشیایی که قصد تولید آنها را دارید درنظر داشته باشید، اگر حجم کار شما بالا باشد به یک کوره با حجم نسبتا زیاد نیاز دارید.
از موارد بسیار مهم دیگر که از اهمیت بالایی برخوردار است محل قرارگیری کوره در منزل یا کارگاه است. شما باید طول، عرض و ارتفاع محلی که میخواهید کوره را در آن قرار دهید اندازهگیری کنید. لازم به ذکر است که برای عملکرد بهتر باید فضای خالی حدود 60 سانتی متر را در اطرف کوره فراهم کنید. اگر در خانه کار میکنید استفاده از کورههای بزرگ منطقی بنظر نمیرسد. اگر تازهکار هستید توصیه میکنیم از کورههای ساده، ارزان قیمت و با پیچیدگی کمتر استفاده کنید. کورههای تمام سرامیک معمولا هزینه ساخت کمتری داشته و نسبت به سایر مدلها ارزانتر هستند.
ثبت دیدگاه