بدون تردید پارگی آنوریسم تهدید کننده زندگی است. اگر آنوریسم در مغز بیمار پاره شود، منجر به سکته می‌شود. چنانچه درمان فوری صورت نگیرد، می‌تواند کشنده باشد. اما اگر فوراً تحت نظر قرار بگیرید، ممکن است نتیجه دیگری رقم بخورد. بسیاری از افراد نیز با توانبخشی و مراقبت‌های دیگر به خوبی بهبود می‌یابند. پزشکان می‌توانند به بیمار در مدیریت آنوریسم‌های کوچکتر و پاره نشده کمک کنند. پزشک وضعیت بیمار را از نزدیک زیر نظر خواهد داشت. دارو یا جراحی می‌تواند خطر پارگی را به حداقل برساند. میزان نتیجه بخشی مراقبت‌ها به نوع آنوریسم بستگی دارد.
انواع مختلف آنوریسم چیست؟
آنوریسم می‌تواند در هر یک از شریان‌های بدن ایجاد شود. می‌تواند در قلب ، شکم، مغز یا پاها ایجاد شود. محل تعیین کننده نوع آنوریسم است. برای مثال آنوریسم شریان مغزی میانی یا MCA بیست درصد از تمام آنوریسم‌های داخل جمجمه‌ای را تشکیل می‌دهند و یا آنوریسم آئورت بسیار شایع ترین است. آنها در آئورت ، بزرگترین شریان بدن تشکیل می‌شوند. آئورت خون را از قلب خارج می‌کند. آنوریسم‌هایی که در شریان‌هایی غیر از آئورت ایجاد می‌شوند، آنوریسم محیطی نامیده می‌شوند.
انواع آنوریسم عبارتند از:
- آنوریسم آئورت شکمی (AAA): آنوریسم آئورت شکمی ممکن است در جایی ایجاد شود که آئورت خون را به شکم حمل می‌کند.
- آنوریسم مغزی: آنوریسم مغزی نیز نامیده می‌شود، این آنوریسم‌ها بر سرخرگ مغز بیمار تأثیر می‌گذارند. آنوریسم ساکولار (یا توت) شایع ترین نوع آنوریسم مغزی است. این آنوریسم در دسته آنوریسم‌های پیچیده قرار می‌گیرد. به صورت کیسه ای از خون متصل به شریان تشکیل می‌شود. به نظر می‌رسد یک توت گرد متصل به شریان است.
- آنوریسم آئورت توراسیک: این آنوریسم‌ها نسبت به AAA کمتر شایع هستند. آنوریسم آئورت توراسیک در قسمت فوقانی آئورت، در قفسه سینه بیمار ایجاد می‌شود.
- آنوریسم کاروتید: آنوریسم شریان کاروتید در شریان‌های کاروتید ایجاد می‌شود. این رگ‌های خونی خون را به مغز، گردن و صورت می‌آورند. آنوریسم کاروتید نادر است.
- آنوریسم پوپلیتئال: این آنوریسم در شریانی که از پشت زانو می‌گذرد ایجاد می‌شود.
- آنوریسم شریان مزانتریک: این نوع آنوریسم در سرخرگی شکل می‌گیرد که خون را به روده می‌آورد.
- آنوریسم شریان طحال: این آنوریسم‌ها در شریان طحال بیمار ایجاد می‌شوند.
علل آنوریسم
در برخی موارد، افراد با آنوریسم متولد می‌شوند. همچنین می‌توانند در هر مرحله از زندگی نیز به وجود بیاید. اگرچه علت اصلی بروز آنوریسم اغلب ناشناخته است، اما برخی از علل احتمالی عبارتند از:
- آترواسکلروز (تنگ شدن رگ ها).
- سابقه خانوادگی آنوریسم
- فشار خون بالا
- آسیب به آئورت
تشخیص آنوریسم
بسیاری از آنوریسم‌ها بدون ایجاد علائم ایجاد می‌شوند. پزشک ممکن است آن را به طور تصادفی در طی یک معاینه معمول یا غربالگری کشف کند. اگر علائمی دارید که ممکن است نشان دهنده آنوریسم باشد، پزشک آزمایشات تصویربرداری را انجام می‌دهد. تست‌های تصویربرداری که می‌توانند آنوریسم را پیدا کرده و به تشخیص آنوریسم کمک کنند عبارتند از:
- سی تی اسکن
- CT یا MRI آنژیوگرافی
- سونوگرافی
علائم آنوریسم
آنوریسم ممکن است بدون علامت یا علامت دار باشد. علائم مرتبط با آنوریسم به محل آنوریسم در بدن بستگی دارد.
علائمی که ممکن است با انواع مختلف آنوریسم رخ دهد ممکن است شامل موارد زیر باشد، اما محدود به موارد زیر نیست:
- آنوریسم آئورت شکمی (AAA): درد مداوم در شکم، قفسه سینه، کمر یا ناحیه کشاله ران
- آنوریسم مغزی: سردرد شدید ناگهانی، تهوع، استفراغ، اختلال بینایی، از دست دادن هوشیاری
- آنوریسم شایع ایلیاک: درد زیر شکم، کمر و/یا کشاله ران
- آنوریسم شریان فمورال و پوپلیتئال: نبض به راحتی (احساس) شریان واقع در ناحیه کشاله ران (شریان فمورال) یا پشت زانو (شریان پوپلیتئال)، درد در ساق پا، زخم در پا یا پایین ساق پا.
علائم آنوریسم ممکن است شبیه سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد. برای اطلاعات بیشتر همیشه با پزشک خود مشورت کنید.
آنوریسم چگونه درمان می‌شود؟
درمان خاص توسط پزشک بر اساس موارد زیر تعیین می‌شود:
- سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی
- وسعت بیماری (محل، اندازه و سرعت رشد آنوریسم)
- علائم و نشانه ها
- تحمل بیمار نسبت به داروها، رویه‌ها یا درمان‌های خاص
- انتظارات برای سیر بیماری
- نظر یا ترجیح بیمار
گزینه‌های درمانی برای آنوریسم می‌تواند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
روش‌های معمول سونوگرافی این روش‌ها اندازه و سرعت رشد آنوریسم را هر 6 ماه تا 12 ماه به عنوان بخشی از رویکرد “انتظار مراقب” برای آنوریسم‌های کوچکتر بررسی می‌کنند.
کنترل یا اصلاح عوامل خطر:
مراحلی مانند ترک سیگار، کنترل قند خون در صورت دیابت، کاهش وزن در صورت اضافه وزن یا چاقی، و کنترل مصرف چربی در رژیم غذایی ممکن است به کنترل پیشرفت آنوریسم کمک کند.
دارو:
دارو می‌تواند عواملی مانند چربی خون (افزایش سطح چربی و کلسترول در خون) و/یا فشار خون بالا را کنترل کند.
عمل جراحی:
ترمیم باز آنوریسم یک برش برای تجسم مستقیم و ترمیم آنوریسم ایجاد می‌شود. برای ترمیم آنوریسم ممکن است از یک لوله استوانه مانند به نام پیوند استفاده شود. گرافت‌ها از مواد مختلفی مانند داکرون (پیوند مصنوعی پلی استر نساجی) یا پلی تترا فلوئورواتیلن (PTFE، پیوند مصنوعی غیر نساجی) ساخته می‌شوند. این پیوند به رگ خونی درگیر دوخته می‌شود و 1 انتهای شریان در محل آنوریسم را به انتهای دیگر متصل می‌کند. ترمیم باز به عنوان استاندارد جراحی برای ترمیم آنوریسم آئورت شکمی در نظر گرفته می‌شود
ترمیم آنوریسم اندوواسکولار (EVAR). EVAR روشی است که تنها به برش‌های کوچک در کشاله ران همراه با استفاده از هدایت اشعه ایکس و ابزارهای طراحی شده ویژه برای ترمیم آنوریسم نیاز دارد. با استفاده از ابزار خاص داخل عروقی و تصاویر اشعه ایکس برای راهنمایی، یک استنت از طریق شریان فمورال وارد می‌شود و به سمت آئورت به سمت محل آنوریسم پیش می‌رود. استنت-گرافت یک لوله استوانه مانند طولانی است که از چارچوب مشبک فلزی نازک (استنت) ساخته شده است، در حالی که پیوند از مواد مختلفی مانند Dacron یا PTFE ساخته شده است. مواد پیوند ممکن است استنت را بپوشاند. استنت به باز و در جای خود نگه داشتن پیوند کمک می‌کند.
انواع جراحی آنوریسم
اگر پزشک متوجه آنوریسم پاره نشده شود، وضعیت بیمار را از نزدیک زیر نظر خواهد گرفت. دقت کنید که در اینجا هدف از درمان جلوگیری از ترکیدن آنوریسم است. بسته به نوع، محل و اندازه آنوریسم، درمان آنوریسم می‌تواند شامل دارو یا جراحی باشد. پزشک ممکن است داروهایی را برای بهبود جریان خون، کاهش فشار خون یا کنترل کلسترول تجویز کند. این درمان‌ها می‌توانند به کند کردن رشد آنوریسم و کاهش فشار بر دیواره شریان کمک کنند. آنوریسم‌های بزرگ که در معرض خطر ترکیدن هستند ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. همچنین در صورت ترکیدن آنوریسم به جراحی نیاز خواهید داشت. انواع جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ترمیم آنوریسم اندوواسکولار (EVAR): در طی جراحی اندوواسکولار ، پزشک یک کاتتر (لوله نازک) را در رگ قرار می‌دهد. جراح از طریق کاتتر یک پیوند (بخشی از لوله‌های تخصصی) را برای تقویت یا ترمیم شریان وارد می‌کند. برای آنوریسم قفسه سینه، این روش ترمیم آنوریسم درون عروقی توراسیک (TEVAR) نامیده می‌شود. اگر جراح مجبور باشد یک پیوند مخصوص با دهانه‌های سفارشی بسازد، این روش ممکن است ترمیم آنوریسم داخل عروقی (FEVAR) باشد.
جراحی باز: در برخی موارد، جراح ممکن است پیوند را انجام دهد یا آنوریسم را از طریق یک برش (جراحی باز) خارج کند.
کویلینگ اندوواسکولار: این روش آنوریسم‌های مغزی را درمان می‌کند. جراح چندین سیم پیچ (مارپیچی از سیم پلاتین) را از طریق یک کاتتر وارد می‌کند تا آنوریسم را بسته بندی کند. این کار باعث کاهش جریان خون به آنوریسم می‌شود و خطر پارگی را از بین می‌برد.
کلیپینگ میکروواسکولار: این نوع جراحی مغز باز برای درمان آنوریسم مغزی استفاده می‌شود. جراح یک گیره فلزی در پایه آنوریسم قرار می‌دهد تا جریان خون را قطع کند.
آمبولیزاسیون کاتتر: این روش خون رسانی به آنوریسم را قطع می‌کند. جراح یک کاتتر را در شریان آسیب دیده قرار می‌دهد و از لوله برای قرار دادن دارو یا عوامل آمبولی که از خونریزی جلوگیری می‌کند استفاده می‌کند.
منبع مقاله : سایت دکتر مرتضوی جراح مغز www.mortazaviclinic.com
ثبت دیدگاه