مهدی خورسند، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اعلام شروع فرآیند پذیرش ایران در گروه بریکس در اجلاس ژوهانسبورگ گفت: با توجه به رویه‌ای که در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در نهادهای مؤثر منطقه‌ای ایجاد شده، شاهد پیوستن ایران به سازمان همکاری‌های شانگهای بودیم و گروه بریکس نیز گروهی بود که ایران تقریبا از آغاز دولت سیزدهم علاقه وافری برای پیوستن به آن نشان داد.
وی با بیان اینکه حذف دلار یکی از کارکردهای اصلی بریکس است، گفت: اهداف اساسی این گروه کسب سهم بیشتر از کیک قدرت در نظام بین‌الملل و عبور از یک نظم تک‌قطبی و یکجانبه‌گرایانه به سمت نظم چندقطبی و چند جانبه‌گرایانه است که این اهداف با اهداف یا نوع کنشگری جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌الملل کاملاً منطبق است. در واقع شاید اختلاف نظرهایی در شیوه و عملکرد با اعضای بریکس داشته باشیم اما در هدف با آنها کاملا همسو هستیم.
ابعاد آثار دلازدایی
خورسند درباره ابعاد آثار دلارزدایی گفت: کنار گذاشتن دلار به معنای بی‌اثر کردن ساز و کارهای محدودکننده کشورهای مستقل دنیا از سوی آمریکایی‌ها مانند «سوئیفت» است. برهم خوردن ساختار یا سلطه دلار باعث کم‌ارزش شدن ساختارهایی همچون سوئیفت می‌شود و کشورها در قالب ساز و کارهای درونی سعی می‌کنند در قالب دو یا چندجانبه با هم تعامل و مبادله داشته باشند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار کرد: این امر یک فرصت بی‌نظیر برای جمهوری اسلامی ایران فراهم می‌کند تا بتواند از این فضا و قرابت در اهداف استفاده کند و با توسعه روابط با این اعضا تحریم‌های دلاری خود را دور بزند و بتواند کالاهای فناورانه، دانش و سرمایه مورد نیاز را برای توسعه خود از محل فروش هدفمند منابع اولیه به دست بیاورد.
خورسند درباره ویژگی‌های گروه بریکس گفت: بریکس تا پیش از اعلام پیوستن اعضای جدید شامل ۲۰ تا ۳۰ درصد جمعیت جهان است و ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا مربوط به این گروه است و اکنون از گروه دی ـ ۷ (هفت کشور صنعتی دنیا) پیشی گرفته است. در واقع گروه بریکس خواهان یک نظام عادلانه‌تر در سطح جهان از طریق چندجانبه‌گرایی است.
دستاوردهای سیاسی و اقتصادی عضویت ایران در بریکس
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به دستاوردهای سیاسی و اقتصادی پیوستن به بریکس برای ایران گفت: قرار گرفتن در کنار قدرت‌های نوظهور جهان یکی از دستاوردهای مهم سیاسی عضویت در بریکس برای ایران به منزله یک مسئله حائز اهمیت است که وزن و اعتبار سیاسی ایران را بالاتر می‌برد.
وی افزایش هزینه تحریم‌های ایران را برای غرب دیگر دستاورد سیاسی و اقتصادی عضویت ایران در بریکس خواند و گفت: با این عضویت ایران دیگر در مقابل تحریم‌های غرب تنها نیست و سایر اعضا نیز به این تحریم‌ها واکنش نشان خواهند داد. از آنجا ابزار تحریم‌های آمریکا علیه ایران، تحریم دلاری و سد کردن جریان آزاد اعطای دلار به ایران در مقابل فروش نفت و کالاهای دیگر است، عضویت در این گروه شکستن تابو و حصار تحریم دلاری است و ایران می‌تواند با بازی گرفتن بیشتر از اعضای بریکس نقش مؤثر سیاسی در نظام بین‌الملل داشته باشد و هزینه حضور در صحنه‌های سیاسی جهان را به تنهایی پرداخت نکند.
ضرورت اصلاحات داخلی در حوزه تجارت و گمرکی
خورسند درباره ضرورت یک سری اصلاحات داخلی در ساختارها و قوانین اقتصادی و تجاری کشور و رفع خودتحریمی‌ها برای بهره‌مندی بیشتر از عضویت در این سازمان‌ها و نهادهای مؤثر منطقه‌ای و بین‌المللی گفت: در اجلاسیه اخیر بریکس، سه تا چهار ماه به اعضای جدید فرصت دادند تا با ساز و کارهای بریکس کنار بیایند و خود را تطبیق دهند. ایران متأسفانه یکی از سخت‌ترین قوانین گمرکی و گر‌ان‌ترین تعرفه‌های گمرکی جهان را دارد و با توجه به ظرفیت کشور در حوزه ترانزیت ایران باید به سرعت این فرآیندها و قوانین را اصلاح کند.
این پژوهشگر اقتصاد سیاسی بیان کرد: شاید عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای و احتمالا امضای تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ماه‌های آینده و اعلام آغاز فرآیند پذیرش در بریکس به نوعی یک فشار و توفیق اجباری برای کشور باشد تا قوانین سخت‌گیرانه، ناکارآمد، متعدد و متناقض خود را در حوزه گمرکی و تجارت اصلاح کرده تا بتوان از فرصت عضویت در این سازمان‌ها و همکاری با اعضای آن به نحو مطلوبی استفاده کرد.
اهمیت توجه به آموزش تجار و تولیدکنندگان
خورسند تصریح کرد: قطعاً برای استفاده بیشتر از ظرفیت‌های حضور در این سازمان‌ها و ارتباط با این قدرت‌های نوظهور علاوه بر اصلاح سازوکارهای داخلی، نیاز به آموزش و توجیه تجار، بازرگانان و تولیدکنندگان نسبت به فرصت‌های ایجاد شده داریم.
وی ابراز کرد: به جرئت باید گفت با اینکه تجار و تولیدکنندگان ما سال‌های سال است در نظام بین‌الملل فعالیت می‌کنند اما باید شیوه همکاری با سازمان شانگهای یا بریکس آموزش داده شود و وزارت صمت، وزارت امور خارجه، وزارت اقتصاد و سازمان توسعه تجارت باید در این زمینه ورود پیدا کرده و آموزش‌های لازم را ارائه دهند تا تجار و تولیدکنندگان ما با علم و آگاهی نسبت به ظرفیت‌ها و حتی تهدیدهای همکاری با این سازمان‌ها و نهادها وارد همکاری شوند.
ثبت دیدگاه