میلگرد چیست؟ تفاوت میلگرد آجدار و بدون آج

میلگرد چیست؟

میلگرد، میله‌ای فلزی است که برای کمک به افزایش مقاومت کششی بتن استفاده می‌شود. در نتیجه به سازه‌های بتنی کمک می‌کند تا در برابر بارهای کششی، خمشی، پیچشی و برشی مقاومت کنند. از آنجایی بتن به تنهایی ضعیف است و در برابر این نیروها از هم می‌پاشد، میلگرد سازه‌های بتنی را تقویت می‌کند.

میلگرد معمولاً در سازه های بتنی قابل مشاهده نیست زیرا معمولاً درون سازه بتنی مدفون می‌شود. تقریباً همیشه از فولاد ساخته می‌شود زیرا فولاد مانند بتن دارای خواص انبساط حرارتی است که مسائل مربوط به تغییر دما را کاهش می‌دهد. میلگرد دارای دو نوع آجدار و بدون آج است که نوع آجدار آن برای جلوگیری از لغزش در ساختار بتنی ساخته می‌شود.

میلگرد چگونه ساخته می شود؟

میلگرد از فولاد ساخته شده و دارای خواص کششی عالی نسبت به بتن است. به طور معمول میلگرد از فولاد بازیافتی مانند ماشین‌های قدیمی، وسایل و ماشین‌آلات ساخته می‌شود. این مواد با کوره‌های قوس الکتریکی ذوب شده و به شکل بیلت، سرد می‌شوند. هنگامی که بیلت‌ها برای ساخت میلگرد آماده می‌شوند، دوباره تا دمای بالا (اما زیر دمای ذوب خود) گرم شده و به سرعت از طریق تعدادی ابزار اکستروژن به قطر میلگرد مورد نظر می‌رسند.

انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری

تقسیم‌بندی میلگردها از چند وجه انجام می‌گیرد. در این مقاله انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری معرفی شده سپس تفاوت بین آن دو بیان خواهد شد:

میلگرد ساده

میلگرد ساده (بدون آج) به نوعی از میلگردها می‌گویند که ظاهری صیقلی و صاف دارند. این میلگردها هیچ آج یا برجستگی رو سطح خود نداشته و به همین دلیل به صورت محدود در ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در برخی موارد میلگرد ساده نیز می‌تواند سبب افزایش مقاومت کششی بتن شود اما نسبت به سایر میلگردها مقاومت کششی کمتری دارد. بنابراین میلگرد ساده (بدون آج) در دسته فولادهای نرم قرار می‌گیرد. این میلگرد در قطرهای 6 تا 200 میلی‌متر و در طول‌های 6 تا 12 متر به تولید رسیده و در کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

میلگرد آجدار

در سطح خارجی میلگردهای آجدار، نوعی برجستگی وجود دارد که به آج معروف می‌باشد. قدرت چسبندگی میلگرد آجدار به بتن نسبت به میلگرد ساده بسیار بیشتر بوده، علاوه بر آن سبب افزایش مقاومت و استحکام بتن نیز می‌شوند. آج این میلگرد سبب چسبیدن بتن و فرورفتن در داخل آن شده و همین عامل سبب می‌شودکه بتن به سختی از آن بیرون کشیده شود.

به طور معمول میلگردها به صورت A1، A2، A3 و A4 نام‌گذاری شده‌اند. A1 میلگرد ساده می‌باشد و سه عنوان دیگر انواع میلگرد آجدار می‌باشند. هرچه درجه میلگرد بیشتر شود، میزان آج‌ها نیز افزایش می‌یابد.

تفاوت میلگرد آجدار و بدون آج (ساده)

میلگردهای ساده و آجدار از چند منظر با یکدیگر متفاوت هستند:

ابعاد

این دو نوع میلگرد در قطرهای مختلفی به تولید می‌رسند: میلگرد ساده در محدوده 5.5 تا 20 میلی‌متر و میلگرد آجدار در محدوده 5.5 تا 40 میلی‌متر.

کاربرد

میلگردهای بدون آج بیشتر کاربردهای صنعتی دارند. از کاربردهای این نوع می‌توان به ساخت میلگرد زیگزاگ، خاموت، انواع پیچ و مهره و برخی اتصالات صنعتی اشاره کرد. برش و خمکاری میلگردهای ساده بسیار ساده‌تر از میلگرد آجدار است به همین دلیل در جوشکاری و آهنگری کاربرد فراوان دارد. همچنین از آن در آرماتوربندی به عنوان دورپیچ و در سقف‌های تیرچه بلوک به عنوان میلگرد حرارتی استفاده می‌شود.

این درحالی است که میلگردهای آجدار بیشتر در صنعت ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از موارد کاربرد آن می‌توان به این موارد اشاره کرد: بتن‌ریزی ساختمان‌ها، تقویت فونداسیون و افزایش نیروی برشی.

رده مکانیکی

همانطور که اشاره شد میلگردها به انواع A1 تا A4 تقسیم‌بندی می‌شوند که هرکدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند:

– میلگرد A1: همان فولاد نرم است که جزء میلگردهای بدون آج محسوب شده و با عنوان میلگرد 240 نیز شناخته می‌شود.

– میلگرد A2: این نوع میلگرد تعداد آج کمتری نسبت به مدل‌های دیگر داشته، نوع نیمه سخت محسوب شده و با نام میلگرد 340 شناخته می‌شود. این میلگرد نسبت به نوع قبل، مقاومت کمتری دارد.

– میلگرد A3: مقاومت این نوع نسبت به انواع قبلی، بالاتر بوده و آج‌هایی به شکل جناقی یا هشتی دارد. از این نوع به صورت طولی استفاده شده و با عنوان میلگرد خشک یا میلگرد 400 نیز شناخته می‌شود.

– میلگرد A4: نسبت به انواع دیگر مقاومت بالاتر و البته قیمت بیشتری دارد. آج‌های آن نسبت به محور طولی به صورت مرکب قرار گرفته و با عنوان میلگرد 500 نیز شناخته می‌َشود. از این نوع در ساخت سازه‌های سنگین مانند پل‌ها استفاده می‌شود.

جوش‌پذیری، آبکاری و شکل‌پذیری

نوع ساده میلگرد جوش‌پذیری، آبکاری و شکل‌پذیری بالاتری نسبت به نوع آجدار دارد. میلگرد آجدار به دلیل استحکام خود قابل جوش خوردن، آبکاری یا فرم‌دهی نیست.

خاصیت کششی و خستگی

میلگردهای نرم یا ساده خاصیت کشش بیشتری نسبت به نوع آجدار دارند به این ترتیب نوع A4 میلگرد آجدار بالاترین استحکام کششی را دارد. از طرفی خاصیت خستگی پس از ساخت و ساز مورد بررسی قرار می‌گیرد. ساختمان با گذشت زمان در برابر تنش‌های ضربه‌ای و لرزشی زیادی قرار می‌گیرد. این تنش‌ها ممکن است سبب ترک‌خوردن یا شکستن میلگردها شوند. هرچه انعطاف‌پذیری میلگرد بیشتر باشد، مقاومت بیشتری در برابر خستگی دارد.