دنیا هیچوقت آنطور که انتظار داریم نیست

دکتر منصور صوفی*

دنیا هیچوقت آنطور که انتظار داریم نیست

سخنی با دانشجویان عزیز

مخاطب این سخن آنانی هستند که هنوز از گزاره اصلاح پذیری نظام عبور نکرده اند.

گفتمان پزشکیان تغییر نظام نیست، بلکه تثبیت و استمرار نظام است.

در چند روز گذشته سخنان بی­پرده و به حق نخبگان دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه اصفهان با دکتر پزشکیان کاندیدای اصلاح طلب ریاست جمهوری را شنیدیم. از طرفی پاسخ­های صادقانه و عاری از وعده و وعیدهای انتخاباتی ایشان را نیز شنیدیم.

خواسته های دانشجویان عزیز هر چند که درست و حتی در بعضی موارد حداقلی می باشد؛ اما قول به انجام و اصلاح آنها چیزی نیست که حتی رهبری نظام هم بتواند وعده دهد؛ چه برسد به رئیس جمهور.

پاسخ جناب پزشکیان به این درخواست ها نشان دهنده این مهم است که ایشان برای جمع آوری آرا با هر شیوه ای نیامده است. پزشکیان آمده تا با مردمش صادق باشد. هر آنچه را که می­تواند بگوید. سطح توقع جامعه را بی جهت بالا نبرد.

آنچه که تا به اینجا مشخص شده این است که دکتر پزشکیان خودش هست و باورهای خود را تبلیغ می کند. باورهایی که از قبل از انقلاب 1357 شکل گرفتند و پخته شدند. وقایع 45 ساله پس از انقلاب موجب شد که بسیاری از انقلابیون آن باورها را اشتباه بدانند و از آنها عبور کنند؛ اما در مورد برخی از انقلابیون مانند دکتر پزشکیان که بر آرمان های اصیل انقلاب 57 باقی ماندند وضعیت به گونه دیگری است. از نظر اینان آن باورها اشتباه نبودند بلکه جریانات و اتفاقات پس از انقلاب انحرافی و اشتباه بودند. بنا بر این اگر اصلاحی نیاز باشد، بازگشت به گفتمان هایی است که ریشه­ های انقلاب در آن زمان بود و از ناحیه گروه های مختلف مطرح می شد .

اما همانطور که انحرافات در طی سال ها پدید می آیند، اصلاحات نیز در طی سال های متمادی صورت می پذیرد.

اگر دکتر پزشکیان بتواند بر اساس آموزه هایش از حضرت علی (ع) به جای پرداختن به فروع، پرداختن به اصول را یادآور شود و افاضل را مقدم بشمارد و چهره مدیریتی نظام را تغییر دهد؛ گام بسیار بزرگی برای اصلاحات بیشتر و بنیادین برداشته است.

یکی از معضلات کشور ناکارآمدی مدیریتی است. اتفاقی که استیو جابز از آن به عنوان “انفجار احمق ها” (Explosion of idiots)  نام می برد. در تئوری های سازمان و مدیریت احمق یا ابله سازمانی، فردی است که از میزان عقل و خرد بهره‌ای نبرده و اولاً صرفاً به «حال» و «وضعیت خودش» بدون ارتباط با جهان اطراف فکر می کند و ثانیاً به خیال خودش کاملاً داناست و نیازی به آموزش ندارد.

بر اساس این تئوری مدیران درجه یک از استخدام افراد توانمندتر از خود نمی‌ترسند. آنها به دنبال استعدادها و مهارت‌های برجسته هستند تا تیمی قوی و کارآمد بسازند. این مدیران از چالش‌ها و رقابت استقبال می‌کنند و اعتقاد دارند که با داشتن تیمی متشکل از افراد باهوش‌تر و تواناتر، سازمان موفق‌تر خواهد بود. اما مدیران درجه دو و پایین‌تر به دلیل ترس از دست دادن جایگاه و موقعیت خود، تمایل دارند افرادی را استخدام کنند که از خودشان کمتر توانمند باشند. این نگرش منجر به یک چرخه نزولی می‌شود که در آن کیفیت و کارآمدی تیم به تدریج کاهش می‌یابد. این مدیران ممکن است از رقابت و چالش‌های داخلی هراس داشته باشند و به جای ارتقاء سطح سازمان، به حفظ موقعیت خود تمرکز کنند.

امیدوارم دانشجویان عزیز به ویژه آنهایی که قصد مهاجرت ندارند از فرصت پیش رو استفاده نمایند و امیدواری خود به تغییر را از دست نداده باشند. در پناه حق سالم و شاد و موفق باشید.

*عضو شورای سیاست گذاری ستاد امید پزشکیان در گیلان – رییس کمیته سیاسی جبهه اصلاحات گیلان