مژده هادی نژاد وکیل پایه یک دادگستری
شاید بسیاری مواقع برایتان پیش آمده که موزیک‌ویدئدیی در اینستاگرام به اشتراک گذاشته‌اید و خودبخود پاک شده است و احتمالاً نیز شنیده‌اید که ایران عضو معاهدات مربوط به مقررات کپی رایت نیست و برای حفظ قانون کپی‌رایت موزیک در اینستاگرام، از ربات‌ها و الگوریتم‌های خاصی استفاده می‌شود که به صورت خودکار پست مربوطه پاک می‌شود. بله، ایران به هیچکدام از کنوانسیون‌های بین‌المللی مرتبط با حق مؤلف و مخترع نپیوسته است، لذا آثاری که افراد مقیم ایران خلق می‌کنند در خارج از کشور محافظت نشده و شامل قانون کپی‌رایت نیستند و بالعکس. آمریکا هم طبق لیست سیاهی، کشورهای ناقض قانون کپی‌رایت را معرفی کرد که شامل کشورهایی از جمله ایران است. حالیه ایران به دلایلی نظیر اینکه پیوستن به معاهدات کپی رایت برایش هزینه دارد و بسیاری تکنولوژی‌های خارجی مثل نرم‌افزارها باید خریداری شوند یا اینکه با پیوستن به آنها امکان سانسور آثار خارجی وجود ندارد، از این امر اجتناب می‌کند و تبعاتی مانند از دسترس خارج شدن آن تکنولوژی‌ها و مورد توجه قرار نگرفتن حق مؤلف نسبت به آثار ایرانی در خارج حاصل آن است.
گروه ویژه اقدام مالی یا به اختصار FATF برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم تأسیس و گسترش یافت تا بررسی‌هایی درباره وضعیت قوانین مبارزه با پولشویی در بازارهای مختلف مالی را در سرتاسر جهان انجام دهد و نتیجه آن را به اطلاع کشورهای عضو برساند تا این کشورها بتوانند ریسک سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هدف را بررسی کرده و سرمایه‌گذارانی که به «کشورهای مشکوک» می‌روند احتیاط کنند. مقررات مبارزه با پولشویی شامل قوانینی است که اشخاص و شرکت‌ها را موظف می‌کند در مورد نحوه کسب درآمدشان به دولت‌ها توضیح دهند. از این طریق پول‌هایی که از راه‌های نامشروع مانند قاچاق، رشوه و تخلف‌های مالی به دست آمده است، برای ورود به بازارهای مالی با دشواری رو به رو می‌شود و سلامت نظام مالی و اقتصادی قابل تضمین‌تر خواهد بود.
کارشناسان FATF نظرات مشورتی خودشان را در مورد میزان ریسک سرمایه‌گذاری در کشورها اعلام می‌کنند که مورد استناد سرمایه‌گذاران بین‌المللی قرار می‌گیرد. این گروه میزان پیشرفت کشورهای عضو در زمینه پیاده‌سازی توصیه‌هایش را رصد می‌کند. بر اساس همین رصد و نظارت گروه اقدام مالی کشورها را به سه دسته تقسیم کرده است: ۱. کشورهایی که منطبق با سیاست‌های شفافیت مالی هستند ۲. کشورهایی که در حال پیشرفت و تطبیق با استانداردهای مشخص شده هستند ۳. کشورهایی که همکاری با این گروه نداشتند و لذا از نظر گروه، کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم هستند. این دسته خود به دو دسته تقسیم می‌شوند. یک دسته کشورهایی که علیه آنها «اقدام متقابل» انجام نمی‌شود. دسته دیگر آنهایی هستند که علاوه بر بودن در لیست سیاه علیه‌شان اقدام متقابل نیز صورت می‌گیرد.
گروه ویژه اقدام مالی پولشویی همواره یک لیست سیاه از کشورهایی که مقررات مالی و پولشویی نگران کننده‌ای دارند منتشر می‌کنند. در لیست منتشر شده تا سال ۲۰۱۵ کشورهای #ایران و #کره_شمالی به عنوان کشورهای خطرناک شناخته شده‌اند. بنا به تعهد ایران به اجرای «برنامه اقدام» (سال ۲۰۱۶)، اقدامات متقابل علیه ایران برای مدت یک سال به تعلیق درآمد. اما این مسئله با مخالفت عده‌ای روبرو شده که آن را برخلاف منافع ملی و کاپیتولاسیونی دیگر قلمداد کرده‌اند. وقتی که نام کشوری در فهرست دولت‌های غیرهمکار و مناطق پرخطر گروه اقدام مالی قرار داشته باشد، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری مهم دنیا، در برخورد با بانک‌ها و شرکت‌های آن کشور، نهایت احتیاط را به خرج می‌دهند و گاه به همین دلیل از برقراری روابط با آنها خودداری می‌کنند و حتی همچون شرایط قبل از برجام هرگونه فعالیت بانکی ایران را تحریم کرده بودند.
حال پاسخ روشن است. اهمیت کنوانسیون FATF و معاهدات مشابه نظیر پالرمو از این جهت است که بر سرمایه‌گذاری خارجی در کشور و داشتن روابط اقتصادی با جهان تأثیر مستقیم دارد. لکن در میان گفت‌وشنودهای انتخاباتی امروز یک کاندید که نماینده جریان فکری همسو با مخالفان FATF است، به صراحت عدم تمایل خود به پیوستن به آن را ابراز کرده و طرف دیگر از لزوم مذاکره و پذیرفتن معاهدات جهانی صحبت می‌کند. بدیهی است بسیاری گره‌های اقتصادی کشور وابسته به داد و ستدهای جهانی ست و نمی‌توان انکار کرد که تجارت با کشورهای دنیا که به این معاهدات پیوسته‌اند، مستلزم مصالحه و مذاکره با کشورهایی ست که محوریت اساسی و قدرت ویژه دارند. رابطه با کشورهای همسایه و کمتر توسعه یافته نامطلوب نیست اما باید دید چه آورده‌ای برایمان دارد؟ و مبادلات ما معاوضی و هم‌ارزش است و ارزآوری دارد یا باید برای وصول عِوض چشم به آینده دوخت و ارزان‌فروشی کرد.
از این رو به وضوح توجه به رویکرد کاندیدها در خصوص پیوستن به معاهدات جهانی و مصالحه با کشورهای تأثیرگذار ما سرنوشت‌ساز خواهد بود.
ثبت دیدگاه