چند نوع از معروف ترین بیماری های مقاربتی و راه های پیشگیری از آن

چند نوع از معروف ترین بیماری های مقاربتی و راه های پیشگیری از آن ؛ بیماری های مقاربتی به شدت به چالش جهانی تبدیل شده‌اند و تأثیرات فراگیر و مستمری بر جوامع دارند. این چالش‌ها به صورت گسترده در ابعاد مختلف اجتماعی، بهداشتی و اقتصادی مشهود هستند. گسترش روابط جنسی، افزایش تراکم جمعیتی، نابرابری‌های جنسی و فقدان دسترسی به خدمات بهداشت جنسی در برخی نقاط جهان، این چالش‌ها را تشدید کرده و آثار منفی بر سلامت عمومی جوامع ترتیب داده است.

یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، افزایش نرخ انتقال بیماری های مقاربتی از جمله HIV/AIDS است. این بیماری به عنوان یک ویروس کشنده جهانی با تأثیرات جبران‌ناپذیر در سلامت جهانی شناخته می‌شود. عدم آگاهی و توانمندسازی به جامعه‌ها در مورد راه‌های پیشگیری، تشویق به آزمایش‌های منظم و در دسترس بودن درمان‌های مؤثر، این چالش را افزایش می‌دهد. در مقابل، بیماری های مقاربتی مانند گنوره و سیفیلیس نیز به چالش‌های اقتصادی و اجتماعی منجر می‌شوند. درمان این بیماری‌ها نیازمند منابع مالی زیادی است و همچنین می‌تواند بر بهره‌وری اقتصادی و آموزش جامعه‌ها تأثیر بگذارد؛ با توجه به این چالش‌های، تلاش‌ها برای افزایش آگاهی، ایجاد دسترسی به خدمات بهداشت جنسی و ترویج روابط جنسی مسئولانه، می‌توانند در جلوگیری از انتقال و پیشگیری از بیماری های مقاربتی و مدیریت بهتر این چالش‌ها بهبود آورده و به سلامت جهانی کمک نمایند.

آمار بیماری های مقاربتی

برای درک بیشتر اهمیت آگاهی و پیشگیری از بیماری های مقاربتی آمار بیماری های مقاربتی که توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است را بررسی می‌کنیم. آمارها نشان می‌دهند که بیماری های مقاربتی به یک چالش جهانی تبدیل شده‌اند که تأثیرات جدی بر سلامت جنسی و عمومی جامعه دارند. برخی از نکات کلیدی از این آمارها عبارت‌اند از:

• حجم بالای عفونت‌ها : روزانه بیش از 1 میلیون عفونت مقاربتی در سراسر جهان ایجاد می‌شود، که بیشترین بخش آنها بدون علامت هستند. این نشان می‌دهد که حتی افراد بدون علائم نیز ممکن است باعث انتقال بیماری‌ها شوند.
• عفونت‌های قابل درمان : حدود 374 میلیون عفونت جدید در سال با بیماری‌هایی مانند کلامیدیا، سوزاک، سیفلیس و تریکومونیازیس قابل درمان است. این نشان می‌دهد که با اطلاعات و درمان مناسب، بسیاری از این بیماری‌ها قابل کنترل و درمان هستند.
• ویروس هرپس و سرطان دهانه رحم : بیش از 500 میلیون نفر بین 15 تا 49 سال به عفونت دستگاه تناسلی با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) مبتلا هستند. عفونت HPV نیز با بیش از 311000 مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم در هر سال همراه است، که نشان از خطرات جدی این ویروس بر سلامت زنان می‌دهد.
• سیفلیس در زنان باردار : در سال 2016، تقریباً 1 میلیون زن باردار به سیفلیس مبتلا شده‌اند و این می‌تواند به بیش از 350000 پیامد نامطلوب تولد منجر شود. این نشان می‌دهد که بیماری های مقاربتی حتی بر سلامت جنین و نوزاد نیز تأثیرگذار هستند.
• تأثیرات جانبی بیماری های مقاربتی : بیماری های مقاربتی می‌توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باعث ناباروری، سرطان‌ها و عوارض بارداری شوند. همچنین، افزایش خطر ابتلا به HIV نیز از جمله تأثیرات جانبی این بیماری‌هاست.
• مقاومت دارویی : مقاومت دارویی به بیماری های مقاربتی یک چالش جدی است که می‌تواند باعث کاهش اثربخشی درمان و افزایش بار بیماری‌ها شود.

این آمارها نشان می‌دهند افزایش آگاهی، تدابیر پیشگیری مانند استفاده از اسپری تاخیری و بهبود درمان در جهت کاهش ابتلا و پیشگیری از بیماری های مقاربتی و کنترل انتشار آنها ضروری‌ترین چالش است.

انواع بیماری های مقاربتی

بیماری های مقاربتی یا به عبارت دیگر، بیماری‌های منتقل شونده جنسی (STDs) گروهی از عفونت‌ها هستند که از طریق روابط جنسی یا تماس مستقیم با مایعات بدنی انتقال پیدا می‌کنند. انواع بیماری های مقاربتی متنوعی وجود دارند، که هرکدام علائم، عوارض و اثرات مختلفی دارند. برخی از بیماری های مقاربتی گسترده در جوامع جهانی شامل موارد زیر می‌شوند:

ویروس ایدز، ویروس نقص ایمنی انسان (HIV/AIDS)

ویروس نقص ایمنی انسان یا HIV (Human Immunodeficiency Virus) یک ویروس واجد RNA است که سیستم ایمنی بدن را مستهلک و تضعیف می‌کند. این ویروس به وسیله انتقال مایعات بدنی نظیر خون، منی، شیر مادران و مایعات مهبلی افراد مبتلا به افراد سالم منتقل می‌شود. پس از ورود به بدن، HIV به سلول‌های سیستم ایمنی، به ویژه سلول‌های CD4، حمله کرده و آنها را نابود می‌سازد. این فرآیند باعث ضعف سیستم ایمنی می‌شود و افراد مبتلا به انواع عفونت‌ها و بیماری‌های معمولی که در شرایط عادی معمولاً اثر چندانی ندارند، بسیار حساس می‌شوند.

سوزاک یا گنوره (Gonorrhea)

سوزاک یا گنوره یا یک عفونت باکتریایی است که از طریق روابط جنسی با فرد مبتلا به فرد سالم منتقل می‌شود. این باکتری ممکن است در اعضای تناسلی، مثانه، رکتوم و گلودرم زنان و مردان رشد کرده و عفونت را ایجاد کند. علایم گنوره ممکن است متنوع باشند، از جمله درد و سوزش در زمان ادرار کردن، ترشحات نازک و زرد رنگ یا سبز از اعضای تناسلی و درد در زمان رابطه جنسی. گنوره می‌تواند عفونت‌های جدی‌تری را ایجاد کند، از جمله عفونت آلت تناسلی زنان و مردان، عفونت مجاری ادراری و در موارد نادر، با انتقال به خون باعث آسیب به اعضای دیگر شود. اهمیت آگاهی، استفاده از وسایل محافظ جنسی با ایمنی و آزمایش‌های منظم در پیشگیری از بیماری های مقاربتی و کنترل گنوره بسیار حیاتی است. درمان این عفونت با مصرف مواد ضد باکتریایی مخصوص امکان‌پذیر است.

سیفیلیس (Syphilis)

سیفیلیس یک بیماری عفونی و جنسی است که توسط باکتری Treponema pallidum ایجاد می‌شود. این بیماری از طریق روابط جنسی بدون حفاظت با فرد مبتلا یا از مادر به نوزاد منتقل می‌شود. سیفیلیس در سه مرحله پیشرفت می‌یابد: مرحله اول که با ظاهر زخم‌های کوچک و بدون درد در نقاط مختلف ایجاد می‌شود، مرحله دوم که با علائمی مانند آفت‌های پوستی، آفت‌های مخاطی و علائم گوارشی همراه است و مرحله سوم یا سیفیلیس تأخیری که ممکن است سال‌ها بعد از ابتلا به بیماری ظاهر شود و به اثرات جدی بر اعضای داخلی بدن مثل قلب، مغز و عظام منجر می‌شود.

سیفیلیس می‌تواند عوارض جدی برای سلامتی فرد داشته باشد، اما با شناخت زودرس و درمان به موقع، بسیاری از موارد قابل کنترل و درمان هستند. آزمایش‌های منظم سلامت جنسی، استفاده از وسایل محافظ جنسی با ایمنی و آگاهی از راه‌های پیشگیری از بیماری های مقاربتی از اهمیت بالایی برخوردارند.

هرپس ژنیتال (Genital Herpes)

هرپس ژنیتال یا تبخال یک بیماری ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) است که عمدتاً از طریق روابط جنسی ناحیه تناسلی منتقل می‌شود. علائم هرپس ژنیتال شامل ظاهر زخم‌ها یا بثورهای دردناک و خارش‌آور در ناحیه تناسلی و محیط آن می‌شود. این بیماری ممکن است در مواردی بدون علائم خاص ظاهر شود و باعث انتقال ویروس به دیگران بدون هشدار باشد.

هرپس ژنیتال یا تبخال به طور معمول تأثیرات ناشی از عفونت‌های مکرر دارد و ممکن است باعث مشکلات جدی مانند التهاب مثانه، التهاب رحم و در موارد نادر، تأثیر بر مغز و سیستم عصبی شود. مدیریت هرپس ژنیتال شامل داروهای ضد ویروسی جهت کنترل علائم، افزایش دفاع ایمنی بدن، و مدیریت روانی ممکن است.

کلامیدیا (Chlamydia)

کلامیدیا یک نوع عفونت باکتریایی است که به عنوان یکی از بیماری های مقاربتی شناخته می‌شود و اغلب بدون علائم خاص ظاهر می‌شود، که باعث می‌شود افراد مبتلا به آن بدون اطلاع از وجود بیماری اقدام به درمان نکنند و بیماری به راحتی انتقال یابد. در صورت ظاهر شدن علائم، ممکن است شامل درد و سوزش در زمان ادرار کردن، ترشحات و درد در ناحیه تناسلی باشد.

کلامیدیا می‌تواند عفونت‌های مختلفی از جمله عفونت مجاری ادراری، التهاب سرویکس (سرویسیتیس) در زنان و التهاب لوله‌های مستقیم ادرار (اورترایتیس) در مردان را ایجاد کند. در صورت عدم درمان، ممکن است باعث مشکلات جدی‌تری مانند ناباروری، التهابات درون شکمی و در زنان ممکن است به التهاب لگن کمری منتهی شود. این بیماری با آزمایش‌های مختلف قابل تشخیص است و درمان آن از طریق مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها امکان‌پذیر است.

اچ پی وی (HPV)

ویروس پاپیلومای انسان یا HPV (Human Papillomavirus) یک ویروس DNA است که از طریق تماس مستقیم پوست به پوست یا از طریق روابط جنسی انسان به انسان منتقل می‌شود. ویروس HPV بیشتر معروف به عنوان عامل اصلی ایجاد زخم‌های مختلف در ناحیه تناسلی، اطراف آلت تناسلی و حنجره است. بیش از 200 نوع مختلف از HPV شناخته شده‌اند که برخی از آنها باعث ایجاد زخم‌های خوش‌خیم (لوئوپلاکی) و برخی دیگر باعث ایجاد زخم‌های خطرناک و مرتبط با سرطان می‌شوند. برخی از انواع HPV مسئول ایجاد سرطان‌های انسانی، به ویژه سرطان دهانه رحم، هستند.

واکسن‌های مختلف برای پیشگیری از عفونت HPV و در نتیجه کاهش احتمال ابتلا به سرطان‌های مرتبط با این ویروس وجود دارند. اهمیت واکسیناسیون در سال‌های اخیر برای جلوگیری از انتقال ویروس HPV و حفاظت از سلامت جنسی و عمومی جامعه به وضوح به چشم می‌آید. همچنین، آگاهی از راه‌های پیشگیری از بیماری های مقاربتی و آزمایش‌های منظم سلامت جنسی نقش مهمی در کاهش شیوع این ویروس و پیشگیری از عوارض جدی آن دارد.

هپاتیت B و C  (Hepatitis B and C)

هپاتیت B و C دو نوع از بیماری‌های التهاب کبدی هستند که توسط ویروس‌های مختلف ایجاد می‌شوند. ویروس هپاتیت B  و هپاتیت C  از طریق تماس با خون یا مایعات بدنی دیگر انسان به انسان منتقل می‌شوند، از جمله از راه روابط جنسی بدون حفاظت، استفاده مشترک از سوزن‌های آلوده و انتقال از مادر به نوزاد در زمان زایمان. هر دو نوع هپاتیت B و C می‌توانند به طور مزمن در بدن باقی بمانند و در طول زمان به التهاب کبد مزمن و در نهایت به سیروز کبد یا سرطان کبد (کارسینومای هپاتوسلولار) منجر شوند.

علائم هپاتیت B و C ممکن است ناشناخته باشند یا به طور غیر قابل تشخیصی از علائمی مانند خستگی، تب، تغییرات در رنگ ادرار یا مدفوع و درد در ناحیه کبد (سمت راست پایین شکم) همراه باشند. در بسیاری از موارد، افراد مبتلا به هپاتیت B و C بدون علائم خاص ممکن است سال‌ها زندگی کنند و عوارض بیماری به صورت تدریجی و در طولانی مدت ظاهر شوند.

تشخیص و درمان به موقع هپاتیت B و C می‌تواند از عوارض جدی و پیشرفت بیماری جلوگیری کند. درمان شامل مصرف داروهای ضد ویروسی مخصوص، کنترل علائم و مراقبت‌های پشتیبانی از سلامت کبد است. پیشگیری از بیماری های مقاربتی از طریق استفاده از وسایل محافظ جنسی، اجتناب از استفاده مشترک از سوزن‌ها و وسایل حاد و واکسیناسیون برای هپاتیت B اهمیت بسیاری دارد.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی

پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های جنسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اقداماتی که ذکر شده‌اند، می‌توانند به شدت در کاهش انتقال این بیماری‌ها و حفظ سلامت جنسی کمک کنند. در اینجا به توضیح هرکدام از این اقدامات پیشگیری می‌پردازیم:

• محدود کردن تعداد شرکای جنسی : کاهش تعداد شرکای جنسی و انتخاب شرکای جنسی با دقت می‌تواند خطر انتقال بیماری‌های جنسی را کاهش دهد.
• ختنه در مردان : ختنه در مردان می‌تواند خطر ابتلا به برخی از بیماری‌های جنسی را کاهش دهد.
• گفتگوی صادقانه: برقراری گفتگوی صادقانه و باز درباره سلامت جنسی با شریک زندگی می‌تواند به افزایش آگاهی و افزایش میزان اطمینان در روابط جنسی کمک کند.
• انجام آزمایش قبل از رابطه : انجام آزمایش‌های سلامت جنسی و تست برای بیماری‌های جنسی قبل از برقراری روابط جنسی، افراد را از وجود هر گونه عفونت آگاه می‌سازد.
• اجتناب از روابط جنسی در حالت مستی و مصرف مواد مخدر : مصرف الکل و مواد مخدر می‌تواند تصمیم‌گیری‌های نادرست و عدم استفاده از وسایل حفاظتی را تسهیل کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های جنسی را افزایش دهد.
• واکسیناسیون در برابر HPV و هپاتیت B : واکسیناسیون در برابر برخی از بیماری‌های جنسی، مانند HPV و هپاتیت B، می‌تواند از ابتلا به این بیماری‌ها جلوگیری نماید.
• غربالگری منظم برای بیماری‌های جنسی : افراد فعال جنسی باید به صورت منظم بررسی‌های سلامت جنسی انجام دهند تا به سرعت هر گونه عفونت را تشخیص دهند و درمان نمایند.
• شستشوی دست‌ها قبل از هرگونه تماس جنسی : شستشوی دست‌ها به‌ویژه قبل از هرگونه تماس جنسی می‌تواند از انتقال عفونت‌ها به دیگران جلوگیری نماید.
• استفاده صحیح از کاندوم‌های لاتکس : استفاده صحیح از انواع کاندوم‌  به عنوان وسیله‌ای با ایمنی در روابط جنسی می‌تواند از انتقال بیماری‌های جنسی جلوگیری کند.
• پرهیز از روابط جنسی مشکوک : اجتناب از روابط جنسی با افرادی که به عنوان مشکوک یا مبتلا به بیماری‌های جنسی شناخته شده‌اند، از اهمیت زیادی برخوردار است.
• اجتناب از استفاده مشترک از لوازم شخصی : استفاده مشترک از لوازم شخصی، مانند تیغ‌های اصلاح و یا ژل لوبریکانت ، می‌تواند انتقال بیماری‌ها را تسهیل کند، هر فرد باید لوازم شخصی خود را داشته باشد.

با اعتنای به این اصول و اقدامات، می‌توانید خود را و دیگران را از بیماری‌های جنسی محافظت کنید. آگاهی و همکاری جامعه در این زمینه می‌تواند به کاهش انتشار و پیشگیری از بیماری های مقاربتی و حفظ سلامت جنسی کمک کند.