یکی از سؤالات متداولی که در مورد ساختمان‌های بتنی همواره پرسیده می‌شود عمر مفید ساختمان بتنی است. بسیاری از فعالان حوزه ساختمان سازی می‌خواهند بدانند که عمر مفید یک ساختمان ساخته شده از بتن چقدر است؟ چه عواملی می‌توانند عمر این ساختمان‌ها را کاهش یا حتی افزایش دهند؟ مسلماً ساختمان‌های بتنی نیز همانند سایر ساختمان‌های دیگر دارای میزان طول عمر مشخصی هستند. تخمین عمر مفید ساختمان به ایمنی و کاربری هر چه بیشتر و بهتر ساختمان کمک خواهد کرد. در این مطلب قصد داریم به بررسی عمر مفید ساختمان بتنی و عوامل مؤثر در عمر مفید این ساختمان‌ها بپردازیم.
ساختمان سازی با بتن مسلح
دانستن عمر مفید ساختمان بتنی از آن جهت حائز اهمیت است که امروزه در صنعت ساختمان‌سازی از این مصالح به وفور استفاده می‌شود. بتن آرمه یا بتن مسلح، بتنی است که با استفاده از میلگرد‌های آهنی تقویت می‌شود. ساختمان‌هایی که با بتن و میلگرد ساخته می‌شوند، مقاومت و استحکام بسیار بالایی دارند. همچنین هزینه ساخت این ساختمان‌ها نیز مقرون به صرفه‌تر است؛ درنتیجه از هزینه‌های پروژه ساختمان‌سازی به شدت کاسته می‌شود. البته قیمت میلگرد امروز نیز تأثیر بسیار زیادی در هزینه کلی ساختمان بتنی دارد؛ بنابراین باید به قیمت میلگرد نیز توجه داشته باشید.
عمر مفید ساختمان بتنی
متخصصان و کارشناسان حوزه ساختمان‌سازی، برای تعیین عمر مفید ساختمان بتنی ابتدا باید سن آن را تعیین کنند. بدون تعیین سن ساختمان، امکان محاسبه عمر مفید آن وجود نخواهد داشت. برای بررسی سن ساختمان به سه عامل سن واقعی، سن سندی و سن بهره‌برداری نیاز خواهیم داشت.
سن واقعی ساختمان از زمانی محاسبه می‌شود که ساخت و ساز ساختمان شروع شده و پروانه ساخت آن صادر می‌شود. سن سندی ساختمان، از زمانی محاسبه می‌شود که سند رسمی ساختمان به ثبت می‌رسد. سن بهره‌برداری از زمانی آغاز می‌شود که ساختمان مورد استفاده و بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
در میان انواع سن مورد محاسبه ساختمان، سن بهره‌برداری از همه آن‌ها مهم است. در واقع سن ساختمان از زمانی محاسبه می‌شود که ساختمان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. البته محاسبه سنین دیگر نیز حائز اهمیت است.
چه عواملی بر طول عمر مفید ساختمان بتنی مؤثرند؟
عوامل مختلفی می‌توانند بر طول عمر مفید ساختمان بتنی تأثیر داشته باشند. برای آنکه بتوانیم طول عمر مفید ساختمان را افزایش دهیم، رعایت تمامی این نکات ضروری هستند. در ادامه مهم‌ترین عوامل مؤثر در طول عمر مفید ساختمان بتنی را بررسی خواهیم کرد.
انتخاب مصالح ساختمانی مناسب
یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در عمر مفید ساختمان بتنی، انتخاب مصالح صحیح و مناسب برای ساخت ساختمان است. تمامی مصالح به کار رفته برای ساخت ساختمان باید از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشند. متأسفانه برای از صاحبان پروژه جهت کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی اقدام به استفاده از مصالح بی‌کیفیت و ارزان می‌کنند. مسلماً این کار از طول عمر مفید ساختمان به شدت میکاهد. میلگرد‌های ساختمان بتنی را باید از مراکز و مجموعه‌های معتبری همچون ثامن استیل تهیه نمایید.
مورد دیگری که وجود دارد سازگاری و مصالح به کار رفته در ساختمان از نظر ضریب انبساط و انقباض و هماهنگی با شرایط جوی است. این مصالح باید بتوانند در کنار هم کارآمدی بالایی از خود نشان دهد.
طراحی استاندارد ساختمان بتنی
یکی از مهم‌ترین عواملی که عمر مفید ساختمان بتنی را افزایش می‌دهد طراحی استاندارد، مناسب و هوشمندانه است. طراحی هوشمندانه ساختمان به شدت مقاومت آن را در برابر عوامل مخرب محیطی و بیرونی بالا می‌برد؛ درنتیجه ساختمان در طول زمان کمتر آسیب دیده و طول عمر آن افزایش پیدا می‌کند. ساختمان باید به گونه‌ای طراحی شود که در برابر شرایط نامساعد جوی، حوادث طبیعی و حوادث نامترقبه مانند موارد زیر مقاومت بالایی داشته باشد.
باران‌های اسیدی
آتش سوزی
زلزله
سیل
طوفان
و… جزء این حوادث معمول هستند.
شیوه نگهداری از ساختمان بتنی
اگر می‌خواهید عمر مفید ساختمان بتنی را افزایش دهید بر روی شیوه درست نگهداری و رسیدگی به آن تمرکز کنید. همه ساختمان‌ها برای دوام و طول عمر بیشتر نیاز به نگهداری و رسیدگی مرتب دارند. ساختمان در طول استفاده خود ممکن است بار‌ها دچار مشکلاتی شده و به تعمیر‌ها و بازسازی‌های مختلف نیاز داشته باشد. عدم رسیدگی به ساختمان در طول زمان باعث استهلاک بالای آن شده و از طول عمر مفید آن میکاهد. در این حالت شاهد کاهش طول عمر مفید ساختمان و فرسوده شدن قریب الوقوع آن خواهیم بود.
تقویت ساختمان و افزایش مقاومت آن
هر چه بیشتر ساختمان را تقویت کرده و آن را تجهیز کنید، عمر مفید آن نیز بیشتر خواهد بود. عمر مفید ساختمان بتنی زمانی افزایش پیدا می‌کند که بتواند در برابر تمامی نیرو‌های مخرب داخلی و خارجی مقاومت داشته باشد. در غیر این صورت ساختمان با کوچک‌ترین نیروی مخربی دچار آسیب می‌شود.
برخی از مهم‌ترین روش‌های مقاوم‌سازی ساختمان عبارتند از:
استفاده از ژاکت فولادی
ژاکت بتنی
وال پست ساختمان
بادبند
روش FRP
دیوار پوشی
پیش تنیدگی
و…. با این روش‌ها می‌توان استحکام ساختمان را بالا برد.
چه عواملی عمر مفید ساختمان بتنی را کاهش می‌دهند؟
همان طور که عواملی برای افزایش عمر مفید ساختمان بتنی وجود دارند، عواملی نیز می‌تواند عمر مفید ساختمان‌های بتنی را به شدت کاهش دهند. بنابراین متخصصان باید از عوامل را شناخته و ساختمان را در برابر آسیب آنان تجهیز کنند. در ادامه هر یک از این عوامل را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
نم و رطوبت بیش از حد
یکی از عوامل کاهش عمر مفید ساختمان بتنی، تنم و رطوبت بیش از حد است. بارش باران زیاد، وجود آب‌های زیرزمینی و… می‌تواند موجب نفوذ رطوبت زیاد به ساختمان شود.
رطوبت موجب کرمو شدن
لانه زنبوری شدن
ترک خوردگی
خرابی شیمیایی و فیزیکی بتن خواهد شد. همچنین رطوبت باعث خوردگی میلگرد‌ها و زنگ زدگی آن‌ها می‌شود. در نتیجه هم مقاومت میلگرد آهنی و هم مقاومت بتن کاهش پیدا می‌کند.
بارش باران‌های اسیدی
باران‌های اسیدی که در کلانشهر‌ها رخ می‌دهند موجب خرابی شیمیایی بتن خواهند شد؛ البته به غیر این خرابی‌های شیمیایی، خرابی‌های فیزیکی هم به بار می‌آورند؛ چرا که این باران‌ها رطوبت محیط ساختمان را نیز افزایش می‌دهند.
اختلاف دمای زیاد
اختلاف دمای زیاد بین شب و روز یا در بین فصول از عوامل بسیار مهم کاهش عمر مفید ساختمان بتنی است. اختلاف دما موجب انبساط و انقباض مرتب مصالح به کار رفته در ساختمان بتنی می‌شوند؛ در نتیجه این انبساط‌ها و انقباض‌ها، بتنهای ساختمان ترک خورده و این ترک‌ها ساختمان را بسیار آسیب‌پذیر و ناایمن می‌کنند.
جمع‌بندی
در این مطلب به بررسی عمر مفید ساختمان بتنی و عوامل مؤثر در عمر مفید این ساختمان‌ها پرداختیم. برخی از عوامل همانند انتخاب صحیح مصالح، مقاوم‌سازی ساختمان و طراحی مناسب آن می‌توانند عمر مفید ساختمان را افزایش دهند؛ اما عوامل دیگری همچون رطوبت زیاد، اختلاف دما، باران‌های اسیدی و… می‌توانند موجب کاهش عمر مفید ساختمان شوند. با به کار بردن میلگرد‌های محکم و باکیفیت در ساختمان‌سازی می‌توان طول عمر مفید آن را چندین برابر کرد.
سؤالات متداول
میانگین عمر مفید ساختمان بتنی در ایران چقدر است؟
در ایران میانگین عمر مفید این ساختمان‌ها بین ۵ الی ۱۰ سال است.
چه عواملی طول عمر ساختمان بتنی را کاهش می‌دهند؟
ترک خوردگی بتن، خرابی‌های شیمیایی و فیزیکی بتن، لانه زنبوری شدن و کرمو شدن بتن، خوردگی آرماتور‌ها و….
چگونه طول عمر ساختمان بتنی را افزایش دهیم؟
با استفاده از مصالح ساختمان‌سازی باکیفیت، طراحی استاندارد و مقاوم‌سازی آن می‌توان طول عمر مفید ساختمان را افزایش داد.
ثبت دیدگاه