راه‌های افزایش باروری درخت گیلاس

بررسی راه‌های افزایش باروری درخت گیلاس

درخت گیلاس یکی از محبوب‌ترین درختان میوه‌ای است که به دلیل میوه‌های خوش‌طعم و زیبایش در بسیاری از باغ‌ها و باغچه‌ها کاشته می‌شود. در صورت انتخاب بهترین کود برای درخت گیلاس، باروری مناسب، میزان محصول قابل‌قبول و کیفیت بالا در انتظار باغداران است. بااین‌وجود بسیاری از باغداران با چالش‌های دیگری نیز درزمینۀ افزایش باروری درخت گیلاس مواجه‌ هستند. بدین منظور در این بخش به بررسی راه‌های افزایش باروری درخت گیلاس خواهیم پرداخت.

• انتخاب گونه مناسب:

یکی از اولین گام‌ها در افزایش باروری درخت گیلاس، انتخاب گونه مناسب برای کاشت است. انواع مختلفی از درختان گیلاس وجود دارد که هر یک دارای ویژگی‌های خاصی هستند. برخی از گونه‌ها مقاومت بیشتری به شرایط آب و هوایی خاص دارند و برخی دیگر محصول بیشتری می‌دهند. بدین ترتیب انتخاب گونه‌ای که با شرایط محیطی منطقه شما سازگار باشد و همچنین باروری بالایی داشته باشد، بسیار مهم است.

• موقعیت و شرایط کاشت:

موقعیت مکانی و شرایط کاشت نیز تأثیر زیادی بر باروری درخت گیلاس دارد. درختان گیلاس به نور خورشید فراوان نیاز دارند، بنابراین باید از تابش مستقیم نور خورشید بهره‌مند باشند. همچنین خرید کودهای مناسب درختان میوه، تدارک خاک مناسب با زهکشی خوب و pH مناسب برای رشد و باروری درخت گیلاس ضروری است. پیش از کاشت، باید خاک را آزمایش کرده و در صورت نیاز اصلاحات لازم را به مدد کود انجام دهید.

• آبیاری و تغذیه مناسب:

آبیاری مناسب و تغذیه به‌موقع نقش مهمی در افزایش باروری درخت گیلاس داشته که باید بر اساس نیازهای درخت و شرایط خاک انجام شود. گیلاس‌ها به آبیاری منظم به‌ویژه در دوره‌های خشک‌سالی نیاز دارند. بااین‌حال، آبیاری بیش‌ازحد نیز موجب پوسیدگی ریشه‌ها می‌شود. استفاده از کودهای غنی از نیتروژن، فسفر و پتاسیم و خصوصاً آهن نیز به بهبود باروری کمک می‌کند. به همین دلیل کاهش قیمت کود آهن برای درختان میوه و دیگر کودهای ضروری یکی از نیازهای فعالان حوزه کشاورزی است.

• هرس صحیح و اصولی:

هرس درخت گیلاس به‌منظور افزایش باروری و بهبود شکل درخت انجام می‌شود. هرس صحیح کمک می‌کند تا نور به تمام بخش‌های درخت برسد و تهویه مناسب ایجاد شود. حذف شاخه‌های مرده، بیمار و ضعیف، به بهبود سلامت درخت و افزایش باروری آن کمک می‌کند.

• کنترل آفات و بیماری‌ها:

آفات و بیماری‌ها می‌توانند تأثیر منفی بر باروری درخت گیلاس داشته باشند. بدین ترتیب شناسایی و کنترل به‌موقع آفات و بیماری‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از روش‌های کنترل بیولوژیک، شیمیایی و یا مکانیکی در کنار کود رسانی به‌موقع به حفظ سلامت درخت و افزایش باروری آن کمک می‌کند.

• استفاده از روش‌های نوین زراعی:

علاوه برگزینش بهترین کود برای درخت گیلاس استفاده از روش‌های نوین زراعی مانند کشت مخلوط یا استفاده از مالچ نیز به بهبود باروری درخت گیلاس کمک می‌کند. چراکه این روش‌ها سبب حفظ رطوبت خاک، کاهش رشد علف‌های هرز و بهبود شرایط رشد درخت می‌شوند.

انواع کودهای مناسب برای درخت گیلاس:

برای داشتن درختان گیلاس سالم و پربار، استفاده از کودهای مناسب درختان میوه دارای کیفیت بالا ضروری است. انتخاب کود مناسب به بهبود رشد گیاه، افزایش میزان باردهی و مقاومت در برابر بیماری‌ها کمک می‌کند. در ادامه به بررسی انواع کودهای مناسب برای درخت گیلاس خواهیم پرداخت.

• کمپوست:

کمپوست یکی از بهترین انواع کودهای آلی است که از تجزیه مواد آلی مانند پسماندهای گیاهی و حیوانی به دست می‌آید. استفاده از کمپوست می‌تواند به بهبود ساختار خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب و مواد مغذی کمک کند. کمپوست همچنین سبب افزایش فعالیت میکروبی در خاک و تقویت سیستم ریشه‌ای درختان گیلاس می‌شود.

• کود حیوانی:

کودهای حیوانی خصوصاً کود گوسفندی حاوی مواد غذایی غنی‌ مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. این کودها به بهبود رشد و باردهی درختان گیلاس کمک کرده، به‌شرط آنکه قبل از استفاده به‌خوبی پوسیده و فرآوری شوند تا از مشکلاتی مانند انتقال بیماری‌ها و آلودگی‌های شیمیایی جلوگیری شود.

• کودهای نیتروژنی:

نیتروژن یکی از عناصر غذایی اصلی است که برای رشد و توسعه برگ‌ها و شاخه‌های درختان گیلاس ضروری است. کودهای نیتروژنی به‌سرعت نیتروژن موردنیاز گیاه را تأمین کرده و بهبود رشد و سبزینگی آن را فزایش می‌دهند. ولی باید دقت کرد که استفاده بیش‌ازحد از نیتروژن منجر به رشد بیش‌ازحد شاخ و برگ و کاهش باردهی میوه‌ها نشود.

• کودهای فسفری و پتاسیمی:

فسفر و پتاسیم دو عنصر مهم دیگر هستند که نقش اساسی در رشد و باردهی درختان گیلاس دارند. فسفر به توسعه ریشه‌ها و گلدهی کمک می‌کند، درحالی‌که پتاسیم مقاومت گیاه در برابر بیماری‌ها و شرایط نامساعد محیطی را افزایش می‌دهد. کودهای فسفری و پتاسیمی باید به میزان مناسب و بر اساس نیاز خاک و گیاه مورداستفاده قرار ‌گیرند.

بهترین کود برای درخت گیلاس برحسب زمان:

اگرچه کود آهن بهترین کود در زمان شکوفه دهی درختان گیلاس محسوب می‌شود. ازاین‌رو دریافت قیمت کود آهن برای درختان میوه یک دغدغه مهم است. ولی این درخت به نیازهای تغذیه‌ای دیگری در زمان‌های مختلف احتیاج داشته تا بهترین عملکرد را ازنظر رشد و تولید داشته باشد.

• کود نیتروژن در ابتدای کاشت جهت رشد حداکثری درخت

• کود اوره در سه سال اول رشد درخت گیلاس در سه نوبت

• کود فسفر و پتاسیم در چهارمین سال رشد برای تقویت میوه دهی

• کود NPK 10.10.10 پس از ریزش گل برگ‌های درخت و تشکیل میوه

• کود فروت ست در زمان ورود به مرحله زایشی و تورم جوانه و پس از برداشت میوه

• کود منیزیم در زمان ریزش گل و ایجاد میوه

• کود پتاسیم در زمان فندقی شدن میوه درخت و چند هفته قبل از برداشت محصول

بهترین کود برای درخت گیلاس برحسب فصل

بهترین کود برای درخت گیلاس، کودی است که نیازهای غذایی این درخت را به‌خوبی تأمین کرده و باعث بهبود رشد و باردهی آن شود. بدین ترتیب انتخاب کود مناسب برای درخت گیلاس برحسب فصل نیز برای باغداران از اهمیت والایی برخوردار است. چراکه با همین دقت در انتخاب است که می‌توان کودهای مناسب درختان میوه را به‌درستی تشخیص داد و به بهره‌برداری رساند.

کوددهی در اوایل بهار:

• استفاده از کودهای نیتروژن بالا برای تحریک رشد اولیه

• ترکیب کودهای آلی مانند کمپوست با کودهای شیمیایی برای تعادل بهتر

کوددهی در زمان گلدهی:

• استفاده از کودهای فسفر بالا برای حمایت از گلدهی و تشکیل میوه

• استفاده از کودهای پتاسیم برای تقویت ساقه‌ها و شاخه‌ها

کوددهی در فصل تابستان:

• استفاده از کودهای پتاسیم برای بهبود کیفیت میوه و مقاومت در برابر بیماری‌ها

• کودهای میکروالمنت برای تأمین عناصر ضروری مانند آهن و منیزیم

کوددهی پس از برداشت:

• استفاده از کودهای نیتروژن پایین برای کمک به بازیابی درخت و آماده‌سازی برای دوره خواب

• استفاده از کودهای آلی برای بهبود خاک و حفظ رطوبت

کوددهی در پاییز:

• استفاده از کودهای پتاس بالا برای افزایش مقاومت درخت به سرما

• استفاده از کودهای با رهاسازی آهسته برای تأمین مواد مغذی در طول زمستان

کوددهی در زمستان:

• کودهای عالی و معدنی تأمین نیازهای درخت در فصل بهار جهت شروع جوانه‌زنی و شکوفه دهی

• کودهای ارگانیک و دامی برای تأمین تغذیه و انرژی کافی در دوره بیدار شدن درخت