دیداری داشتم با جمعی از زنان توانمند و پرتلاش یکی از روستاهای اطراف زاهدان، مائده سی و نه ساله با چهره ای گندمگون که رد آفتاب،جلاگر صورتش شده با صلابت و اقتداری که شاکله هویت زنان روستا را تشکیل می دهد از تکاپویش برای توسعه خدمات رسانی به روستا می گوید و دسترسی ضعیف به برخی امکانات را ،مهم ترین مشکل این زنان عنوان می کند.
روایت ها از زنان روستایی ،اندک است ،اندک از آنان شنیده و گفته اند،کنشگری برای آنان کمتر صورت گرفته است، هرچند که ایشان خود کنشگران قابل و برجسته در ساحت اجتماع،سیاست، فرهنگ روستا و پاسداران طبیعت و فرهنگ جامعه هستند.
مائده ای که در ابتدای این یادداشت از او نوشتم، مدیر مدبر و آب آور خانه است، دبه های کوچک و بزرگی را هفتگی و گاه روزانه بر دوشش حمل می کند تا آب را از موتور و چشمه ها به خانه بیاورد و تنش های ناشی از بی‌آبی را مدیریت می کند،گاهی سری به تنور قدیمی مادرش می زند و نان می پزد، تنور گازی هم برای این کار گوشه ای از خانه دارد تا اگر چالشی مانند سهمیه اندک آرد نانوایی ها، دسترسی شان را به نان را سخت کند و سفره شان خالی نماند.
سیستان و بلوچستان کلان ترین جامعه روستایی را دارد،بخش قابل توجهی از جامعه در روستاها زندگی می کنند و زنان به تعبیر استادی عزیز،آن نیم موثر جامعه، نقشی مهم و حیاتی را برای بقای نظام روستایی ایفا می کند، در کشاکش‌های مختلف و بحران های متعدد، اوست که مدبرانه راهی می یابد و حتی می سازد تا زیستن در هزار لایگی مشکلات در حوزه روستایی، کمی آسان تر شود.
با نگاهی به وضعیت زنان روستایی در سیستان و بلوچستان می توان دریافت که ایشان در پسابحران همه گیر پاندمی کرونا، با مشکلات بیشتری روبرو شده و از طرفی تعدد در بحرانهای محیط زیستی، قدم های آنان را برای رسیدن به توسعه، آهسته تر کرده است.
دسترسی‌های اندک آنان به برخی امکانات بویژه امکانات بهداشتی، پزشکی و آموزشی زمینه را برای بروز انواع گوناگونی از مشکلات فراهم ساخته و تقاطعی از چرایی ها در نهایت مشکلاتی نظیر پایدار فقر و اعمال خشونت های پیدا و پنهان، را پدید آورده است، دختری که بخاطر بعد مسافت با مدرسه، از رفتن به سر کلاس درس محروم و در مواجهه با فربگی قومی و مذهبی، تن به ازدواج در کودکی می دهد تا باری زندگی مشترکی بر دوش بکشد که برایش آماده نیست، این تنها گوشه ای از چالش های فرا روی زنان روستایی است.
مشکلاتی که در برنامه های جامع عملیاتی به آن اشاره شده و مدیران متولی مشغول رسیدگی به آن هستند، ولی همچنان مسیر پیش روی زنان پر سنگلاخ است و راه رسیدن به توسعه پایدار طولانی.
مهم ترین راهبرد برای حل مسایل زنان روستایی، تحول در نگاه به آنان است، هویت زن روستایی باید به رسمیت شناخته شود و نگاه های ترحم آمیز به ایشان جایش را به نگاهی همدلانه بدهد و مسیر تحول را از راه شناخت، بررسی نظام مسایل، گفتگو با آنان و شریک ساختن خودشان در نهاد های تصمیم گیری و تصمیم سازی، فراهم شود.
در دهه اخیر و با حضور ده ها دهیار زن سیستانی و بلوچ و زنانی که در شوراهای روستایی، به عنوان نماینده منتخب مردم، مشغول به فعالیت هستند، می توان به توسعه سیاسی زنان روستا، امید داشت اما این مهم زمانی به توسعه پایدار منجر خواهد شد که تمامی مسائل زنان، اعم از چالش های پیدا و پنهان و گاها تابوهایی که چون سدی ، راه پیشرفت زنان را گرفته، ابتدا شناسایی، طرح و در نهایت رفع شوند تا بتوانیم ساختار نظام مدیریتی روستا را به سبکی مدرن و پویا اصلاح کنیم.
ثبت دیدگاه