در این بیانیه آمده است:
فریاد برای بیداری؛
آینده‌ای تلخ در انتظار سرزمین ماست
استقلال کشورمان در معرض تهدید است
ما، امضاءکنندگان این بیانیه، فعالان و تشکلهای تخصصی حوزه تالاب‌های ایران و تشکلهای عضو شبکه تشکلهای محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار کشور، با نگرانی عمیق و هشدار جدی همچون سال‌های گذشته بار دیگر اعلام می‌کنیم:
مسیر کنونی مدیریت منابع آبی، کشور را به سمت بحران محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی سوق خواهد داد.
به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها، از دولت انتظار داریم نه در شعار، بلکه در عمل، برای بقای تالاب‌ها و آینده این سرزمین چاره‌ای اساسی بیندیشد. مدیریت پراکنده و بخشی‌نگر، همچنان تالاب‌های ایران را در معرض تهدیدی جدی قرار داده است. آیا قرار است فریادهای سال‌های پیشین را بارها و بارها تکرار کنیم و هر بار شاهد انتشار یأس و احساس ناتوانی و ناکارآمدی بیش از پیش، در میان مردم کشورمان باشیم؟
حقابه تالاب‌ها؛ وعده‌ای که همچنان بی‌سرانجام است
تالاب بدون آب، چیزی جز خاک مرده و گرد و غبار تهدیدکننده سلامتی نیست. با این حال، تخصیص ناعادلانه منابع آبی و بی‌توجهی به نیازهای زیستی تالاب‌ها، روند نابودی این اکوسیستم‌های حیاتی را تسریع کرده است. حق‌آبه زیستی، حداقل میزان موردنیاز برای زنده‌ماندن تالاب‌هاست، اما حتی همین مقدار نیز تأمین نمی‌شود! ما بر تخصیص حق‌آبه‌های پایدار و متناسب با تعادل اکولوژیک تالاب‌ها اصرار داریم، زیرا بدون آن، نه‌تنها تالاب‌ها، بلکه زیست‌بوم، جوامع محلی و معیشت میلیون‌ها نفر دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر خواهند شد.
نگرانی از تغییر کاربری و بهره‌برداری‌های ناپایدار از حریم و بستر تالاب‌ها و رودخانه‌ها
طرح‌های جدید بهره‌برداری از تالاب‌ها و رودخانه‌ها با بهانه‌هایی مانند گردشگری آبی، تولید انرژی خورشیدی و سایر پروژه‌های توسعه‌ای، بدون در نظر گرفتن پیامدهای محیط زیستی، به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده‌اند. این عرصه‌ها مهم‌ترین و باارزش‌ترین بخش از اراضی ملی و اموال عمومی محسوب شده و نباید بدون در نظر گرفتن ملاحظات محیط زیستی، زمینه تغییر کاربری آن‌ها فراهم شود. ما تأکید می‌کنیم که هرگونه تصمیم‌گیری درباره تالاب‌ها و بستر و حریم رودخانه‌ها باید با رعایت اصول علمی، مشارکت جوامع محلی و نظارت دقیق نهادهای مستقل محیط‌زیستی انجام شود و فورا و بدون مماشات، با همراه کردن جسارت پذیرش اشتباه، توقف طرح‌های انتقال آب، سدسازی‌ها و حفر چاه‌ها که به صورت جنون‌آمیزی ادامه دارند، در دستور قرار گیرد.
مدیریت تالاب‌ها نیازمند اصلاح فوری است
پروژه‌های بدون پشتوانه علمی و برنامه‌های اجرایی غیرشفاف که تحت عنوان “احیاء” و “حفاظت” اجرا می‌شوند، در بسیاری از موارد نتیجه‌ای جز تعمیق بحران نداشته‌اند. ناکارآمدی، نبود شفافیت و ضعف نظارت، نشان داده که بدون اصلاح فوری سیاست‌های مدیریتی تالاب‌ها، امیدی به بهبود اوضاع وجود ندارد.
ما خواستار یک فرآیند مشارکتی واقعی هستیم که در آن نخبگان علمی، جوامع محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد نقشی محوری و تصمیم‌ساز داشته باشند.
کشاورزی ناپایدار؛ تهدیدی جدی برای تالاب‌ها
کشاورزی پرمصرف و مدیریت غیراصولی منابع آبی، از عوامل اصلی بحران تالاب‌های کشور است. زهکشی و رهاسازی آب‌های آلوده به سموم و کودهای شیمیایی در تالاب‌ها، این اکوسیستم‌های شکننده را به مرحله بحرانی رسانده است. تا کی قرار است این چرخه معیوب ادامه یابد؟ اصلاح الگوی کشت، کاهش مصرف آب و کنترل آلاینده‌های کشاورزی، باید فوری و بدون تعلل در دستور کار قرار گیرد.
هنوز می‌توان از سقوط جلوگیری کرد
امروز، وقت چاره‌اندیشی است. ما هشدار می‌دهیم که ادامه روند فعلی و عدم تغییر بنیادین در رویکردها و سیاست‌های توسعه‌ای در بخش‌های فوق‌الذکر و سایر بخش‌ها همچون وزارت نفت که نقش مستقیم در نابودی بخشی از تالاب‌های کشور داشته است، وزارت صمت، مجلس و…، کشور را با بحران‌های محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی غیرقابل جبران مواجه خواهد نمود و در زمانی که خیلی دور نخواهد بود، به وابستگی کشور خواهد انجامید.
اگرچه چنددهه غفلت در این حوزه، کشور را به مرحله بحرانی هراس‌انگیزی وارد نموده است اما هنوز معدود فرصت‌هایی باقی است، اگر به صورت فوری و جدی، از وعده‌های بی‌عمل پرهیز کنیم و با اقداماتی قاطع، علمی و اجتماع‌محور، تغییر ریل و تحول را در این زمینه، تحقق بخشیم.
این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا
تشکلهای تالابی کشور
شبکه تشکلهای مردم‌نهاد و اجتماع‌محور محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار کشور
۱۴ بهمن ۱۴۰۳
ثبت دیدگاه