آموزش باید مهم‌ترین دغدغه حوزه فرهنگ باشد

دغدغه آموزش از جمله مواردی است که در جوامع امروزی بسیاری تاثیرگذار و مهم تلقی می‌شود. موضوعی که می‌تواند سبب ساز آن شود تا جمعیت کشوری در هر زمینه از کارکرد قابل توجه‌ای برخوردار شوند و در سطح جهانی مورد استقبال قرار بگیرند. حوزه فرهنگ از جمله حوزه‌هایی است که نیاز مبرمی به فضای آموزشی دارد و اهمیت آن در کوتاه‌ترین و طولانی‌ترین زمان مشخص خواهد شد. چه بسا هنرمندانی که دغدغه آموزش به نسل‌های بعد از خود را دارند با دیدی وسیع و نگاهی آگاهانه به این مقوله توجه می‌کنند. پیام دهکردی از جمله هنرمندان کشور است که تجربه بازیگری و حضور در سه مدیوم تئاتر، سینما و تلویزیون را دارد و فضای آموزشی از موارد زندگی هنری او به حساب می‌آید. وی موسسه ی فرهنگی هنری نمایشی را در شرق استان گیلان (لاهیجان) تأسیس کرده است تا علاوه بر تمرکززدایی حوزه تئاتر در تهران بتواند فضای مناسبی را برای رشد و شکوفایی هنرجویان رقم بزند. این بهانه به گفتگو با این کارگردان و بازیگر نشسته‌ایم تا از علت این تصمیم آگاه شویم.

درباره تأسیس موسسه فرهنگی هنری «امید پیام دهکردی» در شهر لاهیجان و هدف این موسسه بگویید؟
در واقع موسسه فرهنگی هنری «امید پیام دهکردی» یک آموزشگاه آزاد نمایشی است که در شهر لاهیجان به تازگی افتتاح شده.گروه تئاتر امید که در سال های گذشته تجربیاتی را هم چون برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برگزاری پنج دوره از جشنواره ی خصوصی امید، اولین تجربه ها در حوزه ی تئاتر نامرئی و هم چنین تولید تئاتر را در تهران از سر گذرانده هم اکنون در شهر لاهیجان به فعالیت های خود ادامه می دهد. در این موسسه فعالیت هایی چون  شعرخوانی، نمایشنامه خوانی ، تولید تئاتر و دیگر حوزه‌های مربوط به تئاتر و بیان همچنین کلاس های  آموزشی صداو گفتار، نمایش نامه نویسی، کارگردانی، حرکت و… را برگزار خواهیم کرد و این تلاش به جز حمایت و پیوند شهرداری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و جریانات فرهنگی میسر نخواهد بود. البته که خواست ما اثرگذاری در سطح شهر و حوزه فرهنگی آن است. حال خودم باتوجه به تجربیاتی که از سر گذرانده‌ام به این نتیجه رسیده‌ام که این حرکت در سطح گسترده بسیار سخت انجام می‌شود. بنابراین باید این اتفاق را در سطح شهرهای کوچک به وجود آورد و سپس آن را در سطح استان و در نهایت کشور گسترده کرد. تمرکززدایی در حوزه تئاتر، امکانات و فعالیت فرهنگی از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. سال‌ها این شعار داده می‌شود اما… حال اگر این شعارها به عمل منجر نشود در سطح تهران و شهرستان‌ها توازن و تعادل تئاتر بر هم می‌ریزد. بنابراین تلاش داریم تا این بسته فرهنگی در شهر لاهیجان اتفاق بیفتد.

در این آموزشگاه نحوه انتخاب هنرجویان و دعوت اساتید به چه نحوی شکل خواهد گرفت؟
در این آموزشگاه از تمامی کسانی که متقاضی حضور هستند مصاحبه به عمل خواهد آمد که در این مورد ما برای جذب هنرجویان از دقت و حساسیت بالایی برخوردار خواهیم بود. در ادامه نیز کلاس‌هایی طراحی خواهد شد که شامل بازیگری و شاخه‌های مرتبط به حوزه تئاتر است. درباره دعوت اساتید این آموزشگاه باید بگویم که کوشش داریم باتوجه به حضور نیروهای خوب بتوانیم چیدمانی از اساتید استان گیلان و دیگر اساتیدی که دعوت به همکاری می‌شوند برای کارگاه‌های این آموزشگاه مدنظر داشته باشیم.

تأسیس آموزشگاه‌های تئاتر در سطح شهرستان‌ها چه تاثیری می‌تواند در بالا بردن سطح کیفی جشنواره‌ها با خود به همراه داشته باشد؟
پیامد این موضوع به قدرت بیشتر در حوزه نمایش مربوط است که در زمینه تولید تا چه اندازه می‌توانند کوشا باشند و آن قدرت را در آثار خود به نمایش بگذارند که این امر باعث رقابت گروه‌های شهرستانی و تهرانی خواهد شد. در سال‌های گذشته هنرمندان و گروه‌های تئاتر که در جشنواره های مختلف مثل فجر از شهرستان‌ها شرکت می کردند که انصافا خوب هم کار می کردند و یا در اجراهای معمول تهران حضور داشته و دارند از این قاعده مستثنی نیستند.  در واقع تئاتر تهران آمیخته از هنرمندان شهرستانی است که در تهران حضور دارند. بنابراین این اتفاق تاثیر بیشتری پیدا خواهد کرد. حال اگر این اتفاق در تمام شهرهای کشور ایران رخ بدهد می‌توانیم شاهد بالا رفتن سطح تئاتر کشور و توازن آن باشیم؛ مانند اتفاقی که در سطح فوتبال جهان رخ داده است. توازنی که در سطح تئاتر اروپا به صورت قدرتمند در حال انجام است و این قدرت در شهرها و پایتخت یک کشور یکسان است. ما تلاش داریم که در بیست سال آینده این یکسانی درسطح کشور ما در حوزه ی تئاترهم رخ بدهد و اساسا چیزی با عنوان تئاتر تهران و تئاتر شهرستان وجود نداشته باشد بلکه ما با تئاتر ایران مواجه باشیم.

در سطح کشور آموزشگاه‌های فرهنگی هنری  بسیاری وجود دارد که بعد از اتمام دوره هنرجویان آنها را به حال خود رها می‌کنند و آن هنرجویان از دوره‌ای که پشت سر گذاشته‌اند هیچ بهره‌ای نصیبشان نمی‌شود. موسسه «امید پیام دهکردی» چه راهکاری برای جلوگیری از این امر در نظر دارد؟
درباره این موضوع باید بگویم که کار ما آموزش است و تعهدی نداریم که تمامی هنرجویان این موسسه را به تئاتر حرفه‌ای معرفی کنیم. هر آموزشگاه دغدغه آموزش دارد و تضمینی برای معرفی وجود ندارد چرا که در سال های اخیر سازو کار انتخاب بازیگر در تئاتر تغییر کرده است. با این حال در این رهگذر کارگردانان عرصه تئاتر و سینما با رجوع به اطلاعات و توانمندی هنرجویان می‌توانند عده‌ای از آنان را برای همکاری انتخاب کنند و بر این اساس ما با آن افراد تعامل برقرار خواهیم کرد. اما به طورکلی آموزشگاه‌های زیادی در سطح کشور داریم که خروجی‌های زیادی دارند که متاسفانه برایشان امکان ورود به تئاتر حرفه‌ای مهیا نمی‌شود. آنها برای آموزش و یادگیری به آموزشگاه‌ها مراجعه می‌کنند و ما نمی‌توانیم به آنها بگویم که در کلاس‌ها حضور پیدا نکنند درست مانند ورود به دانشگاه‌ها. البته ما باید این پیگیری را در حوزه‌های دیگر داشته باشیم که چرا سالانه با 2000 نفر خروجی روبه‌رو هستیم و این موضوع یکی از دلایلی است که نمی‌توانیم هنرجویان آموزشگاه‌ها را وارد دنیای حرفه‌ای کنیم. البته برای حل این معضل باید به دنبال دلیل باشیم. ورود به عرصه تئاتر و تلویزیون در زمان حال بسیار سخت تر شده است. در دوره‌های گذشته این معضلات کمتر وجود داشت. امیدواریم که جریان کلی این اتفاقات توسط مردم و به ویژه مسئولان فرهنگی به سمت راهگشایی برود و اگر این دغدغه به طور کلی در کشور حل نشود این فاجعه ادامه خواهد داشت.

در پایان سخنی با مخاطبان تئاتر دارید؟
امیدوارم که جریان فرهنگی در کشور توسط مسئولان و مردم جدی گرفته شود همچون میزان دغدغه و هیجانی که در حوزه‌های دیگر شاهد آن هستیم در حوزه فرهنگ هم به وقوع بپیوندد. به واقع چه اشکالی دارد که به همان میزان که به خرید یک لباس برند از یک پاساژ و یا یک پیتزا و… اهمیت داده می شود، به خرید بلیت تئاتر هم اهمیت داده بشود؟ باور داشته باشیم که اگر پایه‌های فرهنگی، معنوی و اعتقادی ما فرو بریزد همه چیز از بین خواهد رفت. امیدوارم که در سطح کشور پاتوق‌ها و محل‌هایی ایجاد شود تا در آنها اتاق فکری برای رفع مشکلات فرهنگی به وجود آید تا بتوانیم دریچه‌های فرهنگی مورد استفاده در اختیار فرزندانمان و فرزندانشان قرار بدهیم.

گفت‌وگو از کیارش وفایی – ایران تئاتر