افزایش ۱۰.۵ درصدی نرخ نوسازی در بافت فرسوده

به گزارش شهر، موضوع افزایش مساحت بافت فرسوده در پایتخت ایران سال گذشته مطرح شده و نقشه های جدید آن تهیه شد. الحاق ۱۱۶۸ هکتار به بافت فرسوده مصوب شهر تهران در کمیسیون ماده ۵ تایید شد. پیش تر و براساس مصوبه سال ۸۵، چیزی بالغ بر ۳ هزار و ۲۶۸ هکتار از محدود ۶۰ هزار هکتاری پایتخت معادل ۵ درصد مساحت شهر تهران به دلیل سه ویژگی ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری به ‌عنوان بافت فرسوده شهر شناخته شد. اما بررسی و مطالعات جدید مجموعه مدیریت شهری تهران در راستای افزایش محدوده بافت فرسوده با هدف برخوردار شدن ساکنان و مالکان از تسهیلات و تشویقات، حدود ۱۰.۵ درصد از عرصه شهر تهران را شامل می‌شود.

۱۵ درصد جمعیت تهران ساکن بافت فرسوده

بافت‌های فرسوده و ناکارآمد همواره از چالش‌های بزرگ کلانشهرها محسوب می‌شوند. سطح شاخص‌های زیست‌پذیری در این بافت پایین بوده و زندگی سالمی در این مناطق جریان ندارد. این بافت‌ها با وجود مشکلات کالبدی، اجتماعی و امنیتی به توسعه پایدار شهری آسیب جدی وارد می‌کنند. بر این‌ اساس، در راستای بهبود کیفیت محیط زندگی و رفع ناهنجاری‌های رفتاری و روانی در بافت‌های فرسوده و دستیابی به توسعه پایدار شهری، احیای این بافت‌ها از اهداف مهم مدیریت شهری است.

۱۵درصد جمعیت پایتخت در بافت‌های فرسوده و در منازل ناایمن سکونت دارند که بیشتر، در مناطق ۷تا ۲۰ زندگی می کنند. این در حالی است که دسترسی به مسکن مناسب از مهم‌ترین شاخص‌های زیست‌پذیری یک شهر است. رویکرد شهرداری تهران برای افزایش سرعت نوسازی در بافت‌های فرسوده پایتخت، بازآفرینی محله‌ها از سوی ساکنان است. به ‌همین‌ منظور سازمان نوسازی شهرداری اقدام به راه‌اندازی ۶۰دفتر خدمات نوسازی باعنوان دفاتر توسعه محله‌ای کرده است که ۱۸۰محله دارای بافت فرسوده را تحت پوشش خود دارند.

سرانه خدمات بافت فرسوده یک چهارم میانگین شهری است

نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده پایتخت هم‌اکنون حدود ۵۰درصد است. البته در اواخر سال گذشته، مصوبه‌ای از شورای‌عالی معماری و شهرسازی به‌ شهرداری ابلاغ شد که طبق آن، ۸۰۰هکتار به محدوده بافت‌های فرسوده تهران الحاق شد و درصد نوسازی در آن اراضی پایین‌تر است، اما در محدوده ۳۲۶۸هکتاری پیشین، حدود ۵۰درصد نوسازی مسکن انجام شده است.

 نوسازی مخصوصاً در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد ارتباط مستقیمی با زیست‌پذیری و تاب‌آوری شهر دارد. بخشی از موضوع تاب‌آوری به پیش‌بینی و پیشگیری از آسیب‌های ناشی از مخاطرات طبیعی در شهر مربوط می‌شود. در واقع، بافت‌های فرسوده تراکمی از املاک کم‌دوام در مقابل مخاطرات طبیعی به ‌ویژه زلزله هستند. به همین دلیل از اهداف اصلی نوسازی و بازسازی در این مناطق، افزایش مقاوم‌سازی و کاهش آسیب‌های انسانی و مادی ناشی از بروز مخاطرات طبیعی است. محلات بافت فرسوده از نظر زیست‌پذیری و کیفیت زندگی، سطح پایین‌تری نسبت به محلات متعارف و استانداردهای شهری دارند. به عنوان مثال تراکم جمعیت در این محلات سه‌برابر متوسط سطح شهر است اما سرانه خدمات در آنها یک‌ چهارم میانگین شهری است.

حل معضل همیشگی سدمعبر در منطقه 18

دستفروشی معضلی است که این روزها اغلب مناطق پایتخت را دچار هرج و مرج کرده و باید برای ساماندهی آن، توسط مسئولان تدابیری اندیشیده شود.

به گزارش شهر افزایش جمعیت شهر تهران و به دنبال آن افزایش نرخ بیکاری و نداشتن شغل ثابت علت روی کار آمدن دستفروشان و ایجاد سد معبر است. در کلانشهر تهران که در برخی از معابر آن اصول معماری و شهرسازی به طور دقیق و کامل رعایت نشده و بسیاری از پیاده روها از عرض کافی برخوردار نیستند و نیز اندک راهی که به عنوان پیاده رو در نظر گرفته شده توسط مغازه داران و دستفروشان تصرف می‌شود، رفت و آمد را دشوار کرده و باعث ازدحام و هرج و مرج می‌شود.

این پدیده در تمامی مناطق تهران وجود دارد، اما در مناطق جنوبی مشکلات و معضلات بیشتری را همراه دارد. سدمعبر و دستفروشی مشکلی مربوط به یک روز و دو روز نیست که بشود به سادگی آن را حل کرد و نیاز به تغییرات زیرساختی دارد.

در مناطق جنوبی تهران به دلیل تراکم جمعیت بالا و کم عرض بودن خیابان‌ها و پیاده راه ها، دستفروشی و سدمعبر می‌تواند مشکلات بیشتری را به وجود بیاورد.

یکی از همین مناطق جنوبی تهران، منطقه ۱۸ است که معضل سد معبر در آن بسیار پر رنگ بوده و در سال های گذشته نارضایتی بسیاری از شهروندان ساکن این منطقه را به همراه داشته است.

البته خیلی هم نمی‌توان به دستفروشان سخت گرفت، چراکه این قشر از توانایی مالی ضعیفی برخوردار هستند و توانایی اجاره ملکی برای فروش اجناسشان ندارند و برای امرار معاش مجبور به این کار هستند، اما گاهی هم در میان این اقشار ضعیف بساط گسترانی هم هستند که نزاع خونین در محله با کسبه و مردم به راه می‌اندازند و با زورگیری و ایجاد مزاحمت برای شهروندان و مردم اجناس خود را به فروش می‌رسانند. برخی هم با پنهان شدن و سنگر گرفتن پشت افرادی که از قشر ضعیف هستند کار خود را پیش می‌برند.

با اقدام قاطعانه توانستیم شبکه مافیایی سد معبر را از بین ببریم

امیر حسین عساری، معاون خدمات شهری شهرداری منطقه ۱۸ تهران  گفت: شهردار منطقه در این زمینه جلسه‌ای با سردار بیات فرمانده یگان حفاظت شهرداری تهران و جلسه‌ای با آقای رشیدی فرمانده پلیس امنیت برگزار کرد و گزارش های مردمی اخذ و مستندسازی شد که به این وسیله، دستور مقام قضایی برای برخورد قاطع با این قانون شکنان گرفته شد.

اما خوب تنها راه حل این مشکلات برخورد قضایی نیست، درست است که راه مقابله با افراد شرور و قانون شکن که در جامعه هرج و مرج ایجاد می‌کنند برخورد قضایی است، اما برای افراد بی بضاعت هم باید دنبال راه چاره بود.

عساری درباره رفع مشکل این قشر آسیب پذیر و ناتوان که برای امرار معاش شغل مناسب تری هم ندارند گفت: ما در این بحث ساماندهی را در دستور کار خود گذاشتیم. حتی در یک اقدامی هم که داشتیم قبل از بحث شیوع بیماری کرونا در ناحیه ۵ بازارچه موقت ایجاد کردیم و در آنجا با همکاری شرکت ساماندهی و مشاغل شهر تهران توانستیم مجوز یک بازارچه موقت را بگیریم و ۱۹۰ نفر را در آن مکان ساماندهی کنیم و آن زمین را خود شهرداری در اختیار گذاشته بود.

عساری درباره بساط گستران سودجو و قانون شکن گفت: متاسفانه یک سری افراد سودجو بودند که با ایجاد سر و صدا و ترافیک برای شهروندان مزاحمت ایجاد می‌کردند که باعث نارضایتی شهروندان بود و این‌ها پشت افراد بی بضاعت سنگر می‌گرفتند که ما توانستیم که احکام قضایی را برای افرادی بگیریم که با مردم درگیر بودند و زورگیری می‌کردند تابرخورد جدی داشته باشیم و با این اقدام قاطعانه توانستیم این شبکه مافیایی را از بین ببریم.

وی افزود: ما محورها را در نظرگرفته و به صورت مستمر نظارت داریم تا بتوانیم با کمک یگان ویژه و پلیس امنیت از شهروندان در برابر این افراد که قانون شکن هستند و در شهر هرج و مرج ایجاد می‌کنند، محافظت کنیم.

دستفروشی و در کل معضل سدمعبر فقط مربوط به یک منطقه نیست و در همه مناطق کلانشهر تهران وجود دارد، برای همین باید برای این موضوع تصمیمات جدی گرفته شود، نه اینکه حضور دستفروشان به امری طبیعی و جزو شهر تبدیل شود که شهروندان مجبور به تحمل ازدحام در خیابان ها و پیاده راه ها باشند و از آن سمت ریشه دستفروشی و سدمعبر به وسیله این قشر به نداشتن مکان مناسب برای ایجاد کسب و کار و نداشتن شغل ثابت است که نیاز به اندیشه و تدبیر مسئولان دارد تا فکری به حال این اقشار بکنند.

تراکم تشویقی طرح تفصیلی، تسریع در روند نوسازی بافت فرسوده

شهر: معاون توسعه محله ای سازمان نوسازی شهر تهران گفت: تراکم تشویقی و ضوابط ویژه ای که در طرح تفصیلی لحاظ شده از خیلی از مشوق های مالی دیگر کمک بیشتری به تسریع در روند نوسازی بافت فرسوده داشته است.

میترا کریمی، معاون توسعه محله ای سازمان نوسازی شهر تهران در گفتگو با خبرنگار شهر درباره نقش طرح تفصیلی در نوسازی بافت فرسوده گفت: در طرح تفصیلی که از سال ۹۱ تصویب و ملاک عمل قرار گرفته بخش ویژه ای به عنوان بافت فرسوده و مشوق هایی که برای این بافت در نظر گرفته شده و مسائلی در زمینه شهرسازی، ضوابط و تراکم در آن مشخص شده است.

او با بیان اینکه بخش قابل توجهی از نوسازی در بافت فرسوده به دلیل مشوق ها و تسهیلاتی بوده که برای بافت فرسوده ارائه شده است، افزود: یکی از مهمترین مشوق ها و تسهیلات در بافت فرسوده بحث تراکم است؛ شاید بتوان گفت که تراکم تشویقی و ضوابط ویژه ای که در طرح تفصیلی لحاظ شده از خیلی از مشوق های مالی دیگر نیز کمک بیشتری به تسریع در روند نوسازی بافت فرسوده داشته است.

کریمی با اشاره به اینکه طرح تفصیلی تهران بر اساس رویکرد پهنه بندی شکل گرفته، ادامه داد: ۲۲ شرکت مهندسین مشاور برای ۲۲ منطقه شهر تهران متناسب با شرایط هر محدوده و منطقه طرح تفصیلی را البته در یک چارچوب و مقیاس تدوین کرده است. به عنوان مثال نوسازی در بافت فرسوده منطقه ۱۲ که بخش های قابل توجهی از آن بافت تاریخی تهران را تشکیل می دهد قطعا متفاوت از بافت فرسوده سایر مناطق است و این مساله در طرح تفصیلی لحاظ شده است.

به گفته کریمی هر طرحی یک سری مسائل و مشکلات نیز در پی دارد اما با این حال مشوق های مناسب در طرح تفصیلی توانسته نوسازی را به جریان بیندارد.

او اضافه کرد: در برخی نقاط پلاکی ریزدانه به دلیل عدم مشارکت در تجمیع با پلاکهای اطراف بین یک سری پلاک نوساز باقی مانده و با شرایط و ضوابط فعلی یا امکان ساخت ندارد یا حتی اگر امکان ساخت داشته باشد نیز به دلیل کم بودن مساحت زمین و بنا این اقدام به صرفه نیست،از این رو معاونت شهرسازی شهرداری تهران با مدل جدیدی تحت عنوان پروژه «خط آسمان» در حال این مساله است. یعنی پلاک هایی که بین یک سری پلاک های دیگر که نوسازی شدند باقی ماندند نه صرفا در بافت فرسوده بلکه در همه محدوده ها می توانند از یک ضوابط عادلانه ای برخوردار شوند و فارغ از اینکه اندازه قطعه آنها چند متر است این مساله را حل کنند.

معاون توسعه محله ای سازمان نوسازی شهر تهران با تاکید بر اینکه طرح تفصیلی همیشه قابلیت بازنگری و اصلاح دارد، یادآور شد: موضوعی که در بحث تعداد طبقات و ارتفاع ساختمان ها در حال انجام است، ضابطه ای است که قرار است برای کل طرح تفصیلی تهران اتفاق بیفتد.