چگونه ترجمه با‌کیفیتی داشته باشیم؟

تعریف ترجمه با‌کیفیت می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. جدا از خطاهای عینی مانند غلط املایی، اشتباهات گرامری یا ترجمه اشتباه، ترجمه می‌تواند در بسیاری از موارد ذهنی و درونی باشد. روش‌های بسیاری برای ترجمه واژه‌ها، عبارت‌ها یا پارارگراف‌ها وجود دارند که بستگی به رویکرد زبان‌شناسی و ترجیحات مشتری دارد. در این مقاله ابتدا تعریف کلی از ترجمه باکیفیت خواهیم داشت. سپس به بررسی مراحل آن خواهیم پرداخت.

تعریف ترجمه با‌کیفیت

با تمرکز بر جنبه‌های زیر می‌توانیم تعریف کلی از ترجمه با ‌کیفیت داشته باشیم:

• محتوای ترجمه‌شده طوری خوانده می‌شود که انگار توسط یک نویسنده بومی زبان هدف با مهارت در زمینه مربوطه نوشته شده است.
• معنای اصلی را به‌صورت دقیق و به‌ نحو اثربخشی به مخاطب هدف منتقل می‌کند.
• نیازهای مشتری را برآورده می‌کند.

مراحل ترجمه با‌کیفیت

در ادامه نگاهی به مراحل ترجمه با‌کیفیت می‌اندازیم:

داشتن دانش کافی در مورد محتوا و مخاطب هدف

قبل از اینکه کار ترجمه را شروع کنید، باید در مورد محتوایی که می‌خواهید ترجمه کنید اطلاعات کافی را به‌دست آورید. باید بدانید که مخاطب هدف‌تان چه کسی است. ارجاع به ترجمه‌های قبلی می‌تواند مفید باشد.

انتخاب زبان‌شناسی درست

مهارت‌های ترجمه می‌توانند بسیار تخصصی باشند و همیشه قابل انتقال نیستند. به همین دلیل باید به مجموعه‌ای از مترجمان دسترسی داشته باشید که به زبان هدف کاملاً مسلط هستند. همچنین نوع محتوا نیز مشخص می‌کند که کدام زبان‌شناسان برای انجام ترجمه بر اساس تجربه و تخصص‌شان، مناسبت‌ترین هستند: مترجم حقوق ممکن است گزینه خوبی برای کمپین بازاریابی نباشد یا مترجم فنی گزینه خوبی برای خبرنامه مد نیست.

ایجاد راهنمای سبک و واژه‌شناسی

قبل از شروع کار برای ترجمه باکیفیت، انجام کمی تحقیق در مورد برند بسیار حائز اهمیت است. یک راهنمای سبک، قوانین زبانی را مشخص می‌کند که برای برند و زبان خاصی به‌کار می‌رود از جمله دستورالعمل‌ها در مورد تن صدا همچنین گرامر و قوانین املایی. درحالیکه واژه‌نامه شامل فهرستی از واژه‌های تخصصی است که معادلات آنها در زبان هدف استفاده می‌شوند.

هم راهنمای سبک و هم واژه‌نامه‌ها برای حفظ انسجام و اثربخشی در کل ترجمه مهم است. همچنین ابزارهای صحیحی برای بهینه‌سازی زمان در اختیار مترجم قرار می‌گیرد.

استفاده از نرم‌افزار حافظه ترجمه برای اطمینان از انسجام

حافظه ترجمه، پایگاه داده‌های زبان‌شناسی است که همه محتوای ترجمه‌شده برای یک برند خاص  و ترکیب زبانی ذخیره شده است. یکی از مزیت‌های استفاده از حافظه ترجمه در ترجمه با‌کیفیت این است که جملات و کلماتی که قبلاً ترجمه شده‌اند دیگر نیازی به ترجمه دوباره ندارند.

تصحیح و تضمین کیفیت قبل از تحویل به مشتری

ترجمه فرآیندی انسانی است، از این رو در ترجمه با‌کیفیت، مراحل تصحیح و تضمین کیفیت نباید نادیده گرفته شود. مرحله تصحیح معمولاً توسط زبان‌شناس بلافاصله بعد از کامل شدن ترجمه توسط مترجم انجام می‌شود. در مرحله تصحیح، محتوای ترجمه‌شده باید بررسی شود تا این اطمینان حاصل شود که بین متن منبع و متن هدف انسجام وجود دارد. در این مرحله، کیفیت زبان‌شناسی در چهارچوب گرامر، املا و ترجمه صحیح باید بررسی شود.

تضمین کیفیت آخرین مرحله برای ترجمه باکیفیت است که در آن محتوا ارزیابی می‌شود تا این اطمینان حاصل شود که همه مراحل قبلی دنبال شده است و محتوای ترجمه‌شده انتظارات مشتری را برآورده می‌کند.

نحوه ارزیابی ترجمه باکیفیت

قبل از اینکه بتوانیم کیفیت ترجمه‌ای را مورد ارزیابی قرار دهیم، ابتدا باید مشخص کنیم که به‌دنبال چه چیزی هستیم. چهار پارامتر هستند که ترجمه باکیفیت را مشخص می‌کنند. این پارامترها عبارتند از:

• معادل‌سازی معنا
• جمله‌بندی/ عبارت‌یابی مناسب
• خطاها (ترجمه باکیفیت باید بدون خطا باشد)
• انسجام کامل

اگر این چهار معیار در محتوا برآورده شده باشد، می‌توانیم کیفیت ترجمه را ارزیابی کنیم. بهتر است این سوالات را از خودمان بپرسیم:

• آیا این ترجمه معنای اصلی را می‌رساند؟
• آیا آنطور که باید خوانده می‌شود؟
• آیا اشتباه گرامری یا املایی وجود دارد؟
• آیا انسجام هر چیزی کنترل شده است؟

اولین وظیفه در ارزیابی این است که آیا همه معنا در متن منبع به‌صورت دقیق در ترجمه انتقال یافته است یا خیر. در ترجمه باکیفیت نباید چیزی اضافه یا حذف شده باشد. باید جمله به جمله ترجمه و متن اصلی با یکدیگر مقایسه شود. نکته دیگری که در ارزیابی ترجمه باید به یاد بسپارید این است که در هر جا که ابهامی وجود دارد آن را به زبان ساده‌تر بنویسید. در واقع از سبک مناسب برای هدف مورد نظر در متن استفاده کنید.

 بررسی خطاهای املایی و گرامری نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. بیشترین منبع خطاها، اسامی، تاریخ و اعداد هستند. اگر ارزیابی را درست انجام داده باشید، انسجام متن حفظ خواهد شد.

حرف آخر

ترجمه باکیفیت باید معنای اصلی را به مخاطب هدف منتقل کند. ترجمه هم باید قابل خواندن و هم قابل درک باشد. همچنین همه دستورات گرامری باید رعایت شده باشد. همانطور که در این مقاله اشاره کردیم، در ترجمه باید از واژه‌شناسی دقیق و منسجمی استفاده کرد و سبک مطالب منبع باید انعکاس داده شود. در نهایت باید بگوییم در ترجمه نباید اطلاعات اضافی را به محتوای منبع اضافه کنید یا سبک آن را تغییر دهید تا معنای کلی تغییر کند.