صیغه طلاق چگونه خوانده میشود

ثمره اصلی یک ازدواج محبت و عشق مابین زوجین است. چنانچه زن و شوهر یکدیگر را دوست نداشته باشند زندگی به کام آنان تلخ خواهد شد و همگان وظیفه دارند تا این محبت را بین زن و شوهر ایجاد و تقویت کنند. اما اگر کار به جایی برسد که چاره ای جز طلاق نباشد میتوان به آن اقدام نمود. بر اساس قانون مدنی، خاتمه عقد ازدواج، از طریق فسخ نکاح یا طلاق امکان پذیر شده است که هر یک از این روش ها، شرایط و احکام خاص خود را دارند با ما همراه باشید تا از شرایط و احکام صیغه طلاق آگاه شوید.

الفاظ صیغه طلاق چیست؟

طبق قوانین شرعی، زمانی که زن و مردی، قصد دارند از جدا شوند، حتما باید صیغه طلاق میان آنها جاری شود تا زوجیت آنها خاتمه پیدا کند. بنابراین، صرفا خواندن الفاظ صیغه طلاق است که به عقد نکاح پایان داده و زوجین را به هم نامحرم می سازد. این صیغه طلاق که باید با استفاده از الفاظ خاصی ادا شود، می تواند توسط خود زن و مرد نیز، خوانده شود و مرد، با خواندن الفاظ صیغه طلاق، همسر خود را مطلقه سازد.

با همه این تفاسیر، در قانون حمایت خانواده، حکم خاصی در ارتباط با ثبت طلاق، ذکر گردیده است که بر اساس آن، مردانی که صیغه طلاق را جاری سازند و در دفترخانه ازدواج و طلاق، آن را به ثبت نرسانند، به مجازات عدم ثبت طلاق، محکوم خواهند شد. البته، دفترخانه ازدواج و طلاق، برای ثبت نمودن طلاق زوجین، حکم طلاق یا گواهی عدم سازش را که از دادگاه باید گرفته شود، مد نظر قرار می دهد.

به همین دلیل، هم با توجه به ناآشنایی بسیاری از افراد با زبان عربی و هم به دلیل اینکه ثبت طلاق در دفترخانه، الزامی است، بسیاری از افرادی که قصد طلاق و جدا شدن دارند، وکالت خود را به بهترین وکیل طلاق در تهران میدهند و وکیل به یکی از دفترخانه های ثبت ازدواج و طلاق مراجعه کرده و از طریق وکالت دادن به سردفتر، برای جاری نمودن الفاظ صیغه طلاق، طلاق را به صورت شرعی و قانونی، به ثبت می رساند.

در ماده 1134 قانون قانون مدنی، حکم خواندن صیغه طلاق با الفاظ آن، مقرر شده است که به موجب این ماده: طلاق، باید به صیغه طلاق و در حضور حداقل دو نفر مرد عادل که جاری شدن الفاظ صیغه یا خطبه طلاق را بشنوند، واقع گردد.

بر این اساس، طبق قانون مدنی صیغه طلاق، حتما باید از طریق ادای الفاظ صیغه یا خطبه طلاق جاری شود و این موضوع، یکی از مهم ترین شرایط صحت صیغه طلاق است و به همین دلیل، در قسمت های بعد، به این سوال پاسخ می دهیم که نحوه خواندن خطبه طلاق از طرف زن و مرد چگونه است.

متن عربی الفاظ صیغه طلاق

به لحاظ قانونی، نیاز است که زوجین، ابتدا به دادگاه خانواده مراجعه نموده و گواهی عدم سازش بگیرند و سپس، این طلاق، در دفترخانه به ثبت رسد. به همین دلیل، زوجین برای طلاق، به دفاتر ازدواج و طلاق مراجعه می نمایند .

متن عربی الفاظ صیغه طلاق از طرف مرد، به این صورت خوانده می شود که مرد، به عنوان طلاق دهنده، بگوید: (زَوْجَتِی …… طالِقٌ) و اگر به عنوان نمونه، نام همسر وی زینب باشد، بگوید (زَوْجَتِی زینبُ طالِقٌ). البته، در صورتی که مرد، برای ادا نمودن متن عربی صیغه طلاق، وکیل گرفته و سردفتر طلاق به جای زن و مرد، صیغه طلاق را جاری سازد، الفاظ عربی خطبه یا صیغه طلاق، به این صورت بیان می شود:(زَوْجَهُ مُوکِّلی زینبُ طالِقٌ).

چنانچه طلاق، از نوع طلاق خلع بوده و زن، به دلیل کراهتی که از شوهر دارد، در ازای پرداخت مبلغی به مرد، قصد جدا شدن از وی را داشته باشد، لفظ عربی خطبه طلاق به این صورت است: (زَوْجَتِی زینبُ خَلَعْتُها عَلی ما بَذَلَتْ) و بنابر احتیاط مستحب، درادامه بگوید: (فَهِی طالِقٌ).

در صورتی هم که طلاق، از نوع طلاق مبارات بوده و هر دوی زوجین از هم کراهت داشته باشند، متن عربی صیغه طلاق از طرف مرد، باید به این صورت ادا شود: ( بارَأْتُ زَوْجَتِی فاطِمَهَ عَلی ما بَذَلَتْ ) و بنابر احتیاط مستحب، در ادامه بگوید: (فَهِی طالِقٌ)

صیغه طلاق چگونه خوانده می شود؟

مردی که الفاظ صیغه طلاق را ادا می کند، باید عاقل و بالغ بوده و قصد طلاق دادن همسر خود را داشته باشد؛ به همین دلیل، در صورتی که زوج، مجبور به طلاق دادن زن خود و ادای الفاظ خطبه طلاق شده باشد، این صیغه طلاق، اعتبار نداشته و به عبارت دیگر طلاق، باطل است.

همچنین، ادای الفاظ صیغه طلاق، زمانی که مرد، قصد طلاق دادن ندارد و از روی شوخی، اقدام به بیان الفاظ عربی خطبه طلاق نموده باشد، فاقد اعتبار است. البته،طلاق غیابی از طرف زن، استثنا است و دادگاه، به جای مرد، اجازه جاری شدن خطبه یا صیغه طلاق را می دهد  و طلاق، به حکم دادگاه است.

در رابطه با نحوه خواندن صیغه طلاق از طرف زن و مرد، این اختلاف، میان فقها وجود دارد که برخی معتقدند الفاظ صیغه یا خطبه طلاق، حتما باید به زبان عربی خوانده شوند، اما برخی عقیده دارند که زبان عربی، خصوصیت خاصی نداشته و الفاظ صیغه طلاق، به هر زبانی که ادا شود، به شرط اینکه نشان دهنده قصد طلاق باشد، صحیح است. اما معمولا در مذهب امامیه (شیعه)، الفاظ صیغه طلاق، می بایست به زبان عربی و با الفاظی که در قسمت قبل گفته شد، بیان گردد.

خواندن الفاظ صیغه طلاق، توسط زن و مرد، حتما باید در حضور دو نفر شاهد عادل، انجام گیرد و رعایت این شرط، الزامی است. فلذا طلاق بدون حضور شاهد، امکان پذیر نمی باشد. عادل بودن شهود طلاق، به این معنا است که افراد مذکور، از ارتکاب گناهان کبیره و اصرار بر گناهان صغیره، خودداری کنند. علاوه بر این، شهود طلاق، حتما باید خوانده شدن الفاظ خطبه یا صیغه طلاق را شنیده باشند و صرف اطلاع آنها از جاری شدن صیغه طلاق، برای صحت شهادت آنها، کافی نیست.

مدارک لازم برای ثبت طلاق در محضر

بر اساس قانون حمایت از خانواده، ثبت طلاق و ثبت رجوع از طلاق در شناسنامه الزامی است و برای عدم ثبت طلاق مجازات نیز مقرر شده است؛ به این صورت که اگر مردی بدون ثبت در دفاتر رسمی اقدام به طلاق کند، ضمن اینکه ملزم به ثبت طلاق می شود، به پرداخت جزای نقدی درجه پنج یعنی جریمه بیشتر از هشتاد میلیون ریال تا یکصد و هشتاد میلیون ریال و یا حبس تعزیری درجه هفت معادل حبس از نود و یک روز تا شش ماه محکوم خواهد شد .

اولین سند و مدرکی که برای ثبت طلاق از طرف مرد لازم است، گواهی عدم امکان سازش است که دادگاه آن را صادر نموده است؛ بنابراین بر خلاف گذشته که مرد می توانست هر زمان که بخواهد به دفترخانه مراجعه و زن خود را طلاق بدهد، در حال حاضر مرد نیز باید ابتدا از دادگاه اجازه طلاق دادن گرفته و سپس در محضرخانه آن را ثبت کند.

البته طلاق از طرف مرد در دادگاه به دشواری طلاق از طرف زن نیست؛ چون مرد هر زمان بخواهد می تواند زن خود را طلاق بدهد؛ منتها به این شرط که کلیه حقوق مالی زن از جمله مهریه، اجرت المثل و غیره را به وی پرداخته باشد.

لازم به ذکر است که گواهی عدم امکان سازش که در طلاق از طرف مرد از سوی دادگاه صادر می شود تنها به مدت سه ماه اعتبار دارد و در این مهلت، مرد باید برای ثبت طلاق در محضر و دفترخانه اقدام نماید؛ در غیر این صورت اگر مدت اعتبار گواهی عدم سازش تمام شد، مرد مجددا باید آن را دریافت کند.

دومین مدرک مهمی که مرد باید برای ثبت طلاق در دفترخانه آن را ارائه نماید، اصل سند ازدواج و یا رونوشت آن است که اثبات کننده زوجیت زن و شوهر است. لازم به ذکر است که اگر سند ازدواج گم شده و یا از بین رفته باشد، با مراجعه به همان دفتر ازدواجی که عقد نکاح را ثبت کرده است، می توان رونوشت آن را دریافت کرده و با استفاده از آن طلاق را ثبت نمود و نداشتن سند ازدواج برای طلاق مانعی ایجاد نمی کند.

سومین مدرک یا اطلاعات مورد نیاز برای دفترخانه برای ثبت طلاق از طرف مرد، ارائه مدارک هویتی و شناسایی همچون اصل شناسنامه و کارت ملی مرد به همراه فتوکپی های آن می باشد و در صورت لزوم می توان در محضرخانه نیز از آن رونوشت یا فتوکپی گرفت.

چهارمین مدرک یا در واقع شرایط الزامی برای ثبت طلاق از سوی مرد معرفی دو نفر شاهد مرد که عادل و عاقل باشند می باشد که البته لازم نیست حتما شهود خویشاوند یا آشنای مرد باشند. در صورت عدم معرفی شهود از طرف مرد، دفترخانه می تواند این شهود را به وی معرفی کند، البته با پرداخت هزینه مربوط به شهود. پرداخت هزینه ثبت طلاق نیز در این صورت اصولا به عهده مرد است ولیکن هزینه ثبت طلاق ممکن است در محضرها و شهرهای مختلف اندکی متفاوت باشد.

نکات تکمیلی طلاق

• طلاق باید به صیغه عربی صحیح خوانده شود و دو مرد عادل آن را بشنوند. چنانچه مرد نتواند طلاق را به صیغه عربی بیاورد و نتواند وکیل  بگیرد، به هر لفظی که مرادف صیغه عربی آن است از هر لغتی باشد می تواند طلاق دهد.
• ازدواج موقت طلاق ندارد و رها شدن زن به این است که مدتش تمام شود، یا مرد مدت را به او ببخشد، مثلاً بگوید: مدت را به تو بخشیدم و شاهد گرفتن و پاک بودن زن از حیض لازم نیست.
• زن باید هنگام طلاق از خون حیض و نفاس پاک باشد و نیز شوهرش در آن پاکى با او نزدیکى نکرده باشد. و اگر در حال حیض و نفاس که پیش از این پاک بوده، با او نزدیکى نموده باشد بنابر احتیاط، طلاق کافى نیست؛ بلکه باید دوباره عادت شود و پاک گردد.
• هر گاه مرد بخواهد زنى که به واسطه بیمارى یا غیر آن عادت ماهانه نمى‌بیند را طلاق دهد باید از زمانى که با او نزدیکى کرده، تا سه ماه از نزدیکى خوددارى کند و بعد او را طلاق دهد.پسران زن و شوهر در صورتی که عادل و بالغ باشند مى توانند به عنوان شهود طلاق والدین خود باشند.
• زنى که مایل نیست با شوهرش زندگى کند و بیم آن مى رود که ادامه همسرى آنها باعث گناه شود مى تواند مهر خود یا مال دیگرى را به او ببخشد که طلاقش دهد، این را طلاق خلع گویند. هرگاه زن و شوهر یکدیگر را نخواهند و زن مهر خود یا مال دیگرى را به مرد ببخشد که او را طلاق دهد آن را طلاق مبارات گویند. مالى را که شوهر براى طلاق مبارات مى گیرد باید بیشتر از مهر نباشد بلکه احتیاط واجب آن است که کمتر باشد.
• مردى که زن خود را طلاق مى‏‌دهد، باید عاقل و بنابر احتیاط واجب بالغ باشد و به اختیار خود طلاق دهد و اگر او را مجبور کنند که زنش را طلاق دهد، طلاق باطل است.
• طلاق دهنده باید قصد طلاق داشته باشد، پس اگر صیغه طلاق را به شوخى بگوید صحیح نیست.
• اگر شوهر، زنش را قبل از نزدیکى و دخول طلاق داد، نصف مهرى که معین شده است باید به او بپردازد. طبیعی است، بعد از نزدیکی، پرداخت تمام مهر لازم است.
• هنگامی که صیغه طلاق با رعایت شرایط آن از سوی مرد؛ یک‌بار خوانده شد، جدایی زن از مرد انجام شده و نیاز به تکرار صیغه نمی‌‌باشد. البته اگر صیغه طلاق سه بار و بعد از هر مرتبه رجوع صورت گیرد، طلاق، بائن خواهد بود.
• عده طلاق در ازدواج دائم عبارت است از: این‌که زن جهت ازدواج مجدد باید به مقدارى صبر کند که دو بار حیض ببیند و پاک شود. هنگامى که حیض سوم را دید، عده او تمام است و اگر عادت نمى‏‌‌بیند، ولى در سن زنانى است که عادت مى‌‏بینند، باید بعد از طلاق، سه ماه عده نگه دارد و عده زن باردار، تا زمان به دنیا آمدن یا سقط شدن جنین او است.
• عده در ازدواج موقت؛ بعد از تمام شدن مدت یا بخشش زمان باقیمانده آن از طرف شوهر، چنانچه عادت ماهیانه مى‌‏بیند، به مقدار دو حیض کامل است و اگر عادت نمى‏بیند، 45 روز است.
• منبع: وکیل از ما