ختنه زنان یا ناقص سازی جنسی زنان که با بریدن تمام یا بخشی از آلت تناسلی زنان یا دختران انجام می شود، نوعی جراحی است که در نهایت منتج به ناقص شدن زنان می شود. عمل ختنه به مثابه دخالت به حریم خصوصی بانوان و آسیب به اندام جنسی آن ها تلقی شده و در ابتدا از کشورهای آفریقایی از جمله مصر باستان شروع شده و به مرور در بخش های دیگری از دنیا از جمله اتیوپی، سومالی، نیجریه و سودان گسترش یافت. ختنه زنان در بخش هایی از ایران نیز همانند برخی از روستاهای استان هرمزگان، آذربیجانغربی، کردستان و کرمانشاه مشاهده شده است.
ختنه دختران و زنان در دنیا با دلایل و اهداف خاصی انجام می شود و مبنا و پایه اساسی برای انجام آن وجود ندارد. اما به طور کل می توان گفت رسوم و سنت های آسیب زا رایج در میان مردم آن ها را به این کار واداشته است. در ادامه، ختنه زنان را از منظر دین و اسلام بررسی می کنیم.
ختنه زنان | ختنه دختران
ختنه دختران به معنی هرگونه عمل جراحی بر روی اندام جنسی زنان است که باعث بریده شدن بخش هایی از کلیتوریس، برش لب های کوچک و بزرگ آلت تناسلی و مسدود کردن و دوختن آن ها می شود. انجام این عمل در علم پزشکی نوین غیرقابل پذیرش می باشد. با وجود عدم تایید علم پزشکی، شاهد این هستیم که همچنان در بخش هایی از نقاط مختلف دنیا، ختنه زنان را یک اصل تغییرناپذیر می پندارند و بر انجام آن مصمم هستند.
اما بررسی ها و وقایع ثبت شده حاکی از آن است که ختنه تحت هیچ شرایطی و با علت و دلیلی نمی تواند برای زنان و دختران مفید باشد. عده ای بر این باورند که با ختنه دختران، آن ها را جهت ورود به دوران بزرگسالی و بلوغ آماده می کنند. برخی دیگر نیز این تصور را دارند که ختنه زنان برای کاهش امیال جنسی آن ها یک ضرورت است و بایستی به هر مراتبی انجام شود. برخی نیز بنا بر فرهنگ محلی توجیهاتی غلط و غیر علمی بین مردم رواج می دهند، مانند اینکه در بدن دختران کودک خون آلوده ای وجود دارد که با ختنه کردن از بدن خارج می شود.
بیشتر دلایل ارائه شده برمبنای باورهای ذهنی و آداب و رسوم غلطی است که میان مردم یک جامعه وجود دارد. اما از آن جا که چندان بحثی از اعتقادات مذهبی و دین نشده است و از آن جایی که در مناطقی از کشور ایران نیز شاهد انجام ختنه زنان هستیم، تصمیم گرفتیم این عمل را از منظر دینی و اسلامی تحلیل کرده و به بررسی جوانب مختلف آن بپردازیم.
ختنه زنان در اسلام و ایران موردپسند است؟
هر چند در چندین روایت در خصوص ختنه زنان صحبت شده و در مورد آن و شیوه انجامش اشاراتی وجود دادرد ولی نکته ای که درخصوص مسئله ختنه زنان وجود دارد این است که این روش و سنت پیش از اسلام رایج بوده و اساسا آغاز آن با اسلام و دین نبوده است. همین مسئله می تواند گویای این حقیقت باشد که ختنه زنان ارتباط چندانی با دین های توحیدی نداشته و افرادی که به پشتوانه اعتقادات دینی خود دست به چنین کاری می زنند نیز فهم درستی از ریشه های دینی آن ندارند و در اصل اصراری چندانی برای انجام این عمل بر روی کودکان از سوی والدین وجود ندارد.
با وجود این ما همچنان شاهد هستیم در نقاطی از شهرهای کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، هرمزگان و… همچنان این سنت آسیب زا به اجرا در می آید. دخترانی که تحت این آسیب جسمی قرار می گیرند به دلایلی همچون شرم و خجالت، در مجامع عمومی سخنی از این حادثه ناگوار به زبان نمی آورند. برخی دیگر نیز با این باورها بزرگ شده و آن را نوعی رسم غیرقابل تغییر می پندارند که می بایست به هر صورت به آن تن دهند.
گزارشات دقیقی از آمار ختنه زنان در ایران در دست نیست ولی شواهد امر نشان از کاهش آن دارد. به طور کل می توان گفت، ختنه زنان امری ناقض حقوق کودک و حق جنسی زنان است که از سوی فعالین اجتماعی و کارشناسان در حوزه های مختلف رد شده است. این عمل نوعی تعدی به حقوق دختران و زنان جامعه است که می توان برای کاهش و منع آن موثرانه کار کرد. با اینکه ختنه مردان در اسلام و ایران جایز و در مواردی امری واجب تلقی می شود و البته آن هم منتقدانی جدی دارد که ممکن است ختنه مردان نیز باعث کاهش میل جنسی آنان به گردد اما عکس آن که مربوط به ختنه زنان است در بسیار از کشور و جوامع مترقی منع شده و به عنوان یک حرکت ضد زن شناخته می شود.
ختنه زنان و دختران و کنترل میل جنسی آن ها
از باورهای رایجی که درباره ختنه وجود دارد این است که ختنه دختران در اوایل دوران بلوغ، می تواند در کاهش میل جنسی آن ها تاثیر زیادی داشته باشد. اعتقاد برخی بر این است که با ختنه دختر و بریدن اندام جنسی او، نیازهای جنسی فرد کنترل شده و محدود و در نتیجه زندگی سالم تری در اجتماع خواهد داشت. این باور مخرب را اغلب سردمداران جوامع سنتی در جان مردم تزریق می کنند. آن ها معتقدند دختران برای کشیده نشدن به انحرافات جنسی و در امان بودن از آسیب های جسمی، به این جراحی احتیاج دارند.
متاسفانه برخی از افراد ناآگاهانه از این عقاید تبعیت کرده و این جراحی دردناک را به دختران خود تحمیل می کنند. نکته ای که از این توضیحات می توان استخراج کرد، عدم آگاهی مردم از حقوق اجتماعی و جنسی زنان است. زنان به عنوان بخش مهمی از یک جامعه دارای شان و حقوق خاصی هستند و ختنه کردن عملی است در جهت نقض این حقوق انسانی. البته که این روزها با توسعه شبکه های مجازی، آموزش های آنلاین، مشاوره های رایگان و بازتر شدن ذهن ها، آمار ختنه زنان نسبت به گذشته تا حد زیادی کاهش یافته است. اما همچنان برای ریشه کن کردن این موضوع نیاز به امکانات بیشتر و تلاش مضاعف است.
وزارت بهداشت، خانه های بهداشت حاضر در روستاها، متخصصین، مشاوران و مسئولین آموزشی می بایست برنامه های بلند مدت و جامعی را در زمینه افزایش آگاهی مردم به کار بندند و در جهت منع این عمل گام های بزرگ تری بردارند. با کمک و تسهیل رسانه های مستقل و فراهم آوردن بستری امن و قابل اعتماد که در آن مردم بتوانند از مشکلات و مسائل خود گفته و دغدغه های موجود را به راحتی درمیان بگذارند، می تواند در این زمینه موثر واقع شود. علاوه بر این، جوانان که از طرز فکر امروزی تری برخوردار هستند می توانند با ایستادگی در برابر موضوع ختنه زنان از ترویج آن جلوگیری کنند.
ثبت دیدگاه