شیرازه فرش چه انواعی دارد؟

در اصل شیرازه فرش یکی از کارهای جانبی و تخصصی برای قالی است و بین فرش‌های دستباف و ماشینی این امر مشترک است و هر دو فرش باید شیرازه دوزی شوند. البته روش انجام شیرازه پیچی برای فرش‌های ماشینی با فرش‌های دستباف متفاوت است و برای فرش‌های ماشینی با دستگاه سردوز انجام می‌شود ولی برای فرش‌های دستباف با دست انجام خواهد شد.

در ادامه مقاله از سایت قالیشویی ملت تعریف جامع‌تری از شیرازه فرش بیان خواهیم کرد. حال اگر شما حس می‌کنید فرش‌هایتان نیاز به تعمیراتی از این دست دارند، می‌توانید از خدمات قالیشویی ملت استفاده کنید و رفوگران ماهر این تیم کار شیرازه دوزی فرش را برای شما با بهترین کیفیت انجام خواهند داد. همچنین می‌توانید از سایر خدمات آنان مانند فرش شویی و موکت شویی و مبل شویی نیز استفاده کنید.

تعریف شیرازه دوزی

شیرازه فرش به بیان تخصصی یعنی استفاده از ۳ الی ۵ تار هم رنگ در کناره فرش که دور ۲الی ۶ عدد چله کنار فرش پیچیده می‌شود. به تعریفی دیگر و ساده‌تر شیرازه فرش یعنی حاشیه‌های طولی یک قالی که اگر شما هم به کناره‌های فرش خود در منزل نگاهی بیندازید در این صورت خواهید دید که دوختی در کناره قالی شما زده شده که این کار توسط یک نخ ضخیم و یک سوزن مخصوص در حاشیه طولی فرش زده می‌شود.

یکی از نکات مهم در شیرازه دوزی آن است که از نخ همرنگی که با بافت فرش مطابقت دارد استفاده شود. همچنین نوع نخ استفاده شده در شیرازه دوزی می‌تواند طبق سلیقه مخاطب نیز انتخاب شود که در این مورد هم باید به رنگ قالب زمینه فرش دقت کرد که خیلی با هم در تناقض نباشند. شاید جالب باشد بدانید نام‌های دیگر شیرازه فرش لبه فرش و یا کنار پیچ است.

در زمان‌های گذشته برای بافت قالی در روستاها و یا بافته شدن فرش‌ها توسط مردم عشایر کنار پیچ یا همان شیرازه دوزی به شکل نواری به عرض دو یا چهار سانتی‌متر می‌رسید. البته امروزه شکل منظم‌تری به خود پیدا کرده و معمولا به شکل لوله‌ای و کاملا مدور است.

ما به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر شیرازه فرش شما دچار آسیب شده است آن را به دست رفوگران ماهر بسپارید که پیشنهاد ما به شما قالیشویی ملت است که می‌توانید فرش‌های خود را برای رفوگری به دست متخصصین این تیم بسپارید. یکی از ویژگی‌های این قالیشویی داشتن شعبه‌های مختلف آن است که بنا برهمین قضیه شما می‌توانید در هر کجای تهران از خدمات قالیشویی آنان استفاده کنید. برای مثال اگر در منطقه کامرانیه تهران ساکن هستید می‌توانید از مرکز قالیشویی در کامرانیه بهره گیرید.

انواع شیرازه قالی

شیرازه متصل

شما برای اینکه بتوانید این نوع روش شیرازه زنی را روی فرش خود پیاده کنید باید به مراحل بافت قالی دسترسی داشته باشید. زمانی که شما بر طبق نقشه فرش دستباف پیش می‌روید، موازی و همزمان با بافت از گلوله کوچکی از خامه هم رنگ با متن اصلی قالی استفاده می‌کنید. روش بافت شیرازه متصل بدین صورت است که گلوله‌های از پیش آماده شده را باید در دو سمت قالی نصب کنید. سر نخ گلوله‌ها را به ۳ یا ۵ رشته تار در طرفین چله‌ها گره می‌زنید که این باید بر اساس اندازه و ظرافت فرش شما در نظر گرفته شود.

باید بعد از هر بار پود دادن این گلوله‌ها را از تارهای شیرازه عبور بدهید و سپس با سر پودها آن‌ها را به صورت لوله‌ای بپیچید و بکشید. نکته‌ای مهم در این باره آن است که تلاش کنید گلوله‌ها را محکم بکشید. همچنین باید تمام این مراحل را در تمام رج‌ها انجام دهید.

شیرازه منفصل

این کار شیرازه بافی کاری حرفه‌ای و کاملا تخصصی است به همین دلیل باید خیلی مراقب بود تا در حین انجام کار خرابی به بار نیاید. در این روش بعد از اینکه بافت قالی تمام می‌شود، شیرازه زنی به صورت منفصل برای قالی انجام می‌شود که سر پودها بعد از بافت هر رج از دور چله‌های شیرازه طرفین فرش گذشته و به داخل قالی برمی‌گردد.

بعد از تکرار چندین رج حدود ۵ سانتی‌متر سر یکی از پودها را به دور راست رو یا تسمه پیچیده و به داخل قالی برمی‌گردانند و این کار باید در تمام مراحل بافت قالی تکرار شود. برای شیرازه زنی آن هم به صورت منفصل ابتدا سر پودهای راست روهای بسته شده را برش می‌زنند و شیرازه مناسب با طرح و نقشی که قالی دارد را به طور جداگانه تهیه کرده و سپس به وسیله سوزن آن را به کناره‌های فرش متصل می‌کنند.

شیرازه بافی حصیری

خیلی از افراد این روش را روشی جداگانه‌ای نمی‌دانند و آن را زیر مجموعه از روش شیرازه زنی منفصل قلمداد می‌کنند که برای انجام آن باید به این صورت عملکرد که ابتدا از قبل باید یک شیرازه مناسب تهیه کنید و سپس با توجه به روش شیرازه دوزی منفصل که تا چندی پیش از آن صحبت کردیم این شیرازه را هم مانند آن روش به قالی خود بدوزید. بهتر است بدانید این روش شیرازه دوزی منفصل اغلب برای قالی‌های روستاها و یا عشایرها به ویژه قشقایی‌ها کاربرد دارد و در موارد دیگر چندان کاربردی از آنها مشاهده نمی‌شود.

جمع بندی

اولین موضوعی که باید راجع به شیرازه دوزی بدانید این است که شیرازه فرش چه ماشینی باشد و چه دستباف هر دو نیاز به شیرازه دارند و باید اگر شیرازه آن‌ها به هر دلیل آسیب دیده است به فکر ترمیم آن یا اگر آسیب دیدگی خیلی عمیق‌تر است به فکر تعویض آن باشید.

معمولا تعویض یا ترمیم شیرازه نیز به دست رفوگرها انجام می‌شود که اینجا باید به این نکته توجه کنید که اگر فرش شما فرشی دستباف است حتما برای شیرازه دوزی، فرش خود را به یک رفوگر ماهر و خبره در این کار بسپارید. ما نیز در این مقاله از قالیشویی ملت تلاش کردیم درباره انواع شیرازه دوزی اطلاعاتی را به شما بدهیم که اگر خود روزی بخواهید بافت قالی را شروع کنید اطلاعاتی در این زمینه داشته باشید ولی باز بهتر است از متخصصین این زمینه بهره جویید.