میلگرد بستر چیست؟ کاربرد و مزایا

در ساختمان‌های جدید، مصالح فلزی و از جمله میلگردها اهمیت فوق‌العاده‌ای دارند. آنها بتن را مسلح کرده و سازه را در برابر لرزش مقاوم می‌کنند. میلگرد‌ها انواع مختلفی دارند که بر اساس ضخامت، جنس، آج‌دار بودن و کاربرد، تقسیم‌بندی می‌شوند.

یکی از انواع میلگرد‌هایی که به‌طور رایج در ساخت‌وساز استفاده می‌شود، میلگرد بستر است. ما در این مقاله اطلاعاتی را که درباره این میلگرد نیاز دارید، در اختیار شما قرار می‌دهیم.

میگلرد بستر چیست؟

میلگرد بستر یک سازه فلزی است که از دو ردیف سیم نازک فلزی (با قطر حدود 4 میلی‌متر) تشکیل شده است. این دو سیمِ موازی، با اتصالات خرپایی توسط سیم‌های واسط به هم متصل شده و شکل نردبانی به‌خود می‌گیرند. به‌عبارت دیگر، اگر به میلگردهای بستر نگاه کنید، سازه‌ای فلزی و طویل شبیه به نردبان می‌بینید؛ با این تفاوت که بر خلاف نردبان، اتصالات بین دو میله میلگردهای بستر موازی نیستند، بلکه شیب‌دار هستند.

این سازه فلزی بین دو ردیف آجر که در ساختمان‌سازی روی هم قرار می‌گیرند، نصب می‌شوند.

این میلگرد از نوع آجدار است. «آج» به معنای برجستگی‌هایی روی سطح میلگرد است که پس از اتمام ساخت، توسط دستگاه‌های خاصی ایجاد می‌شود. این برجستگی‌ها ممکن است مارپیچ، هفت‌و‌هشتی و یا مرکب باشد. وجود آج بر روی میلگردهای بستر، سبب می‌شود سازه فلزی به‌خوبی به ملات و آجرها متصل شده و با یک لرزش کوچک، از جای خود نلغزد.

کاربرد میلگردهای بستر

میلگردهای بستر یکی از اجزای مهم ساختمان‌سازی هستند. آنها بتن را مسلح کرده و در برابر لرزش مقاوم می‌کنند. بتن ماده‌ای بسیار محکم است که بیشترین کاربرد را در صنعت ساخت‌وساز دارد. با این حال، این ماده در برابر نیروهای کششی چندان مقاوم نیست و به‌سرعت ترک می‌خورد. با توجه به مقاومت بالای میلگرد و سایر فلزات در برابر نیروهای کششی، این اجزا معمولا در داخل بتن قرار می‌گیرند تا به اصطلاح آن را «مسلح» کنند. یک بتن مسلح، توان بسیار بالاتری برای مقاومت در برابر نیروهای کششی و لرزه‌ای دارد. انواع میلگرد، از جمله میلگرد بستر، به‌شکل وسیعی برای مسلح‌کردن پل‌ها، ساختمان‌ها، سد‌ها، آسمان‌خراش‌ها و همه سازه‌های بتنی استفاده می‌شوند.

میلگردهای معمولی، بین رج‌های دیوار قرار نمی‌گیرند. آنها ضخیم‌تر از آن هستند که برای مقاوم‌سازی دیوارها استفاده شوند. در برابر، میلگرد بستر که ضخامت کم و ساختار نردبانی خاصی دارد، بین دو رج دیوار بتنی یا آجری قرار می‌گیرد تا آن را در برابر نیروهای کششی استوار کند. دو طرف این میلگردها با استفاده از ملات در دو سمت دیوار محکم می‌شوند.

جنس میلگردهای بستر

نکته مهم درمورد استفاده از میلگرد بستر، جنس آنها است. اگر این سازه‌های فلزی در برابر رطوبت و یا خوردگی مقاوم نباشند، می‌توانند سبب خرابی زودهنگام ساختمان شوند. از آنجا که 90 درصد خرابی سازه‌های بتنی ناشی از خرابی و زنگ‌زدگی آرماتور فلزی داخل آنها است، استحکام و جنس ضدزنگ این میلگردها اهمیت زیادی دارد. به‌طور کلی، دو نوع میلگرد بستر از نظر جنس در بازار موجود است.

میلگردهای بستر استنلس استیل

این میلگردها از جنس استیل ضدزنگ هستند. استیل یک آلیاژ است که از کروم، نیکل، آهن و مولیبدن ساخته شده است. وجود مقادیر بالای کروم و نیکل در ساختار این آلیاژ، سبب می‌شود که استیل ضدزنگ در برابر خوردگی کاملا مقاوم باشد. مقاومت این فلزات تنها به‌سطح آنها محدود نمی‌شود؛ بلکه حتی داخل میله‌های فلزی استیل ضدزنگ نیز به رطوبت و خوردگی مقاوم است.

میلگرد بستر استیل ضدزنگ در مناطق مرطوب، شرجی و یا در سازه‌های آبی مانند سد‌ها، اسکله‌ها و… که در مجاورت رطوبت و خوردگی با یون کلر هستند، استفاده می‌شود. این آلیاژ، سبک، زیبا و مقاوم بوده و عمر سازه را به حداکثر می‌رساند.

میلگردهای بستر فولاد گالوانیزه

فولاد گالوانیزه، فولادی است که با یک لایه فلز روی پوشیده شده است. فلز روی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم است. بنابراین، میلگرد بستر فولاد گالوانیزه می‌تواند در برابر رطوبت مقاومت کند با این حال، مقاومت این فلز در برابر طوبت به سطح آن محدود می‌شود. درصورتی‌که فولاد به‌خوبی گالوانیزه نشده و با روی پوشیده نشده باشد، و یا در صوت خراش سطحی، عمق فلز در معرض رطوبت قرار گرفته و با زنگ‌زدگی، سازه را در معرض خطر قرار می‌دهد. قیمت فولاد گالوانیزه کمتر از انواع استیل است و به‌طور رایج‌تری نیز استفاده می‌شود. میلگرد بستر فولاد گالوانیزه در سازه‌های معمول که چندان در معرض رطوبت نیستند بیشترین کاربرد را دارد.

مزایای میلگرد بستر

• افزایش مقاومت دیوارها
• مقاوم‌سازی در برابر زلزله و ترک
• قیمت کم
• سبکی میلگرد
• سادگی ساختار
• سادگی استفاده

سخن آخر

میلگرد بستر یک سازه فولادی نردبانی نازک است که در بین رج‌های بنتی و سیمانی دیوار قرار گرفته و با استفاده از ملات در جای خود سفت می‌شود. این نوع میلگرد، بتن را در برابر نیروهای کششی و زلزله مقاوم می‌کند. برخی از انواع میلگرد بستر ممکن است به‌شکل عمودی نیز نصب گردند. میلگرهای بستر از جنس استیل ضدزنگ و یا فولاد گالوانیزه ساخته شده و آجدار هستند.

سوالات رایج درباره میلگرد بستر

سوال: فرق میلگرد بستر با والپیست چیست؟

پاسخ: میگلرد بستر نازک‌تر از والپیست بوده و از دو ردیف فلز نازک با اتصالات افقی خرپایی تشکیل شده است. درحالی‌که والپیست‌ها میله‌های پهنی هستند که به‌طور عرضی در دیوارها قرار می‌گیرند تا مقاومت دیوار را اضافه کنند. آنها در دو طرف به ستون ساختمان جوشکاری می‌شوند.

سوال: آیا استفاده از میلگرد بستر، درساخت و ساز اجباری است؟

پاسخ: بله. بدون استفاده از این نوع میلگرد، دیوارهای بتنی و آجری استحکام کافی نخواهند داشت و در برابر زلزله و هر نیروی وارده فرو می‌ریزنند. استفاده از این نوع میلگرد در ساخت‌و‌ساز در سراسر دنیا اجباری بوده و نصب و ساخت آن از مقرارت ملی خاصی پیروی می‌کند.

سوال: فرق میلگرد بستر با میلگردهای عادی چیست؟

پاسخ: برخلاف میلگردهای عادی، میلگرد بستر از دو ردیف فلز موازی که به‌وسیله مفتول‌های عرضی به‌شکل خرپایی به هم وصل شده‌اند، تشکیل شده است. ضخامت میله‌های به‌کار رفته در این میلگردها بسیار کم است. علاوه بر شکل ظاهری، میلگرد بستر کاربرد متفاوتی با میلگرد معمولی دارد. این میلگردها داخل دیوار و معمولا به شکل افقی نصب می‌شود.